(4)
عواملی وجود دارد که کیفر را چند برابر می کند. برخی از آن عوامل به این شرح است:
1. گاهی داشتن شخصیّت اجتماعی، کیفر مجرم را دو برابر می کند. خداوند به زنان پیامبرصلی الله علیه وآله
ص:236
1- 1566. ذیل آیه 92 سوره نساء.
2- 1567. نور الثقلین، ج 1، ص 530.
3- 1568. تفسیر المیزان.
4- 1569. ذیل آیات 69-70 سوره فرقان.
می فرماید: «مَن یَأت منکُنّ بِفاحشَه مُبیّنَه یُضاعف لها العَذاب»(1) هرکس از شما همسران پیامبر کار زشت انجام دهید، دو برابر کیفر دارید.
2. گاهی زمان، گناه را دو برابر می کند. مثل گناه در روز جمعه، چنانکه در روایات آمده است که کار خیر و یا شر در روز جمعه دو برابر سنجیده می شود.(2)
3. گاهی گناهِ کلیدی است، یعنی علاوه بر انحراف شخص، دیگران را نیز منحرف می کند. «الّذین یَصدّون عن سبیل اللّه و یَبغونها عِوجاً... یُضاعف لهم العذاب»(3)