حکمت 441 نهج البلاغه : راه مبارزه با هواپرستی

حکمت 441 نهج البلاغه : راه مبارزه با هواپرستی

متن اصلی حکمت 441 نهج البلاغه

موضوع حکمت 441 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 441 نهج البلاغه

441 وَ قَالَ عليه السلام مَنْ كَرُمَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَيْهِ شَهَوَاتُهُ

موضوع حکمت 441 نهج البلاغه

راه مبارزه با هوا پرستى

(اخلاقى)

ترجمه مرحوم فیض

441- امام عليه السّلام (در باره عزّت نفس) فرموده است 1 هر كس را نفس كريم و بزرگوار شد (خود را ارجمند دانست) شهوتهايش نزد او خوار مى گردد (از آن پيروى ننمايد تا بذلّت و خوارى نيفتد).

( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1294)

ترجمه مرحوم شهیدی

449 [و فرمود:] هر كه خود را بزرگوار ديد شهوتهايش در ديده وى خوار گرديد.

( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 441)

شرح ابن میثم

423- و قال عليه السّلام:

مَنْ كَرُمَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَيْهِ شَهْوَتُهُ شَهَوَاتُهُ

المعنى

و ذلك لكونهما عدوّان فإكرام أحدهما يستلزم إهانة الاخرى فمن كرمت عليه نفسه لزمه حفظها و حمايتها من عذاب اللّه و ذلك مستلزم لهوان شهوته عليه و عدم مراعاتها لأنّها يقتضى ضدّ ذلك.

( . شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 457)

ترجمه شرح ابن میثم

423- امام (ع) فرمود:

مَنْ كَرُمَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَيْهِ شَهَوَاتُهُ

ترجمه

«هر كه داراى نفس كريم و بزرگوار بود، خواسته هاى نفس در نزد او بى ارزش مى گردد».

شرح

توضيح اين كه نفس و خواسته هايش دو دشمن انسانند، احترام يكى باعث خوار داشتن ديگرى است پس هر كس نفس خود را گرامى داشت، آن را از عذاب خدا حفظ و حمايت مى كند، و اين خود باعث خوار ساختن شهوت و بى اعتنايى به آن است، زيرا هواى نفس خلاف آن را خواستار است.

( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 773)

شرح مرحوم مغنیه

442- من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهواته.

المعنى

مقياس الكرامة عند اللّه و الناس هو أن يملك الإنسان نفسه، و يعمل بوحي من دينه و عقله، و يصبر عند الملمات صبر الأحرار، أما من أسلس قياده للشهوات فقد أهدر كرامته بنفسه. و قيل لحكيم: ما تشتهي قال: أشتهي أن لا أشتهي.

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4، ص 473)

شرح شیخ عباس قمی

340- من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهوته.«» قال الشاعر:

فإنّك إن أعطيت بطنك سؤله و فرجك نالا منتهى الذمّ أجمعا «

( . شرح حکم نهج البلاغه، »ص246)

شرح منهاج البراعة خویی

(427) و قال عليه السّلام: من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهواته.

المعنى

من نال شهوة فان كانت من حلال فقد نقص نشاطا و قوّة، و إن كانت من حرام فقد نقص مع ذلك مروّة و كرامة، فاتّباع الشهوات موجب للنقصان في الجسم و المال في الدنيا، و يتبعه العذاب و السخط في الاخرة إن كان على غير وجه مشروع فمن يهتمّ بنفسه و يريد أن يحفظ كرامتها فيهون عليه شهوته و يردع عنها.

الترجمة

فرمود: هر كه خويش را ارجمند دارد شهوتش را خوار شمارد.

( . منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج 21، ص 520)

شرح لاهیجی

(479) و قال (- ع- ) من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهوته يعنى و گفت (- ع- ) كه كسى كه عزيز شد بر او نفس او ذليل شود بر او خواهش او يعنى متابعت شهوتهاى خود نكند تا نفس او بذلّت عقوبت گرفتار نشود

( . شرح نهج البلاغه نواب لاهیجی، ص 331)

شرح ابن ابی الحدید

458 وَ قَالَ ع : مَنْ كَرُمَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَيْهِ شَهْوَتُهُ قد تقدم مثل هذا المعنى مرارا- و من الكلام المشهور بين العامة- قبح الله أمرا تغلب شهوته على نخوته- . و الجيد النادر في هذا قول الشاعر-

فإنك إن أعطيت بطنك سؤله و فرجك نالا منتهى الذم أجمعا

( . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید) ج 20، ص 99)

شرح نهج البلاغه منظوم

[440] و قال عليه السّلام:

من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهواته.

ترجمه

هر كه خويشتن را ارجمند خواهد، خواهشهايش را خوار گيرد (زيرا خوارى انسان در پيروى از خواهشها است

نظم

  • هر آن كس خويش خواه و ارجمند استكجا در چنگ خواهشها به بند است
  • بگيرد ياورى از بردبارىكشد از خويش خواهشها بخوارى
  • شرف بر گوهرش افكنده پرتونخواهد كرد پيوند از هوس نو

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 10، صفحه ی 220)

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

پر بازدیدترین ها

No image

حکمت 306 نهج البلاغه : روش برخورد با متجاوز

حکمت 306 نهج البلاغه موضوع "روش برخورد با متجاوز" را بیان می کند.
No image

حکمت 436 نهج البلاغه : ارزش تداوم کار

حکمت 436 نهج البلاغه به موضوع "ارزش تداوم کار" اشاره می کند.
No image

حکمت 74 نهج البلاغه : دنيا شناسى

حکمت 74 نهج البلاغه به موضوع "دنيا شناسى" می پردازد.
No image

حکمت 61 نهج البلاغه : غفلت دنيا پرستان

حکمت 61 نهج البلاغه موضوع "غفلت دنيا پرستان" را بررسی می کند.
No image

حکمت 420 نهج البلاغه : شناخت روز عید

حکمت 420 نهج البلاغه به موضوع "شناخت روز عید" اشاره می کند.
Powered by TayaCMS