سخنران استاد حق شناس
درباره ی ماه رجب عرض شد که: «الترجيب بمعني التعظيم». يعني بايد ماه رجب را بزرگ بشماريد.
ماه رجب، «شهر الله اصب» است. پروردگار عزيز می فرماید: رحمت، رحمت من است. عدل، عدل من است. ماه، ماه من است.
در صورت تبعيت از دستورات الهی، به قدري بر سر شما از رحمتش مي ريزد و مقام هايي به شما اعطا مي فرمايد كه نه چشمی دیده و نه گوشی شنیده و نه بر خاطر کسی گذشته است.«مالا عينٌ رأت و لا اذنٌ سمعت و لا خطر علي قلب بشر».[1] عرض كردم که در این ماه هر شب از اول شب ندا مي دهند: «ايها القانتون قوموا».[2] ای کسانی که مشغول به طاعت و بندگی هستید، بیدار شوید. نزديك سحر ندا می شود: «ايها المستغفرون قوموا». ای کسانی که اهل استغفارید، بیدار شوید.
اين فرمايش امام سجاد علیه السلام است كه بين شب و روز باغستاني است كه حیات قلب اهل تقوی، بودن در این باغستان است.[3] آنجا خوش اند، آقاجان! نه در باغ هاي ظاهري. چه بسا آن باغ هاي ظاهري براي آنها نعمت نيست. وقتي در باغ هستندكه با محبوب حقيقي راز و نياز مي كنند. در ادامه می فرماید: «فادّبوا رحمكم الله في سهر هذا الليل بتلاوة القرآن». در اول شب قرائت قرآن و در آخر شب تضرع و استغفار.
«و اذا ورد النهار فاحسنوا قراه بترك التعرض» وقتي كه روز شد، به عمل صالح بپردازید و مراقبت كنيد كه در مظان گناه واقع نشويد.
بعد حضرت مي فرمايد: «وكان الرحلة قد اضلتكم». «رحيل»، یعنی بر شما بانگ زده شده است. هر روز ملك الموت صحيفه ی عمل شما را دقيقاً نگاه مي كند.
وقتي كه حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم در مقام معراج به عالم بالا عروج فرمودند، به جبرئیل فرمودند: اين كيست كه از ديدن او لرزشی بر من افتاد؟ عرض كرد: يا رسول الله! اين قابض الارواح است كه دقيقه اي از فرمان پروردگار روي گردان نيست.
در شب های قبل عرض کردم كه پروردگار نسبت به عمل اهل تقوی هشدار مي دهد. مثلاً همين امروز يك كسي آمد وگفت که به من گفتند: آن عملي كه انجام دادی، مناسب مقام ايماني شما نيست.
در حدیث می فرماید که نسبت به بعضي ها هشدار داده می شود و مواظب عملشان هستند. شايد بعضي ها- خدای ناکرده- از قلم افتاده باشند. پس چرا ما هر كاري مي كنيم، به ما هشدار نمي دهند؟
حضرت فرمودند: فرزند آدم هر روز سه مصيبت دارد.
مصيبت اول آن است كه از عمرش كاسته مي شود. اگر نقصاني در مال او ظاهر بشود؛ غمگين مي شود و حال آنكه مال قابل جبران است؛ ولي عمر قابل جبران نيست. شب و روز از شما خداحافظي مي كنند و در روز قيامت نسبت به اعمال شما شهادت مي دهند. شب و روز وقتی می گذرند، خطاب می کنند که ديگر تا روز قیامت ما را نخواهي ديد، ما رفتيم.
حضرت فرمود: شب و روز در شما عمل مي كنند. بر سنِّ شما اضافه مي شود. حال كه شب و روز در شما عمل مي كنند، شما هم در شب و روز عمل بكنيد.
مصيبت دوم چيست؟ روزي شماست كه اگر از حلال باشد، باز حساب مي كشند. «و في حلالها حساب».[4] در شبهاتش عتاب هست و در حرامش هم عقاب هست.
حضرت فرمودند: از همه بزرگتر مصيبت سوم است كه من هر روز يك مرحله به آخرت نزديك می شوم؛ اما نمي دانم اسم مرا جزء كدام طايفه نوشته اند. آيا جزء مطيعين هستم؟
مبادا در دام بیفتی!
حضرت فرمودند: «فالبدار والبدار». یعنی زودِ زود. «والحذار والحذار من الدنيا و مكائدها».[5] مبادا در دام بيفتي، داداش جون!
انسان يك استاد مي خواهد و يك رفيق. «الرفيق ثم الطريق».[6]
مرحوم حاج محمد حسن اخوان پاي سخنرانی يك کسی می رفت. حاج مقدس (ره) به اوگفت: حاج محمد حسن! پاي صحبت این آقا نرو! فکر اين آقا كج است! (حاج مقدس خيلي مرد شريف و فوق العاده اي بود) در جواب گفت: نه! این آقا يك حرف های تازه اي مي گويد.
خود این شخص براي من نقل كرد که يك شب در عالم رؤيا ديدم كه جمعيتي بر پا شده است و رسول اكرم صلی الله علیه وآله وسلم هم آنجاست. گفتم، بروم به پيغمبر خودم سلامي بگويم واظهار محبت بكنم. وقتي كه جلو رفتم و عرض كردم: سلامٌ عليكم يا رسول الله، حضرت فرمودند: سلامٌ عليكم حاج محمد حسن گنابادي! گفتم: آقا من گنابادي نيستم! من محمدي هستم! من به شما منتسب هستم! فرمودند: خير، تو گنابادي هستي! [7]
حالا ببين، داداش جون! چطور انسان را نسبت به عمل خودش هشدار مي دهند. دين ما بهترين دین است. در رديف اول است.
ديشب خدمت شما عرض کردم كه امیرمؤمنان علیه السلام فرمود: يقين مؤمن نسبت به ماوراء و عوالم اُخرويه، مثل آفتاب است. «لاشربنا قلوبهم الايمان».[8] ايمانشان در اثر استقامت، ايمان اشرابي مي شود. دیگر هیچ شكي ندارند. پروردگار ایمان را در قلبشان سرازير مي كند.
حضرت مي فرمايد: «هل يحرص عليها لبيبٌ او يسر بلذتها اريب و هو علي ثقة من فنائها».[9] «اريب» به معنای عاقل است. آيا شده است که عاقل به چيزي كه در معرض فناست، دل ببندد؟!
مبادا درب دارالتجاره بسته شود، داداش جون!
«ام كيف تنام عين من يخشي البيات».[10] بايد هر شب قبل از اينكه استراحت بكني، از پروردگار بخواهي كه مبادا درب دارالتجارة[11] بسته بشود، داداش جون!
رسول اكرم صلی الله علیه وآله وسلم جا نمازشان بالاي سرشان بود. مسواكشان بالاي سرشان بود. وقتي كه برمي خاستند، حمد خدا را مي كردند، «الحمد لله الذي احياني بعد ان اماتي».[12] شكر خدا را مي كردند.
يك مرتبه می بینی، همان جا در بستر استراحت ملك الموت آمد.
بايد اين چند روزه ی ايام متبركه ی رجب، شهادت موسی بن جعفر علیه السلام و مبعث و... را مغتنم بشماري، داداش جون!
حضرت فرمودند: «فابك علي خطيئتک».[13] حسنم! گريه كن بر گناهاني كه كرده اي. بر بيچارگي هايت گريه كن. مبادا خصوصيات اطراف، تو را مشغول بكند.
بار الها! من را درياب!
«فاغتنموا فرص الخير فان الفرصة تمر مرّ السحاب».[14] خودت را درياب. خودت را بيمه كن. به پروردگار عرض كن: بارالها! من را درياب. من را درياب. من بيچاره ام. آنقدر بگو، تا اینکه پروردگار عزيز، تو را دريابد.
قبل از خوابيدن، التماس كن، داداش جون! يك تسبيح حضرت زهرا (س) بفرست. «آمن الرسول» را بخوان.
دائم سوره ی «واقعه» را مي خواني، آن هم به قصد اينكه سنّار، سه شاهي پروردگار به تو مال بدهد!
خدا مي دهد،آقا جان! سوره ی «واقعه» لازم نيست.
سوره ی تبارك را بخوان كه- ان شاء الله- قبرت توسعه پيدا بكند. خدا رحمت كند آقاي خوانساري (ره) را که فرمود: من شبها سوره ی تبارک می خوانم. يك قدري قرآن بخوان كه با قرآن بخوابي و آن وقت به اميد پروردگار، وقت سحر برخيزي و نداي مَلك داعي را لبيك بگويي.
سه تا صلوات بفرستيد.
[1] - وسائل الشيعة ج10/478 . باب استحباب صوم رجب کله او بعضه.
[2] - حلية الاولياء لابی نعيم الاصفهانی ج 6 ص 4
[3] - روی عن الامام زين العابدين عليه السلام انه کان يقول: ان بين الليل والنهار روضة يرتعی فی رياضها الابرار و يتنعم فی حدائقها المتقون فادبوا رحمکم الله فی سهر هذا الليل بتلاوة القرآن فی صدره و بالتضرع والاستغفار فی آخره و اذا ورد النهار فاحسنوا قرأه بترک التعرض لما يرد بکم من محقرات الذنوب فانها مشرفة بکم علی قباح العيوب و کأن الرحلة قد اظلتکم و کأن الحادی قد حدا بکم جعلنا الله و اياکم من أغبطه فهمه و نفعه علمه. الانوار البهية للشيخ عباس القمی/117
[4] - نهج البلاغة خطبه 82
[5] - مناجاه الامام زين العابدين عليه السلام المعروف بالندبة. الصيفة الکاملة السجادية (ابطحی)503
[6] - قال رسول الله صلی الله عليه و آله: الرفيق ثم الطريق. المحاسن للبرقی ج2/357
[7] - تفسیر آن شخص بر اساس کتاب تفسیر ملاسلطانعلی گنابادی -که یکی از کتب مورد استناد برخی از فرقه های صوفیه است- بوده است.
[8] - الکافی ج1/220
[9] - مناجاه الامام زين العابدين عليه السلام المعروف بالندبة. الصيفه الکامة السجادية (ابطحی)503
[10] - همان
[11] - قال علی عليه السلام: الدنيا ... و متجر اوليائه اکتسبوا فيها الرحمة و ربحوا منها الجنة. تحف العقول 186. « علی علیه السلام فرمودند: دنیا برای اولیای خدا محل تجارت است که در آن رحمت الهی را بدست می آورند و سود این تجارت بهشت است».
[12] - منتهی المطلب للعلامة الحلی طبع قديم ج1/306
[13] - مصباح البلاغة(مستدرک نهج البلاغة) الميرجهانی ج3/155
[14] - نهج البلاغة کلمات القصار/21