حکمت 92 نهج البلاغه : ارزش علم و بندگى

حکمت 92 نهج البلاغه : ارزش علم و بندگى

متن اصلی حکمت 92 نهج البلاغه

موضوع حکمت 92 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 92 نهج البلاغه

92 وَ قَالَ عليه السلام إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِالْأَنْبِيَاءِ أَعْلَمُهُمْ بِمَا جَاءُوا بِهِ ثُمَّ تَلَا عَلَيْهِ السَّلَامُ إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا ثُمَّ قَالَ إِنَّ وَلِيَّ مُحَمَّدٍ مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ وَ إِنْ بَعُدَتْ لُحْمَتُهُ وَ إِنَّ عَدُوَّ مُحَمَّدٍ مَنْ عَصَى اللَّهَ وَ إِنْ قَرُبَتْ قَرَابَتُهُ

موضوع حکمت 92 نهج البلاغه

ارزش علم و بندگى

(اخلاقى، علمى)

ترجمه مرحوم فیض

92- امام عليه السّلام (در فضيلت طاعت و بندگى) فرموده است

1- شايسته تر و نزديكتر مردم به پيغمبران داناترين ايشانند بآنچه را كه آنان (از جانب حقّ تعالى) آورده اند (زيرا شايستگى و نزديكى به پيغمبران بر اثر طاعت و بندگى است و طاعت و بندگى بر اثر دانستن احكام است كه ايشان از جانب خداوند آورده اند) پس امام عليه السّلام (اين آيه س 3 ى 68 را) خواند: إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا يعنى نزديكترين مردم به ابراهيم آنانند كه او و اين پيغمبر (حضرت مصطفى صلّى اللّه عليه و آله) و كسانيكه (بآن بزرگوار) ايمان آورده و گرويدند را پيروى نمودند، پس فرمود: 2- دوست محمّد كسى است كه خدا را فرمان برد اگر چه خويشاوندى او (با آن حضرت) دور باشد (مانند سلمان و ابوذرّ و مقداد) و دشمن محمّد كسى است كه خدا را فرمان نبرد اگر چه خويشاوند نزديك باو باشد (مانند ابو لهب و ابو جهل).

( ترجمه وشرح نهج البلاغه(فيض الاسلام)، ج 6 ص 1129 و 1130)

ترجمه مرحوم شهیدی

96 [و فرمود:] نزديكترين مردم به پيامبران، داناترين آنان است بدانچه آورده اند. [سپس برخواند:] «همانا نزديكترين مردم به ابراهيم آنانند كه پيرو او گرديدند و اين پيامبر و كسانى كه گرويدند.» [سپس فرمود:] دوست محمد (ص) كسى است كه خدا را اطاعت كند هرچند نسبش به محمد (ص) نرسد، و دشمن محمد (ص) كسى است كه خدا را نافرمانى كند هرچند خويشاوند نزديك محمد (ص) بود.

( ترجمه مرحوم شهیدی، ص 376)

شرح ابن میثم

87- و قال عليه السّلام:

إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِالْأَنْبِيَاءِ أَعْلَمُهُمْ بِمَا جَاءُوا بِهِ- ثُمَّ تَلَا إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ- وَ هذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا ثُمَّ قَالَ إِنَّ وَلِيَّ مُحَمَّدٍ مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ وَ إِنْ بَعُدَتْ لُحْمَتُهُ- وَ إِنَّ عَدُوَّ مُحَمَّدٍ مَنْ عَصَى اللَّهَ وَ إِنْ قَرُبَتْ قَرَابَتُهُ

المعنى

و لمّا كان الغرض من الأنبياء عليهم السّلام جذب الخلق إلى اللّه بطاعته فكلّ من كان أبلغ في الطاعة كان أشدّ موافقة لهم و أقرب إلى قلوبهم و أقوى نسبة إليهم.

و لمّا لم يمكن طاعتهم إلّا بالعلم بما جاءوا به كان أعلم الناس بذلك أقربهم إليهم و أولاهم بهم. و برهان ذلك الآية المذكورة. و ذكر حال الأنبياء ليعلم مراده الإجمالي ثمّ خصّص الذكر بمحمّد صلّى اللّه عليه و آله كما هو عادة الخطيب. و المراد بالولىّ هنا الأولى. و أشار إلى أنّ طاعة اللّه علّة للأولويّة بمحمّد صلّى اللّه عليه و آله، و معصيته علّة لعداوته و إن بعدت قرابة المطيع أو قربت قرابة العاصي ليعلم أنّ الطاعة و المعصية علّتان مستقلّتان للأولويّة بمحمّد صلّى اللّه عليه و آله و العداوة له فيحصل الرغبة في الطاعة و النفرة عن المعصية.

( شرح ابن میثم، ج 5 ص 288 و 289)

ترجمه شرح ابن میثم

87- امام (ع) فرمود:

إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِالْأَنْبِيَاءِ أَعْلَمُهُمْ بِمَا جَاءُوا بِهِ- ثُمَّ تَلَا إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ- وَ هذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الْآيَةَ- ثُمَّ قَالَ إِنَّ وَلِيَّ مُحَمَّدٍ مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ وَ إِنْ بَعُدَتْ لُحْمَتُهُ- وَ إِنَّ عَدُوَّ مُحَمَّدٍ مَنْ عَصَى اللَّهَ وَ إِنْ قَرُبَتْ قَرَابَتُهُ

ترجمه

«نزديكترين افراد به پيامبران، آگاهترين آنهاست به آنچه آنان از جانب خدا آورده اند». آن گاه امام (ع) اين آيه را تلاوت كرد: إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا . سپس فرمود: «دوستدار حضرت محمد (ص) كسى است كه خدا را اطاعت كند هر چند كه خويشاوند نزديك او نباشد، و دشمن حضرت محمد (ص) كسى است كه فرمان خدا را نبرد اگر چه خويشاوند نزديك آن بزرگوار باشد».

شرح

چون هدف انبيا (ع) دعوت مردم به اطاعت پروردگار بوده است، بنا بر اين هر كس كه خدا را بيشتر اطاعت كند، موافق تر با آنان بوده، و به دل و جان آنها نزديكتر، و نسبتش به ايشان استوارتر خواهد بود. و چون اطاعت ايشان جز با آگاهى بدانچه از جانب خدا آورده اند ميسر نيست، آگاهترين مردم بدانها، نزديكترين فرد و شايسته ترين كس به وابستگى با ايشان خواهد بود، و دليل اين مطلب، آيه مورد ذكر است.

امام (ع) حالت انبيا را بيان كرده است، تا به طور اجمال مقصود آن حضرت روشن شود، و بعد نام حضرت محمد (ص) را- همان طور كه روش يك سخنگوست- بطور خصوص ذكر كرده است. و مراد به ولىّ در اينجا همان اولى و دوست است. و اشاره نموده است بر اين كه اطاعت خدا دليل اولويت به محمد (ص)، و نافرمانى خدا دليل دشمنى با اوست، هر چند كه شخص مطيع، خويشاوندى نزديكى نداشته و يا شخص عاصى خويشاوندى نزديكى داشته باشد، براى اين كه معلوم شود، طاعت و معصيت دو علّت مستقل براى دوستى و دشمنى با حضرت محمد (ص) هستند تا ميل به اطاعت و نفرت از معصيت به وجود آيد.

( ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5 ص 489 و 490)

شرح مرحوم مغنیه

94- إنّ أولى النّاس بالأنبياء أعلمهم بما جاءوا به. ثمّ تلا «إنّ أولى النّاس بإبراهيم للّذين اتّبعوه و هذا النّبيّ و الّذين آمنوا».

المعنى

المراد بأولى الناس بالأنبياء الولاية عنهم، و يعبر عنها بالخلافة، و هي علاقة إلهية طبيعية بين النبي و خليفته، و لا تكون هذه الخلافة أو الولاية و لن تكون إلا لعالم برسالة النبي عامل بها و مناصر له في جميع مواقفه. و يشير الإمام بهذا الى نفسه و انه أولى الناس برسول اللّه (ص) لأنه امتداد له علما و أخلاقا.

و تجدر الإشارة الى ان الاسلام يورّث العبد من سيده اذا كان قد أعتقه تبرعا و لا وارث سواه، و يسمى في اصطلاح الفقهاء الإرث بالولاء. فكيف اذا اجتمعت القرابة و الولاية معا، كما هي الحال بين محمد و علي.

95- إنّ وليّ محمّد من أطاع اللّه و إن بعدت لحمته، و إنّ عدوّ محمّد من عصى اللّه و إن قربت قرابته.

المعنى

اللحمة- بضم الحاء- القرابة، و الإمام يردّ بهذا على الذين احتجوا من قريش على الأنصار يوم السقيفة، و زعموا انهم أولى بالخلافة لقرابتهم من رسول اللّه.. فقال الإمام: إن اللّه سبحانه لا يتعامل مع أحد من خلقه بمنطق قبلي أو شخصي، فالكل عنده سواء إلا من ابتغى اليه الوسيلة بالطاعة و التقوى. و أيضا لا ولاية و لا قرابة بين محمد (ص) و غيره إلا على هذا الأساس من غير فرق بين قرشي و حبشي، و بهذا نطقت الآيات و الروايات، قال سبحانه: إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ- 13 الحجرات و قال النبي (ص): «يا فاطمة بنت محمد اني لا أغني عنك من اللّه شيئا». و هذا معروف و مشهور عن دين الاسلام عند كل الأمم و الطوائف. و تقدم الكلام عنه مرات.

( فی ضلال نهج البلاغه، ج 4 ص 272 و 273)

شرح شیخ عباس قمی

22- إنّ أولى النّاس بالأنبياء أعلمهم بما جاءوا به، ثمّ تلا عليه السّلام: إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِيُّ... الاية، ثمّ قال: إنّ وليّ محمّد من أطاع اللّه و إن بعدت لحمته، و إنّ عدوّ محمّد من عصى اللّه و إن قربت قرابته. قال ابن أبي الحديد: هكذا الرواية، و الصحيح «أعملهم» لأنّ استدلاله بالآية يقتضي ذلك، و كذا قوله فيما بعد: «انّ وليّ محمّد من أطاع اللّه...» إلى آخر الفصل، فلم يذكر العلم، و إنّما ذكر العمل.

اللحمة- بالضمّ- : النسب و القرابة، و هذا مثل الحديث المرفوع: «ائتوني بأعمالكم، و لا تأتوني بأنسابكم، إنّ أكرمكم عند اللّه أتقاكم» انتهى.

و قال ابن ميثم: و لمّا كان الغرض من الأنبياء جذب الخلق إلى اللّه بطاعته، فكلّ من كان أبلغ في الطاعة كان أشدّ موافقة لهم، و أقرب إلى قلوبهم، و أقوى نسبة إليهم، و لمّا لم يكن طاعتهم إلّا بالعلم بما جاءوا به، كان أعلم الناس بذلك أقربهم إليهم، و أولاهم به، و برهان ذلك الآية المذكورة انتهى.

( شرح حکم نهج البلاغه شیخ عباس قمی، ص 43 و 44)

شرح منهاج البراعة خویی

الحادية و التسعون من حكمه عليه السّلام

(91) و قال عليه السّلام: إنّ أولى النّاس بالأنبياء أعلمهم بما جاءوا به ثمّ تلا عليه السّلام: «إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا» [68- آل عمران ] ثمّ قال: إنّ وليّ محمّد من أطاع اللَّه و إن بعدت لحمته، و إنّ عدوّ محمّد من عصى اللَّه و إن قربت قرابته.

اللغة

(اللحمة) بالضمّ: القرابة- صحاح.

المعنى

يشترك الإنسان مع سائر بني جلدته من الحيوانات من امه، فله أب و امّ بالولادة الطبيعية، و لكن يمتاز الإنسان عن أنواع الحيوان بولادة ثانية و هي باعتبار خروج روحه عن القوّة إلى الفعل بالتعليم و التربية، و بهذا الاعتبار يصير الإنسان جسما ملكوتيّا روحانيّا روحه متعلّق بالملاء الأعلى و إن كان جثمانه في هذه الدّنيا.

و كما أنّ للانسان باعتبار جسمه و طبيعته صلة بامّه و أبيه و يعبّر عنها بلحمة النسب، فله باعتبار روحه و حقيقته صلة بمعلّمه و مصدر ولادته الثانية و هم الأنبياء و الرّسل و الأوصياء و الأئمّة عليهم السّلام.

و أمارة هذه الصلة الروحية و الرابطة المعنويّة حسن الاتباع و الاطاعة عن النبيّ صلّى اللَّه عليه و آله كما أنّ أمارة الصلة الماديّة ورقة الشهادة أو ورقة الجنسيّة.

فبيّن عليه السّلام أنّ أولى النّاس بمحمّد صلّى اللَّه عليه و آله من أطاع اللَّه، و أشار إلى أنّ استحقاقه للخلافة ليس باعتبار صلته الماديّة بالنبيّ صلّى اللّه عليه و آله فقط، و لا تكون القرابة هي المناط التامّة لاستحقاق الخلافة كما ادّعاه قريش و المخالفين، بل القرابة الروحيّة و الصلة المعنويّة هى المناط في تصدّي مقام الولاية و الخلافة.

الترجمة

فرمود: اوليتر مردم به پيغمبران- كه سزاوار جانشيني آنها را دارند- كسانى هستند كه بهمه آنچه كه انبياء از جانب خدا آوردند داناترند، سپس اين آيه را خواند «براستى أولى از همه مردم بإبراهيم هر آينه كسانيند كه از وى پيروي كردند و اين پيغمبر و آن كسانيكه باو گرويدند» سپس فرمود: براستى ولي و جانشين محمّد صلّى اللَّه عليه و آله كسى است كه خدا را اطاعت كند و اگر چه در خويشي از او دور باشد، و براستي دشمن محمّد صلّى اللَّه عليه و آله كسي است كه نافرماني خدا كند و اگر چه خويشاوند نزديك وي باشد.

  • هر كه داناتر بود بر كيش پاك أنبياء هست اوليتر بدانها از همه خلق خدا
  • پيرو أمر خدا بى شك محمّد را ولي است گر چه باشد در نژاد و در نيا از وي جدا
  • هر كه نافرمان حق شد دشمن آن حضرتستگر چه باشد با پيمبر خويش و باشد ز اقربا

( منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه(الخوئی) ج 21 ص142-144)

شرح لاهیجی

(118) و قال (- ع- ) انّ اولى النّاس بالأنبياء اعلمهم بما جاءوا به ثمّ تلى عليه السّلام إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا ثمّ قال عليه السّلام انّ ولىّ محمّد من اطاع اللّه و ان بعدت لحمته و ان عدوّ محمّد من عصى اللّه و ان قربت قرابته يعنى و گفت عليه السّلام بتحقيق كه سزاوارترين مردمان بانتساب به پيغمبران داناترين ايشانست بچيزى كه آورده اند پيغمبران آن چيز را يعنى يقين باعتقادات حقّه و عمل باحكام شرعيّه پس تلاوت كرد (- ع- ) اين ايه را و معنى ان اينست كه بتحقيق كه سزاوارترين مردمان بابراهيم (- ع- ) هر اينه كسانى باشند كه پيروى كردند او را از امّت او و اين پيغمبر كه خاتم النّبيّين باشد و آن چنان كسانى كه ايمان آوردند باين پيغمبر اخر الزّمان پس گفت (- ع- ) بتحقيق كه دوست محمّد (- ص- ) كسى است كه اطاعت كرده است خدا را و اگر چه دور باشد خويشى او با پيغمبر (- ص- ) و بتحقيق كه دشمن محمّد صلّى اللّه عليه و آله كسى است كه نافرمانى كرده باشد خدا را و اگر چه نزديك باشد خويشى او با پيغمبر (- ص-

( شرح نهج البلاغه (لاهیجی) ص 300)

شرح ابن ابی الحدید

92: إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِالْأَنْبِيَاءِ أَعْلَمُهُمْ بِمَا جَاءُوا بِهِ- ثُمَّ تَلَا ع إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ- وَ هذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الآْيَةَ- ثُمَّ قَالَ ع إِنَّ وَلِيَّ مُحَمَّدٍ مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ وَ إِنْ بَعُدَتْ لُحْمَتُهُ- وَ إِنَّ عَدُوَّ مُحَمَّدٍ مَنْ عَصَى اللَّهَ وَ إِنْ قَرُبَتْ قَرَابَتُهُ هكذا الرواية أعلمهم و الصحيح أعملهم- لأن استدلاله بالآية يقتضي ذلك- و كذا قوله فيما بعد- إن ولي محمد من أطاع الله... إلى آخر الفصل- فلم يذكر العلم و إنما ذكر العمل- و اللحمة بالضم النسب و القرابة- و هذا مثل

الحديث المرفوع ايتوني بأعمالكم و لا تأتوني بأنسابكم- إن أكرمكم عند الله أتقاكم

و في الحديث الصحيح يا فاطمة بنت محمد إني لا أغني عنك من الله شيئا

و قال رجل لجعفر بن محمد ع أ رأيت قوله ص- إن فاطمة أحصنت فرجها فحرم الله ذريتها على النار- أ ليس هذا أمانا لكل فاطمي في الدنيا- فقال إنك لأحمق إنما أراد حسنا و حسينا- لأنهما من لحمة أهل البيت- فأما من عداهما فمن قعد به عمله لم ينهض به نسبه

( شرح نهج البلاغة(ابن أبي الحديد)، ج 18 ، صفحه ى 252)

شرح نهج البلاغه منظوم

[94] و قال عليه السّلام:

إنّ أولى النّاس بالأنبياء اعلمهم بما جاءوا به، ثمّ تلا عليه السّلام: إنّ أولى النّاس بابراهيم للّذين اتّبعوه و هذا النّبىّ و الّذين امنوا، ثمّ قال: إنّ ولىّ محمّد من أطاع اللّه و ان بعدت لحمته، و إنّ عدوّ محمّد من عصى اللّه و إن قربت قرابته.

ترجمه

براستى كه سزاوارترين مردمان به پيمبران آنانند كه به آن چه كه آن پيمبران آورده اند داناترند، آن گاه اين آيه را كه در سوره 3 آيه 68 است خواندند: إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا: براستى كه سزاوارترين مردمان بابراهيم كسانى اند كه او را پيروى كرده و از اين پيغمبر نيز تبعيّت نموده و بوى ايمان آورده اند، از آن پس فرمودند البتّه دوست محمّد كسى است كه خداى را فرمان بردار است، اگر چه از خويشى آن حضرت بدور باشد، و دشمن محمّد كسى است كه فرمان خداى را نبرد اگر چه با آن حضرت خويش نزديك باشد.

نظم

  • رسولان را سزاوار آن كسانندكه در دستورشان دانا ترانند
  • بنهى و امرشان هر كس كه اعلمبود از ديگران باشد مقدّم
  • چو اين گوهر بيفشاند از فصاحتنمود اين آيت از قرآن تلاوت
  • كه ابراهيم را هر كس كه پيروبدو در دل ز دينش نور و پرتو
  • و يا هر كس كه مؤمن بر محمّد صشد و کاخ یقینش زان مسدد
  • باين دو او است از هر كس سزاوارکه بر دستورشان او راست اقرار
  • به پيغمبر بود آن مؤمنى دوست كه بند طاعت حقّ در كف او است
  • و لو اين كه ز احمد ص دور باشدبنزديكش چو شمس و نور باشد
  • و گر كس با محمّد ص خويش و نزديك بُد و در طاعت يزدان نشد نيك
  • به آن حضرت بدان او هست دشمنبمحشر نيز خصمش ذات ذو المن

( شرح نهج البلاغه منظوم، ج 9 ص112-114)

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

 چگونگی آغاز خلقت در نهج البلاغه

چگونگی آغاز خلقت در نهج البلاغه

«در این هنگام انبوه متراکمی از آب سر به بالا کشید و کف بر آورد، خداوند سبحان آن کف را در فضایی باز و تهی بالا برد و آسمان های هفت گانه را ساخت » از جملات امیر المؤمنین در این خطبه روشن می شود که ماده بنیادین خلقت آب بوده ، البته این آب همین آب معمولی در طبیعت که از دو عنصر اکسیژن و هیدروژن است نمی باشد و برخی نیز بر این اعتقاد هستند که مراد از آب همین آب معمولی می باشد و 98 درصد حیات از آب و 2 درصد از عناصر دیگر است.
No image

شگفتی های آفرینش در نهج البلاغه

امیرمؤمنان علیه السلام در خطبه ای درباره آفرینش آسمان و شگفتی های آن می فرماید: «خداوند، فضای باز و پستی و بلندی و فاصله های وسیع آسمان ها را بدون این که بر چیزی تکیه کند، نظام بخشید و شکاف های آن را به هم آورد... و آفتاب را نشانه روشنی بخش روز، و ماه را با نوری کمرنگ برای تاریکی شب ها قرار داد. بعد آن دو را در مسیر حرکت خویش به حرکت درآورد و حرکت آن دو را دقیق اندازه گیری کرد تا در درجات تعیین شده حرکت کنند که بین شب و روز تفاوت باشد و قابل تشخیص شود و با رفت و آمد آن ها، شماره سال ها و اندازه گیری زمان ممکن باشد.
آفرينش جهان در نـهج البلاغه

آفرينش جهان در نـهج البلاغه

دقت و تأمل در سخنان حضرت على(ع) نشان ميدهد كه جهان دو انفجار گونه ى متفاوت را تجربه كرده است. انفجار نخست فضا و زمان و ماده را بوجود آورده است و انفجار دوم در ظرف فضا صورت گرفته و ماده را تحريك نموده است. سپس حباب ها بر خواسته و هفت آسمان را بوجود آورده اند. در پى چنين توضيحاتى خواننده ى محترم بايد بداند كه نويسنده در اين مجموعه تلاش نموده است كه با بهره گرفتن از منابع مختلف درك جديدى را از سخنان امام على(ع) در باره ى خلقت جهان كه در خطبه ى اول آمده است، ارائه دهد.
No image

چگونگی و مراحل آفرینش جهان در قرآن و نهج البلاغه

پژوهش حاضر با عنوان چگونگی و مراحل آفرینش جهان، در پی آن است که آیات آفرینش جهان را در تفاسیر معاصر شیعه (المیزان و نمونه ) مورد بررسی قرار داده و در میان آنها حقایق ناب قرآنی را در زمینه های مبدا خلقت جهان، دوره های آفرینش وغیره روشن و آشکار سازد. برای این منظور مقدمه به تبین و پیشینۀ موضوع اختصاص یافته است و در قسمت­های بعد برخی از واژگان مفهوم شناسی شده و دیدگاه علامه طباطبایی و آیت ا... مکارم در پیدایش جهان تبیین شده است.
 آغاز سخن درباره آفرینش جهان(نهج‌البلاغه)

آغاز سخن درباره آفرینش جهان(نهج‌البلاغه)

کوتاه سخن این که افعال خداوند از افعال بندگان به کلّى جداست زیرا او با علم به مصالح و مفاسد اشیا و آگاهى بر نظام احسن آفرینش و قدرت تامّ و کاملى که بر همه چیز دارد، با قاطعیّت اراده مى کند و بدون هیچ تزلزل و تردید و اندیشه و تجربه، موجودات را لباس وجود مى پوشاند. هم در آغاز آفرینش چنین است و هم در ادامه آفرینش.

پر بازدیدترین ها

No image

شگفتی های آفرینش در نهج البلاغه

امیرمؤمنان علیه السلام در خطبه ای درباره آفرینش آسمان و شگفتی های آن می فرماید: «خداوند، فضای باز و پستی و بلندی و فاصله های وسیع آسمان ها را بدون این که بر چیزی تکیه کند، نظام بخشید و شکاف های آن را به هم آورد... و آفتاب را نشانه روشنی بخش روز، و ماه را با نوری کمرنگ برای تاریکی شب ها قرار داد. بعد آن دو را در مسیر حرکت خویش به حرکت درآورد و حرکت آن دو را دقیق اندازه گیری کرد تا در درجات تعیین شده حرکت کنند که بین شب و روز تفاوت باشد و قابل تشخیص شود و با رفت و آمد آن ها، شماره سال ها و اندازه گیری زمان ممکن باشد.
 آغاز سخن درباره آفرینش جهان(نهج‌البلاغه)

آغاز سخن درباره آفرینش جهان(نهج‌البلاغه)

کوتاه سخن این که افعال خداوند از افعال بندگان به کلّى جداست زیرا او با علم به مصالح و مفاسد اشیا و آگاهى بر نظام احسن آفرینش و قدرت تامّ و کاملى که بر همه چیز دارد، با قاطعیّت اراده مى کند و بدون هیچ تزلزل و تردید و اندیشه و تجربه، موجودات را لباس وجود مى پوشاند. هم در آغاز آفرینش چنین است و هم در ادامه آفرینش.
 چگونگی آغاز خلقت در نهج البلاغه

چگونگی آغاز خلقت در نهج البلاغه

«در این هنگام انبوه متراکمی از آب سر به بالا کشید و کف بر آورد، خداوند سبحان آن کف را در فضایی باز و تهی بالا برد و آسمان های هفت گانه را ساخت » از جملات امیر المؤمنین در این خطبه روشن می شود که ماده بنیادین خلقت آب بوده ، البته این آب همین آب معمولی در طبیعت که از دو عنصر اکسیژن و هیدروژن است نمی باشد و برخی نیز بر این اعتقاد هستند که مراد از آب همین آب معمولی می باشد و 98 درصد حیات از آب و 2 درصد از عناصر دیگر است.
 دنیاشناسی در نهج البلاغه

دنیاشناسی در نهج البلاغه

امیرمؤمنان علیه السلام به خانه یکی از یاران خویش به نام علاءبن زیاد وارد شد. وقتی خانه بسیار پر زرق و برق او را دید، فرمود: «با این خانه وسیع در دنیا چه می کنی، در حالی که در آخرت به آن نیازمندتری. آری، اگر بخواهی می توانی با همین خانه به آخرت برسی! اگر در این خانه بزرگ از مهمانان پذیرایی کنی، به خویشاوندان با نیکوکاری بپیوندی
آفرينش جهان در نـهج البلاغه

آفرينش جهان در نـهج البلاغه

دقت و تأمل در سخنان حضرت على(ع) نشان ميدهد كه جهان دو انفجار گونه ى متفاوت را تجربه كرده است. انفجار نخست فضا و زمان و ماده را بوجود آورده است و انفجار دوم در ظرف فضا صورت گرفته و ماده را تحريك نموده است. سپس حباب ها بر خواسته و هفت آسمان را بوجود آورده اند. در پى چنين توضيحاتى خواننده ى محترم بايد بداند كه نويسنده در اين مجموعه تلاش نموده است كه با بهره گرفتن از منابع مختلف درك جديدى را از سخنان امام على(ع) در باره ى خلقت جهان كه در خطبه ى اول آمده است، ارائه دهد.
Powered by TayaCMS