ازدواج آسان در پرتو اخلاق اسلامی

اخلاق اسلامی یکی از حوزه‌های سه‌گانه دین است که بسیاری از معارف اسلامی را شامل می‌شود و رفتار انسان را با معیارهای الهی میزان می‌سازد و انسان را در تمام کارها و صفات به سوی الهی شدن رهنمون می‌شود.

اگر دامنه اخلاق اسلامی به ازدواج کشیده شود، بسیاری از مشکلات به برکت خُلق ملکوتی برطرف می‌گردد و با ازدواج اسلامی به جای مشکل، برکت پیدا می‌شود و مبارک‌ترین اتفاق زندگی پدید می‌آید.

ازدواج در دوران کنونی

آنچه در این عصر شاهد آن هستیم، این است که آثار سستی باورها، به بهانه‌های مختلف و در جلوه‌های گوناگون خود را نشان می‌دهد. برخی تحصیل را مقدمه شغل و شغل را مقدمه روزی می‌دانند و بهترین مقطع زندگی (جوانی) را فدای مقدمات روزی می‌سازند و پس از خزان جوانی، تصمیم به ازدواج آسان می‌گیرند!

تأخیر در ازدواج، از سستی اعتقاد به وعده ‌های الهی ریشه می‌گیرد که لازم است از منظر اسلام بررسی شود.

وعده ‌های الهی درباره ازدواج

خداوند در دو آیه قرآن درباره یاری و رزق، به ویژه برای مسئله ازدواج وعده داده است:

فَلْیَسْتَعْفِفِ الَّذینَ لا یَجِدوُنَ نِکاحا حَتّی یغنیهم الله من فضله.

آنها که ازدواج را نمی‌یابند،(و نه این‌که خود نمی‌خواهند)عفت پیش گیرند تا خدا آنان را از فضل خود بی ‌نیاز کند. (نور/33)

بنا بر نظر مفسران، مراد از تحقق نیافتن نکاح در آیه آمده، نداشتن تمکن و توان مالی برای تهیه جهیزیه و نفقه است که خداوند به زیبایی، مؤمنان را وعده فرموده است از فقر نترسند که خدا ایشان را بی‌نیاز می‌کند و وسعت و رزق می‌دهد و سپس وعده خود را با جمله «والله واسع علیم» تأکید می‌کند.

در آیه دیگر می‌فرماید: «وانکحوا الایمی منکم و الصالحین من عبادکم و امائکم ان یکونوا فقراء یغنیهم اللّه‌ من فضله و الله واسع علیم. (نور: 32)

در تفسیر این آیه نوشته‌اند: در این آیات، به یکی دیگر از مهم‌ترین راه‌های مبارزه با فحشا که ازدواجِ ساده و آسان، و بی‌ریا و بی‌تکلف است، اشاره شده ... و از آنجا که یک عذر تقریبا عمومی و بهانه همگانی برای فرار از ازدواج و تشکیل خانواده؛ مسئله فقر و نداشتن امکانات مالی است، قرآن به پاسخ آن می‌پردازد و می‌فرماید: از فقر و تنگ‌دستی آنها نگران نباشید و در ازدواجشان بکوشید؛ چرا که اگر فقیر و تنگ‌دست باشند، خداوند آنان را از فضل خود بی‌نیاز می‌سازد. و خداوند بر چنین کاری قادر است، چرا که واسع و علیم است.

امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید:

من ترک التزویج مخافة الفقر فقد اساء الظن باللّه‌ عزوجلّ یقول: ان یکونوا فقراء یغنیهم الله من فضله.(من لایحضره الفقیه ،ج3،ص385)

هر کس از ترس فقر ازدواج را ترک کند، پس به خدا گمان بد برده است؛ چون خداوند می‌فرماید: اگر فقیر باشند، خداوند از فضل خویش آنان را بی‌نیاز می‌کند.

برکت توکل

یکی از بحث‌های مهم علم اخلاق، توکل و تفویض است. توکل یعنی وکیل گرفتن خدا در کارها.

و تفویض؛ یعنی واگذار کردن اداره خویش و کار خود به خدا.

توکل و تفویض در همه عرصه‌های زندگی یک مسلمان لازم است و در امر ازدواج نیز باعث می‌شود به جای ترس از آینده مبهم، به محکم‌ترین پناه و تکیه‌گاه دل بسپاریم که «و علی الله فلیتوکل المتوکلون؛ بر خدا توکل می‌کنند توکل کنندگان.» (ابراهیم/12) و به جای فکر روزی و غم اقتصادی، به امید روزی دهنده صاحب قوت متین باشیم. و بیش از آنچه به خود و جیب و کیف و دارایی و شغل خویش اعتماد کنیم، بر قدرت لایزال وخزاین بی‌انتهای الهی اطمینان کنیم.

برکت ازدواج

امام صادق علیه‌السلام فرمود: «اکثر الخیر فی النساء؛ بیشتر خیر در زن‌هاست.»(من لایحضره الفقیه ج3 ،ص385) روزی، یکی از آن خیرهاست و فرزند صالح، زندگی طیب و... از دیگر برکات ازدواج است.

پیامبر صلی‌ الله‌ علیه ‌و‌آله فرمود: «اِتَّخَذوا الاَهْلَ فَاِنَّهُ اَرْزَقُ لَکُم؛ برای خود اهل بگیرید که این کار برای شما روزی آورترین اقدام است.»(کافی ج5 ص329) پس به آنان که در پی پول برای تشکیل زندگی هستند، باید گفت که ازدواج کنید تا رزق و روزی الهی به جانب شما جاری شود؛ زیرا ازدواج خود، بهترین منبع خیر و برکت در زندگی است.

پیامبر اکرم صلی‌ الله ‌علیه‌ و‌آله در جای دیگر می‌فرمایند: «تزوجوا النساء فانهن یأتین بالمال؛ با زن‌ها ازدواج کنید که آنها مال آور هستند».(مکارم الاخلاق ،ص196)

در این حدیث شریف، زن‌ها و ازدواج با آنان را، راه رسیدن به مال دانسته‌اند. در حالی که، جوانان ما دوری از زن و پرهیز از ازدواج را شرط رسیدن به مال می‌دانند و تا مرز پیری، از رسیدن به مال و زن