حساسيت روابط زن و مرد
سعيده و منة دو خواهر محمد ابن ابى عمير گويند نزد حضرت صادق عليه السلام رفته و پرسيديم آيا زن مى تواند به برادرش سر بزند و از او عيادت كند، حضرت فرمود آرى ، پرسيديم آيا مى تواند به برادرش دست بدهد، حضرت فرمود: به واسطه لباس (دستهايشان به هم نخورد) يكى از آنها گفت : خواهرم نزد برادرانش مى رود، حضرت فرمود: وقتى پيش بردارت مى روى لباس رنگارنگ نپوش .
مؤ لف گويد: انديشمندان و صاحبان فكر و هوش ، خوب مى فهمند كه امام صادق عليه السلام وقتى دست دادن خواهر و برادر را بطور مستقيم يا لباس رنگارنگ را هنگام ديدار براى زن نمى پسندد، روابط زن و مرد را چقدر حساس مى داند با اين حساب ، اختلاط زن و مرد و دختر و پسر نامحرم با آن وضع لباس و بدن در محافل ، خدا مى داند زمينه ساز چه مفاسدى خواهد بود.
در يك بستر نخوابند
(( لا ينام الرجل مع الرجل ثوب و احد فمن فعل ذلك وجب عليه الادب و هو التعزير.))
(بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج101، ص: 48 )
حضرت امير عليه السلام فرمود: مرد با مرد زير يك روانداز نخوابند، هر كه چنين كند بايد با تعزير (تازيانه ) او را ادب كرد، و در حديثى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: دو زن نيز نبايد زير يك روانداز بخوابند مگر اينكه ناچار شوند و امام صادق عليه السلام فرمود: اگر چنين كنند هر كدام استحقاق سى تازيانه دارند.
عضو ناشكر
(( ليس فى البدن شى ء اقل شكرا من العين فلا تعطوها سولها فتشغلكم عن ذكر الله عز و جل ))
(هداية الأمة إلى أحكام الأئمة عليهم السلام، ج-3، ص: 200 ح 107)
حضرت امير عليه السلام فرمود: هيچ عضوى ناسپاستر از چشم نيست خواسته چشم را اجابت نكنيد كه از ياد خدا شما را غافل مى كند. (اين اولين ضرر نگاههاى بيهوده است يعنى غفلت)
زنها با نامحرم كمتر صحبت كنند
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: زنها با نامحرم بيش از پنج كلمه آن هم به هنگام ضرورت صحبت نكنند (صحبت كردن و مقدمات و لوازم آن مانند صداى رقيق و نگاه كردن به يكديگر و ساير مسائل از موجبات فساد در بسيارى از موارد است ، بنابراين از نظر اسلامى برازنده زن مسلمان نيست كه هنگام خريد و غيره شروع كند با مرد نامحرم سخنان بيهوده و غير ضرورى گفتن).
چهار چيز دل مرده گى مى آورد
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: چهار چيز دل را مى ميراند، گناه روى گناه ، با زنها زياد مناقشه كردن يعنى سخن گفتن (منظور يا زنهاى نامحرم است و يا بطور كلى زياد با زنها بگو مگو كردن مخصوصا اگر نامحرم باشند، به هر حال مردان و يا زنانى كه بخاطر شغل يا مسائل ديگر با اجنبى صحبت مى كنند بايد به حداقل اكتفا كنند) و بگو مگو با افراد احمق كه او بگويد و تو بگوئى و به خيرى بر نگردد و چهارم همنشينى با مرده ها! سوال شد: همنشينى با مرده ها يعنى چه ؟ حضرت فرمود: هر ثروتمند خوشگذارن .
مؤ لف گويد: پيامبر اكرم اين چهار كار را موجب دل مرده شدن دانسته است و دل كه بميرد ديگر از صفات انسانى بدور است و قابليت فيض الهى را هم ندارند، نه از دعا لذت مى برد و نه از عذاب الهى مى ترسد و نه از تشويقهاى او رغبت حاصل مى كند. زنگهاى خطر را احساس نمى كند و به معنويات و امور دينى ارزش قائل نمى شود، حيوانى مى شود انسان نما، كه تمام تلاشش در فكر شكم و شهوت است ، و معلوم است كه گناه زياد كردن بدون توبه دل را مى ميراند، با زنهاى اجانب صحبت كردن كانون فساد اخلاقى است ، با زنهائى كه محرم هم هستند اما سراسر صحبتشان در محور گناه يا ماديات يا امور بيهوده است نيز همينطور است ، بحث و جدل با افراد احمق هم جز گمراه كردن روح و فكر فايده اى ندارد، اما همنشينى با پولداران خوشگذران از آنجا كه تمام ظاهر و باطن اين افراد نشان دهنده ماديات مى باشد، لباسشان ، رخسارشان ، رفتارشان ، منزلشان ، اثاث منزلشان ، فرزندانشان و فاميلشان و حتى افكار و روحياتشان تمام مظاهر مادى هستند، چه بسا افراد كم ظرفيتى كه با مشاهده و همنشينى با اينان ، خود را سبك و پست احساس كنند و ارزشهاى معنوى خود را فراموش كرده ، به فكر جمع آورى و حرص و آز بيفتند و اين است كه موجبات مرگ و قساوت دل انسان مى گردد و از همين جاست كه توصيه مى شود، زن و فرزندان خود را تا مى توانيد از مجالست با اينگونه افراد بدور داريد وگرنه موجبات چشم و كم چشمى و حرص و آز تحقير را براى خود و خانواده فراهم خواهيم نمود.
دكتر محرم است اما:
ابو حمزه ثمالى گويد: از امام باقر عليه السلام سئوال كردم زن مسلمان اگر بلايى به بدنش رسد مثل شكستگى يا زخم در مكانى كه بر مرد جايز نيست به آنگاه كند (ولى ) مرد بهتر مى تواند معالجه كند از زن ، آيا بر مرد جايز است (براى مداوا) نگاه كند؟ حضرت فرمود: اگر مضطر شد در مراجعه به مرد، و زن هم رضايت داد مرد مى تواند او را معالجه كند.
مؤ لف گويد: اين كه برخى از بانوان معتقدند دكتر محرم است صحيح است اما به شرط اينكه دكتر زن براى معالجه زن نباشد و يا دكتر مرد براى معالجه مرد نباشد و يا دسترسى به آن غير مقدور و سنگين باشد و به مقدار ضرورت از دو طرف اكتفا شود، نه اينكه نزد دكتر مثل شوهر حجاب خود را باز كند و بى پروا بدن خود را نشان دهد، اگر بايد جايى از دست خود را نشان دهد جايز نيست تمام عضو را نشان دهد بلكه بايد مقدار غير لازم را بپوشاند، بر دكتر هم جايز نيست بيش از مقدار لازم را در نظر كند، بنابراين راننده و بقالى و آب حوضى و دستفروش و غير اينها هيچكدام محرم نيستند كه بانوان بى پروا با آنها صحبت كنند يا به هم نظركنند همچنان كه معلم و استاد نيز به هيچ وجه محرم نيست و مانند ساير مردها و زنهاى نامحرم حساب مى شوند، لازم مى دانم در اينجا به حساسيت اين مسئله تاءكيد كنم كه اگر جامعه اسلامى مى خواهد روابطش در عين پيشرفت علمى از عفت و ديانت برخوردار باشد بايد سعى شود در محيطى بسيار ساده و عفيف با همين امكانات موجود با حداكثر توان تلاش كنند تا بانوان مسلمان براى معالجه يا درس خواندن محتاج نامحرم نباشد و بالعكس .
حضرت فاطمه و مرد نابينا
حضرت امير عليه السلام فرمود: مرد نابينايى خواست وارد شود حضرت فاطمه (س ) پنهان شد، پيامبر فرمود: چرا پنهان شدى او كه تو را مى بيند؟ فاطمه (س ) عرض كرد: اگر او مرا نمى بيند من كه او را مى بينم ، و او هم او را احساس مى كند، پيامبراكرم صلى الله عليه و آله فرمود شهادت مى دهم كه تو پاره تن من هستى (بعضى ممكن است بپندارند كه رعايت اين نكات كه كمال عفاف است امروز ميسر نيست ، بله با بافت كنونى جامعه اين امر ممكن نيست ، اما مى توان انتظار داشت حكومت اسلامى با هماهنگى ميان بانوان و محيط كار و درس آنها جو بسيار مناسبى ايجاد كند كه اين نكات نيز رعايت شود و البته اين مسئله غير از ممنوعيت يا محدوديت شغلى بانوان است).
سه نوبت اجازه بگيرند
امام صادق عليه السلام فرمود: كسى كه با خانواده اى كار دارد سه بار بايد اجازه بگيرد بار اول براى اينكه بشنوند بار دوم براى اينكه آماده شوند و بار سوم كه اجازه گرفت اگر خواستند اجازه دهند و اگر نخواستند اجازه ندهند و طرف بر مى گردد.(پس كسى كه نزد ديگرى مى رود نبايد بدون اجازه وارد شود و اگر هم فهميد كه در خانه هستند منتظر جواب مثبت نباشد همينكه اجازه ورود نداند برگردد شايد در وضعى نيستند كه پذيراى او باشند).
بانوان در حجاب خود دقت كنند
ام سلمه يكى از همسران پيامبر(ص ) است گويد: من با يكى ديگر از همسران حضرت به نام ميمونه نزد پيامبر بوديم كه نابينائى به نام ابن مكتوم وارد شد، حضرت فرمود: خود را بپوشيد (پنهان شويد) گفتيم اى پيامبر خدا مگر او نابينا نيست ؟ حضرت فرمود: آيا شما هم نابينائيد؟ آيا شما نمى بينيد؟!
حضرت فاطمه سلام الله عليها به يكى از بانوان به نام اسماء فرمود من خجالت مى كشم از اينكه (چون زنى از دنيا رفت ) او را روى چيزى (تخته ) قرار مى دهند و بر روى او پارچه مى كشند و بينندگان مى توانند حجم بدن او را بازگو كنند، اسماء گفت : اى دختر پيامبر، من در كشور حبشه چيزى ديده ام كه به شما نشان مى دهم سپس مقدارى از چوب نازك و مرطوب فراهم كرده ، به صورت تابوت در آورد، و روى آن پارچه اى انداخت ، همين كه حضرت فاطمه عليه السلام اين تابوت را ديد لبخندى زد و فرمود: چه نيكو است اين تابوت كه مرد از زن شناخته نمى شود.
آرى برادر و خواهر عزيز، اين است بانوى نمونه اسلام كه در عزت و عظمت جاى رقابت براى كمتر كسى بازگذارده است او چنان به حجاب اهميت مى دهد كه حتى راضى نيست حجم بدن زن را هنگام مرگ ، نامحرم ببيند، و چقدر فاصله است بين دختر پيامبر و بعضى از بانوان مسلمان كه بى حجابى يا بدحجابى و معاشرت با اجانب را براى خود ارزش مى دانند.
نگاه به زنهاى كافر
مساءله : نگاه كردن به زنهاى كافر و غير مسلمان بدون لذت و بدون ترس از اينكه در حرام بيفتد جائز است ، و احتياط در آن است كه بيش از آن مقدار كه عادت آنها به نپوشاندن است نگاه نكند (بنابراين به زنهاى غير مسلمان كه به صورتى غير معمولى و زننده ظاهر مى شوند، نگاه كردن خلاف احتياط است )نگاه از روى شهوت ممنوع است ).
نگاه جائز و حرام
مساءله : جائز نيست براى مرد كه به زن نامحرم نگاه كند، براى زن هم جائز نيست به مرد نامحرم بدون ضرورت نگاه كند، و عده اى از فقهاء فقط صورت و دو كف دست را استثناء كرده اند، ولى احتياط در اين است كه اصلا به هم نظر نكنند، بله تردد در مجامع عمومى مانند بازار و مانند آن كه انسان مى داند نگاهش به نامحرم مى افتد اشكال ندارد و لازم نيست چشم خود را ببندد تا نگاهش به آنها نيفتد، البته اين حكم در جائى است كه خطر انحراف گمراهى در بين نباشد.
نگاه كردن مرد و زنى كه به هم محرم هستند بدون قصد لذت و بدون ترس از وقوع در حرام جائز است .
محارم مرد عبارتند از: همسر، مادر، خواهر، دختر و فرزندان دختر، زن پدر، مادر زن ، مادر پدر مادر مادر، دختر برادر و دختر خواهر، و زن پسر، عمه و خاله .
محارم زن عبارتند از: شوهر، پدر، برادر، پسر و فرزندان پسر، شوهر مادر، پدر شوهر، پدر پدر و پدر مادر، پسر برادر و پسر خواهر، شوهر دختر، عمو و دائى ، البته محارم ديگرى مثل محرم شدن از راه رضاع مراجعه شود.
خودنمائى و شهوترانى حرام
نفس اژدرهاست او كى مرده است
حضرت امير عليه السلام در وصيت خود هب فرزندش مى فرمايد: مانع شود از اينكه زنها نظرشان به ديگرى افتد، كه حجاب بيشتر براى زنها موجب دوام بيشتر است ، و (بدان كه ) بيرون رفتن (از خانه ) سخت تر از آن نيست كه فرد نامطمئنى را پيش آنها بگذارى ، اگر بتوانى كارى كنى كه جز تو نشناسد (و نبينند) انجام ده .
آنچه آمار و ارقام در جوامع غربى و يا شرقى از شيوع فساد و فحشاء نشان مى دهد، سر منشاء آن خودنمائى و چشم چرانى و طمع ورزى مرد و زن در اجتماع است .
نفس انسانى مخصوصا شهوت جنسى مثل اطفال بهانه گير است ، طبيعت اغلب اطفال چنين است كه اگر چيزى را نبينند و يا نشنوند بهانه آن را نمى گيرند، اما اگر ديدند به سختى رغبت مى كنند و تمام سعى خود را براى به دست آوردن آن انجام مى دهند و در اين ميان هيچ ضابطه اى هم در نظر نمى گيرند.
و به عبارت ديگر نفس انسان به ويژه شهوت جنسى در بسيارى همانند شيرينى است كه با ديدن صورتهاى زيبا و منظره هاى مهيج تحريك مى شود و چه مشكل است مقاومت در مقابل اين هيجانها و چه اندكند كسانى كه بتوانند خود را در ميان پاكدامن نگاه دارند، آرى نكته حساس و مورد غفلت اينجاست كه آدمى تا مبتلا به وسوسه شهوت نشود و برايش شرائط آماده نشود، خود نيز از شهوت خويش و ضعف نفس خود آگاه نيست و از اين اژدهاى مهيب ولى خفته در درونش بى خبر است !
به همين جهت نه خود و نه همسر و نه جوان خود را از درگيرى با صحنه هاى مهيج كنترل نمى كند، و موجب سقوط در دامن فحشا مى گردند، مراقب باشيد و به خود اطمينان نداشته باشيد، و از درگيرى با مسائلى كه حس شهوت را تحريك مى كند و شما را به گناه مى كشاند اجتناب كنيد، فيلمها و كتابها و يا نوارهاى مبتذل از طريق ويدئو و غيره ، جز در معرض فساد قرار دادن خود و خانواده سودى در بر ندارد
اخلاق در خانواده و تربيت فرزند
سيد محمد نجفى يزدى
http://osveh-quran.blogfa.com