الآخرة (آخرت)

الآخرة (آخرت)

میزان الحکمه ، جلد 1 ، صفحه 55 - 67

الآخرة

آخرت

انظر : عنوان ٧٩ «الجنّة» ، ٣٧٤ «المعاد». التجارة : باب ٤٥٢ ، ٤٥٣ ، الدنيا : باب ١٢٤٣ ـ ١٢٤٤ ، ١٢٥٤ ـ ١٢٥٧. السفر : باب ١٨١٧.

٢٢ - الآخـرَةُ

آخرت

وَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَ بِالاْخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ» . [1]«و آنان كه به آنچه بر تو و پيش از تو فرو فرستاده ايم ، ايمان مى آورند و به روز واپسين يقين دارند».

ما كانَ لِنَبِيٍّ أَنْ يَكُونَ لَهُ أَسْرَى حَتَّى يُثْخِنَ فِي الْأَرْضِ تُرِيدُونَ عَرَضَ الدُّنْيَا وَ اللّه ُ يُرِيدُ الاْخِرَةَ وَ اللّه ُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ» . [2]«براى هيچ پيامبرى نسزد كه اسير بگيرد تا آنگاه كه جاى پاى خود را در زمين محكم كند. شما متاع ناپايدار دنيا را مى خواهيد و خدا سراى ديگر را [براى شما ]مى خواهد. و خداوند ، پيروزمند حكيم است».

مِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الدُّنْيَا وَ مِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الاْخِرَةَ» . [3]«كسانى از شما دنيا را مى خواهند و كسانى خواهان آخرتند».

مَنَ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الاْخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَ مَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَ مَا لَهُ فِي الاْخِرَةِ مِنْ نَصِيبٍ» . [4]«هر كس كِشت آخرت را بخواهد به كِشته اش مى افزاييم، و هر كس كشت دنيا را بخواهد از همان به او عطا مى كنيم و در آخرت نصيبى ندارد»

١٠٠- الإمامُ عليٌّ عليه السلام : ألاَ أيُّها النّاسُ ! إنَّما الدُّنيا عَرَضٌ حاضِرٌ ، يأكُلُ مِنها البَرُّ و الفاجِرُ ، و إنَّ الآخِرةَ وَعْدٌ صادِقٌ يَحكُمُ فيها مَلِكٌ قادرٌ . [5]امام على عليه السلام : هلا اى مردم! دنيا متاعى است آماده كه نيكو و بد از آن مى خورند، و آخرت و عده اى است راست كه فرمانروايى توانا در آن روز داورى مى كند.

١٠١- عنه عليه السلام : أحوالُ الـدُّنيا تَتْـبَعُ الاتِّفاقَ ، و أحوالُ الآخِرةِ تَتْبَعُ الاستِحْقاقَ . [6]امام على عليه السلام : اوضاع و احوال دنيا تابع اتّفاق است ، و اوضاع و احوال آخرت تابع استحقاق.

١٠٢- عنه عليه السلام : إنّ الدُّنيا قَد أدْبَرَتْ و آذنَتْ بِوَداعٍ ، و إنّ الآخِرةَ قد أقبلَتْ و أشْرَفَتْ باطّلاعٍ ، و إنَّ المِضْمارَ اليومَ و غَدا السِّباقُ .[7] امام على عليه السلام : دنيا پشت كرده و بدرود گويان است و آخرت روى آورده و آشكار شده است. امروز، روز آمادگى است و فردا، روز پيشى گرفتن [ به بهشت].

١٠٣- عنه عليه السلام : مَن حَرَصَ على الآخِرةِ مَلَكَ ، مَن حَرَصَ علَى الدُّنيا هَلَكَ . [8]امام على عليه السلام : هر كس براى آخرت حرص زند آن را به دست مى آورد و هر كه براى دنيا حرص زند نابود مى شود.

١٠٤- عنه عليه السلام : الدُّنيا مُنْيةُ الأشْقِياءِ، الآخِرةُ فَوزُ السُّعَداءِ . [9]امام على عليه السلام : دنيا آرزوى شور بختان است، و آخرت پيروزى نيكبختان.

١٠٥- عنه عليه السلام : اجعَلْ لآخِرَتِكَ مِن دُنْياكَ نَصيبا . [10]امام على عليه السلام : براى آخرت خود از دنيايت بهره اى بگذار.

١٠٦- عنه عليه السلام : اشغَلُوا أنفسَكُم مِن أمرِ الآخِرةِ بِما لا بُدَّ لَكُمْ مِنهُ . [11]امام على عليه السلام : خود را به كار آخرت ، كه ناگزير از آنيد مشغول كنيد.

١٠٧- عنه عليه السلام : عَلَيْكَ بالآخِرَةِ تأتِكَ الدُّنيا صاغِرةً . [12]امام على عليه السلام : به آخرت چنگ درزن، دنيا خود با خوارى پيش تو خواهد آمد.

١٠٨- عنه عليه السلام : إنّ اليومَ عَمَلٌ و لا حِسابَ ، و غَدا حِسابٌ و لا عَمَلَ . [13]امام على عليه السلام : امروز [روز] عمل است و نه حسابرسى و فردا حسابرسى است نه عمل.

١٠٩- عنه عليه السلام : استَعِدّوا لِيَومٍ تَشْخَصُ فيهِ الأبصارُ، و تَتَدلَّهُ لِهَوْلِهِ العُقولُ ، و تَتَبلّدُ البصائرُ . [14]امام على عليه السلام : براى روزى آماده شويد كه چشمها در آن خيره مى ماند و خردها از هراس آن از كار مى افتد و تيز بينى ها به كودنى مى گرايد.

١١٠- عنه عليه السلام : إنّ الدُّنيا مُنقَطِعةٌ عنكَ ، و الآخِرةَ قريبةٌ منكَ . [15]امام على عليه السلام : همانا دنيا از تو جدا شدنى و آخرت به تو نزديك است.

١١١- عنه عليه السلام : إنَّكُم إلى الآخِرةِ صائرونَ ، و على اللّه ِ مَعروضُونَ . [16]امام على عليه السلام : همانا شما به سوى آخرت روانيد و در پيشگاه خداوند حاضر خواهيد شد.

٢٣ - عَظَمَةُ ما فِي الآخِرَةِ

عظمت امور آخرت

انْظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَ لَلاْخِرَةُ أَكْبَرُ دَرَجاتٍ وَ أَكْبَرُ تَفْضِيلاً» .[17] «بنگر كه چگونه برخى از ايشان را بر برخى ديگر برترى داده ايم و درجات و برترى هاى آخرت، برتر و بالاتر است».

فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاءً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ» . [18]«و هيچ كس، از آن چشم روشنى اى كه به پاداش كارهايش برايش اندوخته اند، خبر ندارد».

١١٢- الإمامُ عليٌّ عليه السلام : كلُّ شيءٍ مِن الدُّنيا سَماعُهُ أعظمُ مِن عِيانهِ، و كلُّ شيءٍ مِن الآخرةِ عِيانُهُ أعظَمُ مِن سَماعِهِ، فَلْيَكْفِكُم مِن العِيانِ السَّماعُ ، و مِن الغَيبِ الخَبَرُ . [19]امام على عليه السلام : و هر چيز دنيا، شنيدن آن بزرگتر از ديدن آن است؛ و هر چيز آخرت، ديدن آن بزرگتر از شنيدن آن است. پس، به جاى ديدن آخرت و مشاهده آنچه از ديدگان شما پنهان و در پس پرده غيب است، به همان شنيدن و خبر يافتن [توسط پيامبران] اكتفا كنيد.

١١٣- عنه عليه السلام : ما المغرورُ الّذي ظَفِرَ مِن الدُّنيا بأعلى هِمّتِهِ كالآخَرِ الّذي ظَفِرَ مِن الآخرةِ بأدنى سُهْمَتِهِ . [20]امام على عليه السلام : فريفته اى كه به بالاترين مقصود خود از دنيا رسيده است ، چونان كسى نيست كه به كمترين نصيب خود از آخرت دست يافته باشد.

١١٤- الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلام : مَن تَعَزّى عَنِ الدُّنيا بثوابِ الآخِرةِ فَقَد تَعَزّى عن حقيرٍ بخطيرٍ ، و أعظمُ مِن ذلكَ مَن عَدَّ فائِتَها سلامةً نالَها، و غنيمةً اُعِينَ علَيها . [21]امام زين العابدين عليه السلام : هر كه به اميد پاداش آخرت در برابر دنيا شكيبايى ورزد، براى رسيدن به امرى مهم در برابر امرى خُرد و ناچيز صبورى كرده است و بالاتر از آن، كسى است كه دست نيافتن به دنيا را مايه سلامت خود بداند و آن را غنيمتى شمرد كه به چنگ آورده است.

 (انظر) الجنّة : باب ٥٥٤.

٢٤ - الآخِرَةُ دارُ القَرارِ

آخرت ، سراى بقاست

يا قَوْمِ إِنَّمَا هذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا مَتَاعٌ وَ إِنَّ الاْخِرَةَ هِيَ دَارُ القَرَارِ» . [22]«اى قوم من! اين زندگى دنيا كالايى بيش نيست. و اين آخرت است كه سراى بقاست».

١١٥- الإمامُ عليٌّ عليه السلام : مَن عَمَّر دارَ إقامتِهِ فهُوَ العاقلُ . [23]امام على عليه السلام : كسى كه سراى ماندگارى خود را آباد سازد ، خردمند است.

١١٦- عنه عليه السلام : الدُّنيا أمَدٌ ، الآخِرَةُ أبَدٌ . [24]امام على عليه السلام : دنيا تمام شدنى است، آخرت هميشگى است.

١١٧- عنه عليه السلام : الآخرةُ دارُ مُسْتَقَرِّكُم ، فجَهِّزوا إلَيها ما يَبقى لَكُم . [25]امام على عليه السلام : آخرت جايگاه هميشگى شماست؛ پس آنچه را براى شما باقى مى ماند براى آخرت فراهم آوريد.

١١٨- عنه عليه السلام : اجْعَلوا ـ عبادَ اللّه ِ ـ اجتهادَكُمْ في هذِه الدُّنيا التَّزَوُّدَ مِن يومِها القَصيرِ ليومِ الآخِرةِ الطّويلِ ؛ فإنَّها دارُ عَمَلٍ ، و الآخِرةُ دارُ القَرارِ و الجَزاءِ . [26]امام على عليه السلام : بندگان خدا! بكوشيد تا از چند روزه دنيا براى آخرت كه دوره اش دراز و طولانى است، توشه برگيريد؛ چه، دنيا سراى عمل است و آخرت سراى بقا و جزا .

١١٩- عنه عليه السلام : إنّما الدُّنيا دارُ مَجازٍ ، و الآخِرةُ دارُ قَرارٍ ، فَخُذُوا مِن مَمَرّكُم لِمَقَرِّكُم . [27]امام على عليه السلام : همانا دنيا سراى گذر است و آخرت سراى ماندن؛ پس، از گذرگاه خود براى اقامتگاهتان توشه برگيريد.

١٢٠- عنه عليه السلام : إيّاكَ أَنْ تُخْدَعَ عَن دارِ القَرارِ . [28]امام على عليه السلام : مبادا از سراى باقى غافل بمانى.

١٢١- عنه عليه السلام : غايةُ الآخِرةِ البَقاءُ . [29]امام على عليه السلام : غايت آخرت ، بقاست.

١٢٢- عنه عليه السلام : لِكُلِّ شيءٍ مِن الآخرةِ خُلودٌ و بَقاءٌ . [30]امام على عليه السلام : همه چيز آخرت، جاويد و ماندگار است.

١٢٣- عنه عليه السلام : مَن سعى لدارِ إقامتِهِ خَلُصَ عملُهُ، و كَثُرَ وَجَلُهُ . [31]امام على عليه السلام : هر كه براى سراى ماندگارى خويش بكوشد ، عملش خالص مى شود و بيمش [از خدا ]بسيار مى گردد.

٢٥ - الآخِرَةُ دارُ الحَيَوانِ

آخرت ، سراى زندگانى

وَ ما هذِهِ الْحَياةُ الدُّنْيا إِلاّ لَهْوٌ وَ لَعِبٌ وَ إِنَّ الدَّارَ الاْخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُ لَوْ كانُوا يَعْلَمُونَ» . [32]«اين زندگانى دنيا چيزى جز سرگرمى و بازى نيست. زندگانى واقعى ، سراى آخرت است، اگر مى دانستند».

١٢٤- رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : يا عَجَبا كُلَّ العَجَبِ للمُصَدِّقِ بِدارِ الحَيَوانِ وَ هُو يَسعى لدارِ الغُرور ! [33]پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : وه چه شگفت است از كسى كه سراى زندگانى (آخرت) را باور دارد و با اين حال براى سراى فريبنده (دنيا) تكاپو مى كند!

١٢٥- الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلام : الدُّنيا سِنَةٌ و الآخِرةُ يَقَظةٌ ، و نحنُ بينَهما أضْغاثُ أحلامٍ . [34]امام زين العابدين عليه السلام : دنيا غنودن است و آخرت بيدارى و ما در ميان آن دو خوابهايى آشفته ايم.

(انظر) الحياة : باب ٩٧٩.

٢٦  - فَضلُ الآخِرَةِ

برترى آخرت

قُلْ مَتَاعُ الدُّنْيَا قَلِيلٌ وَ الاْخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقى» . [35]«بگو: كالاى دنيا اندك است و آخرت براى كسى كه تقوا داشته باشد بهتر است».

بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَياةَ الدُّنْيَا* وَ الاْخِرَةُ خَيْرٌ و أبْقَى» . [36]«بلكه زندگى دنيا را بر مى گزينند، در حالى كه آخرت بهتر و ماندگارتر است».

١٢٦- رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : إنَّ اللّه َ تَعَالى يُعطي الدُّنيا على نِيّةِ الآخِرةِ ، و أبى أنْ يُعطيَ الآخرةَ على نِيّةِ الدُّنيا . [37]پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند متعال دنيا را با نيّت آخرت [به آدمى ]مى دهد اما از دادن آخرت با نيّت دنيا اِبا دارد.

١٢٧- الإمامُ عليٌّ عليه السلام : مَنِ ابتاعَ آخِرتَهُ بِدُنياهُ رَبِحَهُما، مَنْ باعَ آخِرتَهُ بِدُنياهُ خَسِرَهُما . [38]امام على عليه السلام : كسى كه آخرت خويش را در قبال دنياى خود بخرد، هر دو را به دست آورده و هر كه آخرت خود را به دنيايش بفروشد، هر دو را از دست داده است.

١٢٨- عنه عليه السلام : لَيسَ عنِ الآخرةِ عِوَضٌ ، و لَيستِ الدُّنيا للنَّفْسِ بِثَمَنٍ . [39]امام على عليه السلام : آخرت، هيچ جايگزينى ندارد، و دنيا بهاى جان [آدمى ]نيست.

١٢٩- عنه عليه السلام : مَن عَمَّرَ دُنياهُ خَرَّبَ مآلَهُ ، مَن عَمّرَ آخِرتَه بَلَغَ آمالَهُ .[40] امام على عليه السلام : هر كه دنياى خويش را آباد سازد، آخرت خود را ويران مى كند و هر كه آخرت خويش را آباد سازد به آرزوهاى خود مى رسد.

(انظر) الأجر : باب ٧.

٢٧ - ذِكرُ الآخِرَةِ

ياد آخرت

١٣٠- رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : إنّ اللّه َ تباركَ و تعالى يُبغِضُ كلَّ عالِمٍ بالدُّنيا جاهلٍ بالآخِرةِ . پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند تبارك و تعالى كسى را كه دنياشناس و آخرت نشناس باشد، دشمن مى دارد.[41]

١٣١- الإمامُ عليٌّ عليه السلام : ذِكرُ الآخرةِ دَواءٌ و شِفاءٌ ، ذِكرُ الدُّنيا أدْوَأُ الأدواءِ .[42] امام على عليه السلام : ياد آخرت دارو و درمان است ، ياد دنيا بدترين درد و بيمارى.

١٣٢- عنه عليه السلام : مَن أكثَرَ مِن ذِكرِ الآخِرةِ قَلَّتْ مَعصيتُهُ . [43]امام على عليه السلام : هر كس كه زياد به ياد آخرت باشد، كمتر گناه مى كند.

١٣٣- عنه عليه السلام ـ في ذكرِ عَمرو بنِ العاصِ ـ : أمَا و اللّه ، إنّي لَيَمْنَعُني مِنَ اللَّعِبِ ذِكرُ المَوتِ ، و إنَّهُ لَيَمنعُهُ مِن قولِ الحقِّ نِسْيانُ الآخِرةِ . [44]امام على عليه السلام ـ درباره عمرو بن عاص ـ فرمود : به خدا سوگند ، ياد مرگ ، مرا از شوخى و بازى باز مى دارد و فراموشى آخرت، او را از گفتن حق باز مى دارد.

٢٨ - العَمَلُ لِلآخِرَةِ

كار براى آخرت

١٣٤- رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : اعمَلْ لِدُنياكَ كأنّكَ تَعيشُ أبدا ، و اعمَلْ لآخرتِكَ كأنّكَ تَموتُ غَدا . [45]پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : براى دنياى خود چنان كار كن كه گويى تا ابد زنده اى، و براى آخرتت چنان كار كن كه گويى همين فردا خواهى مُرد.

١٣٥- الإمامُ عليٌّ عليه السلام : جاهِدْ نفسَكَ، و اعمَلْ للآخِرةِ جُهْدَكَ . [46]امام على عليه السلام : با نفس خويش بستيز و توان و كوشش خود را براى آخرت به كار گير.

١٣٦- عنه عليه السلام : اصْرِفْ إلى الآخِرةِ وَجهَكَ ، و اجعَلْ للّه ِ جِدَّكَ . [47]امام على عليه السلام : به آخرت روى آر و توان و كوشش خود را براى خدا قرار ده .

١٣٧- عنه عليه السلام : إنّكَ مَخلوقٌ للآخِرةِ فاعمَلْ لها ، إنّكَ لَم تُخْلَقْ للدُّنيا فازْهَدْ فِيها . [48]امام على عليه السلام : تو براى آخرت آفريده شده اى؛ پس، براى آن كار كن. براى دنيا آفريده نشده اى؛ پس، از آن روى برتاب.

١٣٨- عنه عليه السلام : إنَّكُم إلَى الاهتِمامِ بِما يَصْحَبُكُم إلَى الآخِرةِ أحْوَجُ مِنكُم إلى كُلِّ ما يَصْحَبُكُم مِن الدُّنيا . [49]امام على عليه السلام : شما به همّت گماردن درباره آنچه تا آخرت همراهى تان مى كند، نيازمندتريد تا به همه آنچه در دنيا ملازم و همراه شماست.

١٣٩- عنه عليه السلام : فَلْيَصْدُقْ رائدٌ أهلَهُ ، وَ ليُحْضِرْ عَقلَهُ، وَ ليَكُنْ مِن أبناءِ الآخِرةِ ؛ فمِنها قَدِمَ و إلَيها يَنْقَلِبُ . [50]امام على عليه السلام : پيشرو [51] بايد به افراد خود راست بگويد، و بايد خرد خويش را به كار گيرد، و بايد از فرزندان آخرت باشد؛ زيرا از آن جا آمده و بدانجا باز مى گردد.

١٤٠- عنه عليه السلام : كُنْ فِي الدُّنيا بِبَدَنِكَ ، و فِي الآخِرةِ بِقَلبِكَ و عَمَلِكَ . [52]امام على عليه السلام : با پيكر خود در دنيا باش و با دل و عَمَلت در آخرت.

١٤١- عنه عليه السلام : كيفَ يَعمَلُ للآخِرَةِ المَشْغولُ بِالدُّنيا ؟ ! [53]امام على عليه السلام : كسى كه سرگرم دنياست ، چگونه مى تواند براى آخرت كار كند؟

١٤٢- عنه عليه السلام : لا يَنفَعُ العَمَلُ للآخِرَةِ مَعَ الرَّغبَةِ فِي الدُّنيا . [54]امام على عليه السلام : با رغبت به دنيا، كار براى آخرت بى فايده است.

١٤٣- عنه عليه السلام : اجعَلْ هَمَّكَ لِمَعادِكَ تَصْلُحْ . [55]امام على عليه السلام : كوشش و همّت خود را براى آخرتت صرف كن، تا سامان يابى .

١٤٤- عنه عليه السلام : استَفْرِغْ جُهدَكَ لِمَعادِكَ تُصْلِحْ مَثْواكَ . [56]امام على عليه السلام : كوشش خود را براى معادت به كار گير، تا قرارگاهت را سامان دهى .

٢٩ - الاهتِمامُ بِالآخِرَةِ

اهتمام ورزيدن به آخرت

١٤٥- رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : مَن أصبَحَ و أمسى و الآخِرةُ أكبرُ هَمِّهِ جَعلَ اللّه ُ الغِنى في قلبِهِ، و جَمَع لَه أمرَهُ، و لَم يَخرُج مِن الدُّنيا حتّى يَستكمِلَ رزقَهُ . و مَن أصبحَ و أمسَى و الدُّنيا أكبرُ هَمِّهِ جَعَلَ اللّه ُ الفَقْرَ بينَ عينَيهِ، و شتَّتَ علَيهِ أمْرَه، و لَم يَنَلْ مِن الدُّنيا إلاّ ما قُسِمَ لَهُ . [57]پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر آن كس كه در شب و روز، بزرگترين همّش آخرت باشد ، خداوند بى نيازى را در دل او جاى مى دهد و كارش را سامان مى بخشد و از دنيا نمى رود مگر وقتى كه روزى اش را كامل دريافت كرده باشد. و هر آن كس كه شب و روز، بزرگترين همّش دنيا باشد، خداوند فقر را در بين دو چشم او قرار مى دهد (هميشه چشمش گرسنه دنيا است) و كارش را پريشان مى سازد و از دنيا به چيزى بيش از قسمت خود نمى رسد.

١٤٦- عنه صلى الله عليه و آله : مَن كانتِ الآخِرةُ همَّهُ جَمَعَ اللّه ُ شَمْلَهُ، و جَعَلَ غِناهُ بينَ عَينَيهِ، و أتَتْهُ الدُّنيا و هيَ راغِمةٌ . و مَن كانتِ الدّنيا هَمَّهُ فَرَّقَ اللّه ُ شَمْلَهُ و جَعَلَ فَقْرَهُ بينَ عينَيهِ و لَم يأتِهِ مِن الدُّنيا إلاّ ما كَتَب لَهُ . [58]پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر كس كه آخرتْ همّ و غم او باشد خداوند امور او را به سامان مى آورد و بى نيازى را در بين دو چشم او قرار مى دهد و دنيا على رغم ميلِ خود نزد او مى رود. و هر كس كه دنيا همّ و غمش باشد خداوند امورش را از هم مى پاشد و فقر را در بين دو چشم او قرار مى دهد و از دنيا جز آنچه خداوند برايش مقدّر داشته نصيبش نمى شود.

١٤٧- الإمامُ عليٌّ عليه السلام : مَن جَعَلَ كلَّ همِّهِ لآخرتِهِ ظَفِرَ بالمَأمولِ . [59]امام على عليه السلام : هر كه تمام همّ و غم خود را آخرتش قرار دهد به آرزوي(آخرت)مى رسد.

(انظر) الهمّة : باب ٣٩٦٣.

٣٠ - صِفَةُ أهلِ الآخِرَةِ

خصوصيّات اهل آخرت

تِلْكَ الدَّارُ الاْخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لا يُرِيدُونَ عُلُوّا فِي الْأَرْضِ وَ لا فَسَادا» . [60]«آن سراى آخرت را از آنِ كسانى مى كنيم كه در زمين خواهان برترى جويى و تباهكارى نيستند».

١٤٨- رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : اُوصيكُم بتقوى اللّه ِ و اُوصي اللّه َ بكم ـ إنّي لَكُم نذيرٌ مُبين ـ أنْ لا تَعْلُوا على اللّه ِ في عبادِهِ و بلادِهِ، فإنّ اللّه َ تعالى قالَ لي و لَكُم :    «تلكَ الدّارُ الآخرةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لا يُرِيدُونَ عُلُوّا فِي الْأَرْضِ وَ لا فَسَادا»    . پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : شما را به پرواى الهى سفارش مى كنم و سفارشِ شما را به خدا مى كنم ـ كه من براى شما هشدار دهنده اى آشكار گويم ـ كه در ميان بندگان و سرزمينهاى خداوند بر او برترى نجوييد؛ زيرا خداوند متعال براى من و شما [چنين ]فرموده است: «آن سراى آخرت را آنِ كسانى مى كنيم كه در زمين ، خواهان برترى جويى و تباهكارى نيستند».[61]

١٤٩- الإمامُ عليٌّ عليه السلام : فلَمّا نَهَضْتُ بالأمرِ نَكَثتْ طائفةٌ و مَرَقَتْ اُخرى و قَسَطَ آخَرونَ، كأنّهُم لَم يَسمعوا اللّه َ سبحانه يقولُ :    «تلكَ الدّارُ الآخِرَةُ نَجْعَلُها للّذين لا يُرِيدُونَ عُلُوّا فِي الْأَرْضِ وَ لا فَسَادا»    ! بلى و اللّه ِ، لَقد سَمِعُوها و وَعَوها ، و لكنَّهم حَلِيَتِ الدُّنيا في أعيُنِهِم و راقَهُم زِبْرِجُها .[62] امام على عليه السلام : چون خلافت را به دست گرفتم ، گروهى پيمان شكستند و گروهى از دين خارج شدند و دسته اى ديگر ستم پيشه كردند؛ گويى اين سخن خداوند سبحان را نشنيدند كه «آن سراى آخرت را براى كسانى قرار مى دهيم كه در زمين ، خواهان برترى جويى و تباهكارى نيستند» . آرى، سوگند به خدا كه آن را شنيدند و فهميدند، اما دنيا در چشم آنها زيبا شد و زيب و زيورهاى آن خوشايندشان گرديد.

١٥٠- عنه عليه السلام ـ في قولِهِ تعالى:    «تلك الدّارُ الآخرةُ ...»    ـ : نزلتْ هذهِ الآيةُ في أهلِ العَدلِ و التَّواضُعِ مِن الوُلاةِ ، و أهلِ القُدْرةِ مِن سائرِ النّاسِ . [63]امام على عليه السلام ـ درباره آيه «آن سراى آخرت ...» ـ فرمود : اين آيه درباره حكمرانان دادگر و فروتن و ديگر صاحبان قدرت نازل شده است.

١٥١- عنه عليه السلام : إنّ الرّجُلَ لَيُعْجِبُهُ شِراكُ نَعْلِهِ فيَدْخُلُ في هذهِ الآيةِ    «تلك الدّارُ الآخرةُ ...»    . [64]امام على عليه السلام : اگر حتّى بند كفشِ آدمى او را سرخوش كند، مشمول آيه «آن سراى آخرت ...» مى شود.

١٥٢- عنه عليه السلام : إنّ الرّجلَ لَيُعجِبُهُ أنْ يَكونَ شِراكُ نَعْلِهِ أجْوَدَ مِن شِراكِ نَعلِ صاحبِهِ، فيَدْخُلُ تحتَها . [65]امام على عليه السلام : اگر انسان از اين كه بند كفش او از بند كفش دوستش بهتر است سرخوش شود، مشمول اين آيه مى شود.

١٥٣- الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ـ في قولهِ تعالى:    «عُلُوّا في الأرضِ و لا فَسادا»    ـ : العُلُوّ : الشَّرَفُ ، و الفسادُ : النِّساءُ . [66]امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه «علوّا فى الأرض و لا فسادا» ـ فرمود : منظور از «علوّ» ، بزرگى و فخر فروشى است و منظور از «فساد» ، زنان.

١٥٤- تفسير القمّي عن حَفْصَ بنِ غِياثٍ: قالَ أبو عبدِ اللّه ِ عليه السلام : يا حَفْصُ، ما مَنزلةُ الدُّنيا مِن نَفْسي إلاّ بمَنزلةِ المِيتةِ، إذا اضْطُرِرْتُ إلَيها أكَلْتُ مِنها ... ثُمَّ تلا قولَهُ :    «تلك الـدّارُ الآخِرة نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لا يُرِيدُونَ عُلُوّا فِي الْأَرْضِ وَ لا فَسَادا وَ العَاقِبَةُ لِلْمُتَّقينَ»    الآية ، و جَعلَ يَبكي و يقولُ : ذَهبَتْ و اللّه ِ الأمـانيُّ عِندَ هذِهِ الآيةِ . [67]تفسير القمّى ـ به نقل از حفص بن غياث ـ : امام صادق عليه السلام فرمود: «اى حفص! دنيا در نظر من چونان مردار است كه هرگاه ناچار شدم ، از آن مى خورم ...». آن گاه آيه «آن سراى آخرت را از آنِ كسانى مى كنيم كه در زمين ، خواهان برترى جويى و تباهكارى نيستند و فرجام [خوش] ، از آنِ پرهيزگاران است» را تلاوت نمود و شروع به گريستن كرد و فرمود: «سوگند به خدا كه با اين آيه همه آرزوها بر باد رفت».

 

[1] . البقرة : ٤.

[2] . الأنفال : ٦٧.

[3] . آل عمران : ١٥٢.

[4] . الشورى : ٢٠.

[5] . كنز العمّال : ٤٤٢٢٥.

[6] . غرر الحكم : ٢٠٣٦.

[7] . كنز العمّال : ٤٤٢٢٥.

[8] . غرر الحكم: (٨٤٤١ ـ ٨٤٤٢ ).

[9] . غرر الحكم : (٦٩٤ ـ ٦٩٥).

[10] . غرر الحكم : ٢٤٢٩.

[11] . غرر الحكم : ٢٥٥٨.

[12] . غرر الحكم : ٦٠٨٠.

[13] . غرر الحكم : ١١٠٠٠.

[14] . غرر الحكم : ٢٥٧٣.

[15] . نهج البلاغة : الكتاب ٣٢.

[16] . غرر الحكم : ٣٨٢١.

[17][17] . الإسراء : ٢١.

[18] . السجدة : ١٧.

[19] . نهج البلاغة : الخطبة ١١٤.

[20] . نهج البلاغة : الحكمة ٣٧٠.

[21] . الأمالي للطوسي : ٦١٣/١٢٦٦ .

[22] . غافر : ٣٩.

[23] . غرر الحكم : ٨٢٩٨.

[24] . غرر الحكم : ٤.

[25] . غرر الحكم : ٢٠٥٠.

[26] . الكافي : ٨/١٧٤/١٩٤ .

[27] . نهج البلاغة : الخطبة ٢٠٣.

[28] . غرر الحكم : ٢٧٣٤.

[29] . غرر الحكم : ٦٣٥٣.

[30] . غرر الحكم : ٧٢٩٨.

[31] . غرر الحكم : ٨٥٩٩.

[32] . العنكبوت : ٦٤.

[33] . الدرّ المنثور : ٦/٤٧٦.

[34] . تنبيه الخواطر : ٢/٢٤.

[35] . النساء : ٧٧.

[36] . الأعلى : ١٦ ، ١٧.

[37] . الجامع الصغير : ١/٢٩٢/١٩١٧.

[38] . غرر الحكم : (٨٢٣٦ ـ ٨٢٣٧ ).

[39] . غرر الحكم : ٧٥٠٢.

[40] . غرر الحكم: (٨٣٤٧ ـ ٨٣٤٨ ).

[41] . كنز العمّال : ٢٨٩٨٢.

[42] . غرر الحكم: (٥١٧٥ ـ ٥١٧٦ ).

[43] . غرر الحكم : ٨٧٦٩.

[44] . نهج البلاغة : الخطبة ٨٤.

[45] . تنبيه الخواطر : ٢/٢٣٤.

[46] . غرر الحكم : ٢٤٠٦.

[47] . غرر الحكم : ٢٤٠٧.

[48] . غرر الحكم : (٣٨١٠ ـ ٣٨١١).

[49] . غرر الحكم : ٣٨٣٠.

[50] . غرر الحكم : ٦٥٥٨.

[51] . در متن حديث، كلمه «رائد» آمده است . رائد، به كسى مى گويند كه صحرانشينان در هنگام كوچ ، او را جلوتر مى فرستند تا منزلى پر آب و علف يا جايى امن برايشان بيابد و به آنها خبر دهد. م .

[52] . غرر الحكم : ٧١٦٤.

[53] . غرر الحكم : ٦٩٧٦.

[54] . غرر الحكم : ١٠٨٢٩.

[55] . غرر الحكم : ٢٣٠٨.

[56] . غرر الحكم : ٢٤١١.

[57] . بحار الأنوار : ٧٧/١٥١/١٠٤.

[58] . كنز العمّال : ٤٤١٦٠.

[59] غرر الحكم : ٨٥١٢.

[60] . القصص : ٨٣.

[61] . الأمالي للطوسي : ٢٠٧/٣٥٤.

[62] . نهج البلاغة : الخطبة ٣ .

[63] . تاريخ دمشق: ٤٢/٤٨٩ .

[64] . مجمع البيان : ٧/٤٢٠.

[65] . سعد السعود : ٨٨ .

[66] . تفسير القمّي : ٢ / ١٤٧ .

[67] . تفسير القمّي : ٢/١٤٦.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

حضرت زینب (س) الگوی زنان عالم

حضرت زینب (س) الگوی زنان عالم

نگاهی گذرا به ابعاد فردی و اجتماعی زندگی حضرت زینب كبری سلام الله علیها و سیره عملی این شخصیت برجسته اسلام به خوبی جایگاه والا و عظمت ایشان را ترسیم نموده و آن حضرت را به عنوان یكی از بهترین و مناسب ترین الگو و روش زندگی برای هر زن و مرد مسلمان معرفی می نماید
جنگ جمل

جنگ جمل

جنگ موته

جنگ موته

پر بازدیدترین ها

جنگ جمل

جنگ جمل

No image

تحلیل رفتار سیاسی حضرت زهرا(س)

در این متن به تحلیل رفتار سیاسی حضرت زهرا(س) با موضوع ویژگی ها و فضایل فاطمه(سلام الله علیها) پرداخته شده است.
حضرت زینب (س) الگوی زنان عالم

حضرت زینب (س) الگوی زنان عالم

نگاهی گذرا به ابعاد فردی و اجتماعی زندگی حضرت زینب كبری سلام الله علیها و سیره عملی این شخصیت برجسته اسلام به خوبی جایگاه والا و عظمت ایشان را ترسیم نموده و آن حضرت را به عنوان یكی از بهترین و مناسب ترین الگو و روش زندگی برای هر زن و مرد مسلمان معرفی می نماید
Powered by TayaCMS