(5)
انسان در مسیر بندگی و تشکر از خداوند، مرحله ضعیف یا متوسّطی را طی می کند ولی در طریق سرکشی و تمرّد، مرحله بالایی را می پیماید. در شکر، شاکر است (نه شکور)، ولی در کفر، کفور است. «امّا شاکراً و امّا کفوراً» یعنی شکر او معمولی ولی کفر او قوی است. به چند نمونه دیگر توجه کنید. قرآن می فرماید:
ص:361
1- 2351. ذیل آیه 21 سوره جاثیه.
2- 2352. سجده، 18.
3- 2353. زمر، 9.
4- 2354. حدید، 10.
5- 2355. ذیل آیه 3 سوره انسان.
«انّه لیؤوس»(1) انسان بسیار مأیوس است.
«انّ الانسان لظلوم»(2) به راستی که انسان بسیار ظالم است.
«کان الانسان عجولاً»(3) انسان موجودی عجول است.
«کان الانسان قتوراً»(4) انسان، تنگ نظر است.
«انّ الانسان خلق هلوعاً»(5) انسان بسیار حریص و کم طاقت است.
«اذا مسّه الشر جزوعاً»(6) هنگامی که شرّی به او رسد، بسیار جزع و فزع می کند.
«انّ الانسان لربّه لکنود»(7) انسان لعنت به پروردگارش بسیار ناسپاس و بخیل است.