کلمات کلیدی :
اعتکاف، پیامبر گرامی اسلام، خدا، مسجد، کمال اعتکاف، ماه،
ماه رجب، ماه نیایش و دعاست و پیامبر گرامی اسلام نیز رجب را ماه خدا می داند. یکی از اعمال مهم در این ماه مبارک، اعتکاف و بیتوته کردن در مساجد است که مجال انس گرفتن با خدا، فرصتی برای بار یافتن به درگاه خداوندی و لذت بردن از راز و نیاز و مناجات با اوست.
غفلت، آفتی است که اگر به جان درخت تنومند روح بیفتد، در اندک زمانی، آن را خشک و نابود می سازد. در آن صورت، اثری از انسان، این موجود برتر نخواهی یافت و او تا حد حیوانی بی تعقل پایین خواهد آمد. باید عوامل غفلت را شناخت و زنجیر اسارت را از پای خویش گشود. یکی از راه های شناخت عوامل غفلت، تفکر است. آدمی در سایه تفکر به فروتنی می رسد و پیشانی خاک ساری به درگاه خداوند می ساید. یکی از بهترین مکان ها و زمان ها برای این تفکر، اعتکاف در مسجد است که آدمی را از هیاهوی اطراف دور می کند و به اندیشیدن وا می دارد.
بدان که همانا کمال اعتکاف در آن است که اندیشه و دل و اعضا، بر عمل نیک وقف گردد و بر در خانه خدای بزرگ و در برابر اراده مقدس او، به حبس در آید و به زنجیر مراقبت از او به بند کشیده شود. همچنین از آنچه روزه دار از انجامش خودداری می کند، به طور تمام و کمال بازداشته شود و بر احتیاطی که شخص روزه دار در مورد روزه خویش به کار می برد، به تناسب زیاد شدن مقصود از اعتکاف بیفزاید و همواره در روی آوردن به خدا و ترک روی گردانی از او ملازمت ورزد.
پس هرگاه شخص اعتکاف کننده در راه های اندیشه و دل خود، مجال را برای اندیشه های غیر الهی باز گذارد، یا یکی از اعضایش را در غیر طاعت پروردگار خویش به کار برد، به همان میزان، حقیقت کمال اعتکافش را فاسد و تباه گردانیده است.
اصولاً دور شدن از جهان مادی و ملازمت مسجد و دوام ذکر و عبادت خدا، به تنهایی و بدون عنوان اعتکاف نیز ارزشی والا و اهمیتی فراوان دارد، ولی هیچ گاه به پای اعتکاف نمی رسد. اهمیت اعتکاف در دیدگاه پیامبر گرامی اسلام تا آنجاست که همه ساله دست کم ده روز را به انجام آن می گذراند و با این عمل، دیگران را نیز به همراهی خود در این سنت عبادی فرا می خواند. امام رضا علیه السلام دراین باره می فرماید: «جنگ بدر در ماه رمضان بود و به همین دلیل، پیامبر نتوانست در مسجد معتکف شود. بنابراین، سال بعد بیست روز به اعتکاف پرداخت: ده روز برای آن سال و ده روز به عنوان قضای سال گذشته».
وجود آدمی، همانند پاره خطی است که از دو سو، تا بی نهایت قابل امتداد است و انسان مختار، بر سر دو راهی انتخاب، ناگزیر از گزینش است. آیا به سوی رستگاری برود یا راه گمراهی را پیش گیرد؟ در این میان، معتکفان که به سوی رستگاری گام برمی دارند، تا بدان جا پیش می روند که زمزمه زیبای الهی «هَبْ لی کَمالَ الْانْقِطاعِ اِلَیْک» را به گوش جان می شنوند. بنابراین، اعتکاف و خلوت گزینی در منزل دوست، از گام های شایسته برای رسیدن به این مقصد بزرگ انسانی است.
1. اعتکاف به چه منظوری انجام می شود؟
2. مدت اعتکاف چند روز است؟
3. آیا می توان قضای اعتکاف را به جا آورد؟
4. نیابت در اعتکاف به چه صورت است؟
5. شرایط صحت اعتکاف چیست؟