روایات
الَّذِینَ یُبَلِّغُونَ رِسَالاَتِ اللّه ِ وَ یَخْشَوْنَهُ وَ لا یَخْشَوْنَ أحَدا إِلاّ اللّه َ وَ كَفى بِاللّه ِ حَسِیبا [1]
آنان كه پیامهاى خدا را مى رسانند و از او بیم دارند و از كسى جز خدا بیم به دل راه نمى دهند. و خدا براى حسابرسى كافى است
روایات
1- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَصَّ رُسُلَهُ بِمَكَارِمِ الْأَخْلَاقِ فَامْتَحِنُوا أَنْفُسَكُمْ فَإِنْ كَانَتْ فِیكُمْ فَاحْمَدُوا اللَّهَ وَ اعْلَمُوا أَنَّ ذَلِكَ مِنْ خَیْرٍ وَ إِنْ لَا تَكُنْ فِیكُمْ فَاسْأَلُوا اللَّهَ وَ ارْغَبُوا إِلَیْهِ فِیهَا قَالَ فَذَكَرَهَا عَشَرَةً الْیَقِینَ وَ الْقَنَاعَةَ وَ الصَّبْرَ وَ الشُّكْرَ وَ الْحِلْمَ وَ حُسْنَ الْخُلُقِ وَ السَّخَاءَ وَ الْغَیْرَةَ وَ الشَّجَاعَةَ وَ الْمُرُوءَة [2]
امام صادق علیه السّلام فرمود: خداى عز و جل پیغمبرانش را بمكارم اخلاق اختصاص داد، شما خود را بیازمائید، اگر آنها در وجود شما هم بود، خدا را سپاس گوئید و بدانید كه بودن آنها در شما خیر شماست و اگر در شما نبود، از خدا بخواهید و نسبت بآنها رغبت جوئید. سپس آنها را ده چیز شمرد: یقین و قناعت و صبر و شكر و خویشتن دارى و خلق نیكو و سخاوت و غیرت و شجاعت و مروت.
2- ن، [عیون أخبار الرضا علیه السلام ] أَبِی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِیسَ عَنِ الْأَشْعَرِیِّ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ حَمَّوَیْهِ عَنِ الْیَقْطِینِیِّ قَالَ قَالَ الرِّضَا ع فِی الدِّیكِ الْأَبْیَضِ خَمْسُ خِصَالٍ مِنْ خِصَالِ الْأَنْبِیَاءِ مَعْرِفَتُهُ بِأَوْقَاتِ الصَّلَاةِ وَ الْغَیْرَةُ وَ السَّخَاءُ وَ الشَّجَاعَةُ وَ كَثْرَةُ الطَّرُوقَةِ [3]
امام رضا علیه السّلام فرمود: خروس سفید پنج خصلت از خصلتهای پیغمبران را دارد: شناختن وقت نماز، غیرت، سخاوت، دلیرى و کثرت جماع.
3. ل، [الخصال ] أَبِی عَنْ سَعْدٍ وَ الْحِمْیَرِیِّ جَمِیعاً عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص آفَةُ الشَّجَاعَةِ الْبَغْیُ [4]
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : آفت شجاعتْ تجاوز است .
4. عن أمیر المؤمنین علیه السلام ـ مِن كتابٍ لَهُ للأشتَرِ لَمّا وَلاّهُ مِصرَ ـ : ثُمّ الصَقْ بِذَوِی المُرُوءاتِ و الأحسابِ ، و أهلِ البُیوتاتِ الصالِحَةِ و السَّوابقِ الحَسَنَةِ ، ثُمّ أهلِ النَّجدَةِ و الشَّجاعَةِ و السَّخاءِ و السَّماحَةِ ، فإنّهُم جِماعٌ مِن الكَرَمِ . [5]
امام على علیه السلام ـ در عهد نامه ولایت مصر به مالك ـ نوشت : دیگر آن كه با ارباب مروّت و آنان كه از خانواده هاى شریف و شایسته هستند ، و پیشینه هاى نیكو دارند و سپس با كسانى كه دلاور و شجاع و بخشنده و گشاده دستند همنشین باش ؛ كه اینان معدن كرَم و بزرگواریند .
5- الإمامُ علیٌّ علیه السلام : الشَّجاعَةُ صَبرُ ساعَةٍ [6]
امام على علیه السلام : شجاعت ، ساعتى صبر كردن است .
6- عنه علیه السلام : العَجزُ آفَةٌ ، و الصَّبرُ شَجاعَةٌ [7]
امام على علیه السلام : به ستوه آمدن ، آفت است و صبر ، شجاعت .
7- تحف العقول: الإمامُ الحسنُ علیه السلام ـ و قد سُئلَ عنِ الشَّجاعةِ ـ : مُواقَفَةُ الأقرانِ ، و الصَّبرُ عِندَ الطِّعانِ [8]
امام حسن علیه السلام ـ در پاسخ به این سؤال كه شجاعت چیست ـ فرمود : ایستادگى در برابر هماوردان ، و پایدارى در نبرد.
8- تحف العقول: الإمامُ علیٌّ علیه السلام : جُبِلَتِ الشَّجاعَةُ على ثلاثِ طَبائعَ ، لِكُلِّ واحِدَةٍ مِنهُنَّ فَضیلَةٌ لَیسَت لِلاُخرى : السَّخاءُ بِالنَّفسِ ، و الأنَفَةُ مِنَ الذُّلِّ ، و طَلبُ الذِّكرِ ، فإنْ تَكامَلَت فی الشُّجاعِ كانَ البَطَلَ الذی لا یُقامُ لِسَبِیلِهِ ، و المَوسومَ بالإقدامِ فی عَصرِهِ ، و إن تَفاضَلَت فیهِ بَعضُها على بَعضٍ كانَت شَجاعَتُهُ فی ذلكَ الذی تَفاضَلَت فیهِ أكثَرَ و أشَدَّ إقداما [9]
امام على علیه السلام : شجاعت بر سه خصلت سرشته شده كه هر یك از آنها را فضیلت و ارزشى است كه دیگرى فاقد آن است : از خود گذشتگى ، تن ندادن به خوارى و ذلّت ، و نام جویى . اگر این سه خصلت در آدم شجاع به طور یكسان و كامل وجود داشته باشند ، پهلوانى است كه حریف ندارد و در روزگار خود به دلاورى نامور باشد و اگر یكى از این خصلتها در او فزونتر از دیگرى باشد شجاعت او در آن خصلت بیشتر و اقدامش در آن شدیدتر است .
9- نهج البلاغه: عنه علیه السلام : قَدرُ الرَّجُل على قَدرِ هِمَّتِهِ، و صِدقُهُ على قَدرِ مُرُوَّتِهِ ، و شَجاعَتُهُ على قَدرِ أنَفَتِهِ [10]
امام على علیه السلام : قدر مرد به قدر همّت اوست ، و راستى و صداقتش به قدر مردانگى او ، و شجاعتش به قدر غیرت او .
10- تحف العقول: الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : ثلاثةٌ لا تُعرَفُ إلاّ فی ثلاثِ مَواطِنَ : لا یُعرَفُ الحَلِیمُ إلاّ عِندَ الغَضَبِ ، و لا الشُّجاعُ إلاّ عِندَ الحَربِ ، و لا أخٌ إلاّ عِندَ الحاجَةِ [11]
امام صادق علیه السلام : سه كس اند كه جز در سه جا شناخته نمى شوند : بردبار، به هنگام خشمگین شدن، شجاع در جنگ ، و برادر به هنگام نیاز [به او] .
11- الدرة الباهرة: الإمامُ العسكریُّ علیه السلام : للشَّجاعَةِ مِقدارا ، فإن زادَ علَیهِ فهُو تَهَوُّرٌ [12]
امام عسكرى علیه السلام : شجاعت اندازه اى دارد كه اگر از آن فراتر رود بى باكى است.
12- الاختصاص: لقمان علیه السلام : لا یُعرَفُ الشُّجاعُ إلاّ فی الحَربِ . [13]
لقمان علیه السلام : شجاع ، جز در جنگ شناخته نشود .