شرایط و معیارها گاهی عمومی هستند و گاهی اختصاصی،
معیارهای اختصاصی را هر فرد با توجه به روحیه و امکانات و شرایط ویژه خود باید
تعیین کند و بطور کلی میتوان گفت هر خصوصیت و ویژگی و شرطی که برای هر یک از
زوجین اهمیت زیادی دارد، حتماً باید در هنگام انتخاب همسر مورد توجه قرار گرفته و
بودن یا نبودن آن مورد توافق طرفین قرار گیرد.
اما شرایط عمومی فراوان هستند و اهم آنها عبارتند از:
1-
ایمان و اخلاق خانوادگی و فردی، که پیامبر
اکرم(ص) فرمود:أَیُّهَا النَّاسُ إِیَّاکُمْ وَ خَضْرَاءَ الدِّمَنِ قِیلَ یَا
رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا خَضْرَاءُ الدِّمَنِ قَالَ الْمَرْأَةُ الْحَسْنَاءُ فِی
مَنْبِتِ السَّوْءِیعنی ای مردم از خضراء دمن بر حذر باشید عرض شد یا رسول الله
خضراء دمن چیست؟ فرمود: دختری خوبروی که در خانواده بدی تربیت شده باشد )الكافي (ط - الإسلامية)، ج5، ص: 332
((خضراء
دمن یعنی سبزه و گلی که رستن گاه او مزبله باشد(
ایمان و اخلاق خانوادگی موجب تقویت بنیان
خانواده و سلامت و امنیت آن میشود؛ خانواده یا فردی که به لحاظ ایمان دینی و تقوا
و اخلاق انسانی نارسا باشد نمیتواند موجب اطمینان و سلامت روانی آدمی باشد.
2-
سلامتی جسمی و روحی و عقلی همسر باید مورد
توجه قرار بگیرد.
3-
در روایات ما سفارش شده همسرانی انتخاب کنید
که از نظر آوردن بچه در وضعیت مطلوبی باشند وَ عَنْهُ ص أَنَّهُ قَالَ تَزَوَّجُوا
الْوَدُودَ الْوَلُودَ فَإِنِّی مُکَاثِرٌ بِکُمُ الْأَنْبِیَاءَ (مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج14، ص: 178)، یا باکره باشند. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص تَزَوَّجُوا الْأَبْکَارَ
فَإِنَّهُنَّ أَعْذَبُ أَفْوَاهاً وَ أَفْتَق (مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج14، ص: 178).
4-
همگونه بودن در رتبههای اجتماعی و
اقتصادی، که موجب انس و محبت بیشتر گشته و زمینه تفاخر و فضل فروشی و تکبر و خود
خواهی را از میان برمیدارد.
5-
اگر سن همسر 3 الی6 و... سال کمتر از مرد
باشد بهتر است چون به لحاظ جنسی زنها زودتر از رونق افتاده و مردها بیشتر فعال
خواهند بود و با این تفاوت سنی این مشکل به حداقل خواهد رسید.
اما بعضی
از معیارهای اختصاصی
(این شرایط اگر چه از نظر اسلام اهمیتی ندارد
اما از توجه و اهمیت دادن به آنها منع هم نکرده است از این رو این معیارها اگر
برای طرفین ازدواج مهم است حتما باید انها را در نظر داشته باشند و رعایت کنند تا
ازدواج آنها از این رهگذر دچار مشکل نشود.)عبارتند از:
1-جمال و زیبایی ظاهری: جمال و زیبایی یک
مسأله خط کشی شده و از پیش تعیین شده نیست، هر کسی ممکن است یک شی را جمیل بداند
که دیگران آن جمال را در آن یافت نکنند و تا حدود زیادی پسند ظاهری معطوف به امور
شخصی است سعی کنید از این جهت هر دو مقبول هم باشید.
2-شاغل بودن یا نبودن و شغل هر یک از زوجین
اگر برای دیگری اهمیت دارد حتما باید رعایت شود.
3-اهل محل خاصی بودن یا نبودن هر یک از زوجین
اگر برای دیگری اهمیت دارد حتما باید رعایت شود.
برای آگاهی بیشتر می توانید به کتاب ازدواج در اسلام دکتر سید رضا پاک نژاد
و ازدواج در اسلام آیـت الله مشکینی و ازدواج در اسلام آیت الله ابراهیم امینی
(چنان چه ترجمه آنان در دسترس باشد) مراجعه فرمایید.