الباغي - سركش

الباغي - سركش

میزان الحکمه ، جلد 1 ، صفحه 581 - 590

الباغي

سركش

و لمزيد الاطّلاع راجع : مستدرك الوسائل : ١١ / ٥١ ـ ٦٩ «البُغاة» . كنز العمّال : ٤ / ٦١٠ «قتال البُغاة» .

انظر : عنوان ١٢ «الأسير»، ٨٢ «الجهاد الأصغر »، ١٠٢ «الحرب»، ١٠٣ ، «المُحارِب»، ٣١٩ «الطُّغيان»، ٤٣٠ «القتل» . التّوبة : باب ٤٦٩ .

٣٧٧ - الباغي

سركش

١٩٤١- رَسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : بِئسَ العَبدُ عَبدٌ عَتا وَ بَغى، وَ نَسِيَ الجَبّارَ الأعلى . [1]پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : چه بد بنده اى است، آن بنده كه سركشى و طغيان نمايد و خداى جبّار والا مرتبه را فراموش كند.

١٩٤٢- مستدرك الوسائل : إنَّهُ [أميرَ المؤمنينَ عليه السلام ]خَطَبَ بالكوفةِ ، فقامَ رجُلٌ مِن الخوارجِ فقالَ : لا حُكْمَ إلاّ للّه ِِ! فَسَكتَ عليٌ عليه السلام، ثُمّ قامَ آخرُ و آخرُ ، فلمّا أكْثَروا عليه قالَ: كلمةُ حقٍّ يُرادُ بها باطلٌ ، لَكُم عندَنا ثلاثُ خِصالٍ : لا نَمْنَعُكُم مساجِدَ اللّه ِ أنْ تُصَلُّوا فيها ، و لا نَمْنَعُكُم الفَيْءَ ما كانتْ أيْديكُم مَع أيْدينا، و لا نَبْدَؤكُم بحربٍ حتّى تَبْدَؤونا به. و أشهَدُ لَقد أخبَرَني النَّبيُّ الصّادقُ صلى الله عليه و آله عنِ الرُّوحِ الأمينِ عن ربِّ العالَمينَ أنّهُ لا يَخرُجُ علَينا مِنكُم فِرقةٌ قَلَّتْ أو كَثُرَتْ إلى يومِ القيامةِ إلاّ جَعَلَ اللّه ُ حَتْفَها على أيْدينا. و إنّ أفضَلَ الجِهادِ جِهادُكُم، و أفضَلَ الشُّهداءِ مَن قَتَلْتُموهُ ، و أفضَلَ المُجاهدينَ مَن قَتلَكُم ، فاعمَلوا ما أنتُم عامِلونَ ، فَيَوْمَ القيامةِ    «يَخسَرُ المُبْطِلونَ»    ، و    «لِكُلِّ نبأٍ مُستَقَرٌّ و سَوفَ تَعلَمونَ»    .[2] مستدرك الوسائل : امير المؤمنين عليه السلام در كوفه خطبه مى خواند كه يكى از خوارج برخاست و گفت: حكومت را جز خدا نشايد! امير المؤمنين عليه السلام خاموش ماند. آنگاه ديگرى و ديگرى برخاست، تا آن كه شمار زيادى از آنان برخاستند [و همين سخن را تكرار كردند]. در اين هنگام على عليه السلام فرمود: سخن حقّى است كه از آن اراده باطل مى شود. شما نزد ما از سه امتياز برخورداريد: از نماز خواندن شما در مساجد خداوند جلوگيرى نمى كنيم، تا زمانى كه دست در دست ما داريد شما را از غنيمت محروم نمى سازيم، و تا شما با ما جنگ را نياغازيد ما جنگ با شما را آغاز نمى كنيم.گواهى مى دهم كه پيامبر راستگو صلى الله عليه و آله از قول روح الامين از جانب پروردگار جهانيان به من خبر داد كه هيچ گروهى از شما، كم يا زياد، تا روز قيامت در برابر ما قيام نخواهد كرد، مگر آن كه خداوند مرگ و نابودى آنان را به دست ما قرار داده است. همانا برترين جهاد، جهاد با شماست و برترين شهيد كسى است كه به دست شما كشته شود و برترين مجاهد، كسى است كه شما را بكشد. پس هر كارى كه مى خواهيد بكنيد؛ زيرا در روز رستاخيز، «باطل گرايان زيان كارند» و «هر خبرى در جاى خود تحقّق مى يابد، بزودى خواهيد دانست». [3]

١٩٤٣- المناقب لابن شهر آشوب عن الإمامِ الباقرِ عليه السلام ـ بعد ذِكرِ الّذين حارَبَهم عليٌّ عليه السلامـ : أمَا إنَّهُم أعظَمُ جُرْما مِمّن حارَبَ رسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله. قيلَ لَهُ : و كيفَ ذلكَ يا بنَ رسولِ اللّه ِ؟ قالَ: اُولئكَ كانوا [أهلَ] [4]جاهِليّةٍ ، و هؤلاءِ قَرَؤوا القرآنَ و عَرَفـوا أهلَ الفَضلِ، فأتَوا ما أتَوا بعدَ البَصيرةِ . [5]المناقب لابن شهر آشوب : امام باقر عليه السلام ـ بعد از ياد كردن از كسانى كه على عليه السلام با آنان جنگيد ـ فرمود : جرم آنها بيشتر از كسانى است كه با پيامبر خدا صلى الله عليه و آله جنگيدند. عرض شد: يا بن رسول اللّه ! چگونه چنين است؟ فرمود: آنان اهل جاهليت بودند، اما اينان، قرآن خوان بودند و اهل فضيلت را مى شناختند و با وجود اين بينش و آگاهى، چنان رفتار كردند.

١٩٤٤- الإمامُ الباقرُ عليه السلام ـ تَمارَى النّاسُ عندَهُ فقالَ بعضُهُم : حَربُ علِيٍّ عليه السلام شَرٌّ مِن حربِ رسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله، و قالَ بعضُهُم : حَربُ رسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله شَرٌّ مِن حربِ علِيٍّ عليه السلام ـ : لا ، بَل حربُ عليٍّ عليه السلام شَرٌّ مِن حربِ رسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله... و ساُخبِرُكَ عن ذلكَ؛ إنّ حَربَ رسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله لم يُقِرّوا بالإسلامِ ، و إنَّ حَربَ عليٍّ عليه السلام أقَرُّوا بالإسلامِ ثُمّ جَحَدوهُ . [6]امام باقر عليه السلام ـ هنگامى كه عدّه اى در حضور ايشان به بحث و جدل پرداختند و يكى گفت: جنگندگان با على عليه السلام بدتر از كسانى هستند كه با پيامبر صلى الله عليه و آله جنگيدند و ديگرى گفت: جنگندگان با پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بدتر از كسانى هستند كه با على عليه السلام جنگيدند ـ فرمود : خير، بلكه جنگندگان با على عليه السلام بدتر از جنگندگان با پيامبر صلى الله عليه و آله هستند ... اكنون علّتش را به شما مى گويم؛ جنگندگان با پيامبر خدا صلى الله عليه و آله مسلمان نبودند، اما جنگندگان با على عليه السلام اقرار به اسلام كردند و سپس انكارش نمودند.

١٩٤٥- الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ـ في قولِهِ تعالى :    «فَمَنِ اضْطُرَّ غيرَ باغٍ و لا عادٍ» [7]  ـ : الباغي الّذي يَخرُجُ علَى الإمامِ .[8][9]امام صادق عليه السلام ـ در تفسير آيه «هر كس ناچار شود بى آن كه سركشى ورزد و تجاوز كند» ـ فرمود : ياغى و سركش كسى است كه بر امام خروج كند. [10]

٣٧٨ - قِتالُ أهلِ البَغيِ مِنَ المُسلِمينَ

جنگيدن با مسلمانان سركش اهل بغى

(وَ إِنْ طائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا فَإِنْ بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَى فَقَاتِلُوا الَّتِي تَبْغِي حَتَّى تَفِيءَ إِلى أَمْرِ اللّه ِ فَإِنْ فاءَتْ فأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا بِالعَدْلِ وَ أَقْسِطُوا إِنَّ اللّه َ يُحِبُّ المُقْسِطِينَ) . [11]«اگر دو گروه از مسلمانان با هم به جنگ برخاستند ميانشان آشتى دهيد و اگر يك گروه بر ديگرى تعدّى كرد با آن كه تعدّى مى كند بجنگيد تا به فرمان خدا باز گردد. پس اگر بازگشت ، ميانشان صلحى عادلانه برقرار كنيد و عدالت كنيد كه خدا دادگران را دوست دارد».

١٩٤٦- الإمامُ عليٌّ عليه السلام : القَتلُ قَتْلانِ : قَتلُ كَفّارَةٍ وَ قَتلُ دَرَجةٍ ، و القِتالُ قِتالانِ : قِتالُ الفِئةِ الكافِرَةِ حتّى يُسْلِموا و قِتالُ الفِئةِ الباغِيةِ حتّى يَفِيؤوا . [12]امام على عليه السلام : قتل دو نوع است: قتلى كه كفّاره است و قتلى كه بر درجات مى افزايد. پيكار كردن نيز دو گونه است: پيكار با گروه كافران تا اسلام آورند؛ و پيكار با گروه ياغى تا [به فرمان خدا] باز گردند.

١٩٤٧- عنه عليه السلام : القِتالُ قِتالانِ : قِتالُ أهلِ الشِّركِ لا يُنْفَرُ عنهُم حتّى يُسْلِموا أو يُؤْتُوا الجِزيَةَ عن يَدٍ و هُم صاغِرونَ، و قِتالٌ لأهلِ الزَّيغِ لا يُنْفَرُ عنهُم حتّى يَفِيؤوا إلى أمرِ اللّه ِ أو يُقْتَلوا . [13]امام على عليه السلام : پيكار دو گونه است: پيكار با مشركان كه رها نمى شوند تا مسلمان شوند يا با خوارى جزيه بپردازند؛ و پيكار با منحرفان كه بايد رو در رويشان بود تا به فرمان خدا باز آيند و گردن نهند يا كشته شوند.

١٩٤٨- عنه عليه السلام ـ عندَ ما ذُكِرَتِ الحَرورِيّةُ عِندَهُ ـ : إنْ خَرَجوا على إمامٍ عادلٍ أو جَماعةٍ فقاتِلوهُم ، و إنْ خَرَجوا على إمامٍ جائرٍ فلا تُقاتِلوهُم؛ فإنَّ لَهُم في ذلكَ مَقالاً . [14]امام على عليه السلام ـ وقتى در حضور ايشان از خوارج سخن به ميان آمد ـ فرمود : اگر عليه امامِ عادل يا مردم شورش كردند، با آنان بجنگيد و اگر عليه پيشواى ستمگر شوريدند، با آنان نجنگيد؛ زيرا براى اين كار خود دليلى دارند.

١٩٤٩- عنه عليه السلام : يُقاتَلُ أهلُ البَغْي و يُقْتَلونَ بكلِّ ما يُقْتَلُ بهِ المُشرِكونَ ، و يُسْتَعانُ عَليهِم بمَن أمكَنَ أنْ يُستَعانَ بهِ علَيهِم مِن أهلِ القِبلةِ ، و يُؤْسَـرونَ كَمـا يُؤسَـرُ المُشرِكونَ إذا قُـدِرَ علَيهِم . [15]امام على عليه السلام : با اهل بغى (گروههاى ياغى و سركش)، به همان شدّت جنگ با مشركان، بايد جنگيد و از تمام امكانات و تواناييهاى اهل قبله (مسلمانان) بايد عليه آنان كمك گرفت و در صورت دسترس بر ايشان، بايد همچون مشركان اسيرشان كرد.

١٩٥٠- عنه عليه السلام ـ بعدَ ذكرِ قتالِ مَن قاتَلَهُ مِنهُم ـ : ما وَجَدتُ إلاّ قِتالَهُم أو الكُفرَ بما أنْزَلَ اللّه ُ على محمّدٍ صلى الله عليه و آله . [16]امام على عليه السلام ـ به دنبال سخن گفتن از جنگ با مخالفان ـ فرمود: به خدا سوگند راهى نداشتم جز اين كه يا با آنان بجنگم و يا آنچه را خداوند بر پيامبرش، محمّد صلى الله عليه و آله فرو فرستاده منكر شوم.

١٩٥١- عنه عليه السلام : قاتِلوا أهلَ الشّامِ مَع كلِّ إمامٍ بَعدي .[17] امام على عليه السلام : در ركاب هر امام پس از من با شاميان بجنگيد.

١٩٥٢- الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ـ في قولهِ تعالى :    «و إنْ طائفتانِ مِن المؤمنينَ اقتَتَلُوا فَأصلِحُوا بَيْنَهُما . . .»    ـ : الفِئَتانِ ، إنَّما جاءَ تأويلُ هذهِ الآيةِ ، يَومَ البصرةِ ، و هُم أهلُ هذهِ الآيةِ ، و هُمُ الّذينَ بَغَوا على أميرِ المؤمنينَ عليه السلام، فكانَ الواجِبُ علَيهِ قِتالَهُم و قَتْلَهُم حتّى يَفِيؤوا إلى أمر اللّه ِ، و لَو لَم يَفِيؤوا لَكانَ الواجِبُ علَيهِ فيما أنْزَلَ اللّه ُ أنْ لا يَرفَعَ السَّيفَ عنهُم حتّى يَفِيؤوا و يَرجِعُوا عن رأيهِم ؛ لأنَّهُم بايَعوا طائعِينَ غيرَ كارِهينَ ، و هِيَ الفِئةُ الباغيةُ كما قالَ اللّه ُ تعالى. فكانَ الواجبُ على أميرِ المؤمنينَ عليه السلام أنْ يَعْدِلَ فيهِم حيثُ كانَ ظَفَرَ بهِم ، كما عَدَلَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله في أهلِ مكّةَ ، إنّما مَنَّ علَيهِم و عَفا و كذلكَ صَنَعَ أميرُ المؤمنينَ عليه السلام بأهلِ البصرةِ حيثُ ظَفَرَ بهِمْ . [18]امام صادق عليه السلام ـ در تفسير آيه «و اگر دو گروه از مؤمنان با هم بجنگند ...» ـ فرمود : تأويل اين آيه درباره دو گروه در جنگ بصره (جمل) است. آنان مشمول اين آيه هستند و هم آنانند كه بر امير المؤمنين عليه السلام ياغى شدند و سركشى كردند و وظيفه آن حضرت جنگيدن با آنها و كشتنشان بود تا آن كه به فرمان خدا باز گردند و اگر برنگشتند، بر اساس كتاب خدا موظّف بود شمشير از آنان برندارد، تا آن كه به فرمان خدا گردن نهند يا از عقيده خود دست شويند؛ چرا كه آنان با ميل و اراده خود و نه با اجبار و كراهت ، بيعت كرده بودند. اينان، همچنان كه خداوند متعال فرموده است، گروه ياغى اند. بر امير المؤمنين عليه السلام واجب بود كه هرگاه بر آنان چيره شد، با ايشان به عدالت رفتار كند، همچنان كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله با اهل مكّه به عدالت رفتار كرد: بر آنان منّت نهاد و بخشيدشان. امير المؤمنين عليه السلام نيز پس از پيروزى بر بصريان با آنان همين رفتار را كرد.

(انظر) الأمر بالمعروف و النهي عن المنكر : باب ٢٦٥٦.

٣٧٩ - قِتالُ مَن خَرَجَ علَى الإمامِ

جنگيدن با كسى كه در خاك اسلام عليه امام قيام كند

١٩٥٣- الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ـ و قد سألَهُ العَيصُ عن خُروجِ قَومٍ مجوسٍ على ناسٍ مِن المسلمينَ في أرضِ الإسلامِ : هَل يَحِلُّ قِتالُهُم ؟ ـ : نَعَم ، و سَبْيُهُم .[19] امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ عيص كه پرسيد گروهى مجوسى در خاك اسلام بر جماعتى از مسلمانان مى شورند، آيا جنگيدن با آنان رواست؟ ـ فرمود : آرى، اسير گرفتن آنان نيز رواست.

٣٨٠ - أهلُ البَغيِ يُبتَدَؤونَ بِالقِتالِ

پيشدستى در جنگ با سركشان

١٩٥٤- الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ـ لمّا سُئلَ عنِ المشركينَ : أ يَبْتَدئُهُمُ المسلمونَ بالقِتالِ في الشَّهرِ الحرامِ ؟ ـ : إذا كانَ المشركونَ يَبْتَدئونَهُم باسْتِحلالِهِ ثُمّ رأَى المسلمونَ أنّهُم يَظهَرونَ علَيهِم فيه ، و ذلكَ قولُ اللّه ِ عزّ و جلّ    «الشَّهرُ الحَرامُ بالشَّهرِ الحَرامِ و الحُرُماتُ قِصاصٌ»[20]... و أهلُ البَغيِ يُبتَدؤونَ بالقِتالِ . [21]امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به اين سؤال كه آيا مسلمانان مى توانند در ماه حرام آغازگر جنگ با مشركان باشند؟ ـ فرمود : به شرط آن كه مشركان با زير پا گذاشتن حرمت آن ماه، جنگ را با مسلمانان بياغازند و مسلمانان بدانند كه در آن ماه بر آنان پيروز مى شوند. خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد: «اين ماه حرام در مقابل آن ماه حرام و شكستن ماههاى حرام را قصاص است» ... [اما] در جنگ با اهل بغى مى توان آغازگر جنگ بود.

٣٨١ - جوازُ قتلِ أسرى البُغاةِ

جواز كشتن سركشان اسير شده

١٩٥٥- الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ـ لمّا سُئلَ عنِ انْهِزامِ الطّائفةِ الباغيةِ مِن المؤمنينَ بِيَدِ العادِلَةِ مِنهُم ـ : ليسَ لأهلِ العَدلِ أن يَتْبَعوا مُدْبِرا ، و لا يَقْتُلوا أسِيرا ، و لا يُجْهِزوا على جَريحٍ ، و هذا إذا لَم يَبْقَ مِن أهلِ البَغيِ أحدٌ ، و لم يَكُن لهُم فِئةٌ يَرجِعونَ إلَيها ، فإذا كانَ لَهُم فِئةٌ يَرجِعونَ إلَيها فإنّ أسِيرَهُم يُقتَلُ ، و مُدبِرَهُم يُتْبَعُ ، و جَريحهُم يُجْهَزُ . [22]امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال از شكست گروه ياغى از مؤمنان به دست گروه عادل و بر حقّ آنان ـ فرمود : گروه عادل و بر حق نبايد ياغيان فرارى از ميدان جنگ را تعقيب كنند و اسير و مجروحى را بكشند؛ اينها در صورتى است كه از ياغيان كسى باقى نماند و گروهى نداشته باشند كه به آن ملحق شوند. ولى اگر گروهى داشته باشند كه بتوانند به آن بپيوندند، در اين صورت بايد اسيران و مجروحان آنها را كشت و فراريانشان را تعقيب نمود .

١٩٥٦- عنه عليه السلام : كانَ في قِتالِ عليٍّ عليه السلام أهلَ قِبْلةٍ بَرَكةٌ ، و لَو لَم يُقاتِلْهُم عليٌّ عليه السلام لَم يَدْرِ أحدٌ بعدَهُ كيفَ يَسيرُ فيهِم .[23] امام صادق عليه السلام : در جنگ على عليه السلام با اهل قبله بركت بود؛ زيرا اگر على عليه السلام با آنان نمى جنگيد، بعد از آن حضرت، هيچ كس نمى دانست با آنان چگونه رفتار كند.

(انظر) ١٢ «الأسير»، ٨٢ «الجهاد الأصغر» ، ١٠٢ «الحرب»، ١٠٣ «المُحارب» ، ٣١٩ «الطّغيان»، ٤٣٠ «القتل». التوبة: باب ٤٧٠. مستـدرك الوسائل : ١١ / ٥١ ـ ٦٩ «البُغاة». كنز العمّال : ٤ / ٦١٠ «قتال البُغاة» .

٣٨٢ - جوازُ قتلِ مَن نَصَبَ العداوةَ

جواز كشتن كسى كه با امام مسلمانان آشكارا دشمنى مى ورزد

١٩٥٧- الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ـ في النّاصبِ ـ : لَولا أنّا نَخافُ علَيكُم أنْ يُقتَلَ رجُلٌ مِنكُم برجُلٍ مِنهُم ـ و رجُلٌ مِنكُم خَيرٌ مِن ألفِ رجُلٍ مِنهُم ـ لَأمَرناكُم بالقَتلِ لَهُم ، و لكنْ ذلكَ إلَى الإمامِ . [24]امام صادق عليه السلام ـ درباره ناصبى ـ فرمود : اگر ترس آن نداشتم كه يك نفر از شما به دست يكى از آنان كشته شود ـ زيرا يك نفر شما از هزار نفر آنان بهتر است ـ دستور مى دادم آنها را بكشيد و اجازه اين كار با امام است.

١٩٥٨- الإمامُ الرِّضا عليه السلام : لا يَحِلُّ قَتلُ أحدٍ مِن النُّصّابِ و الكُفّارِ في دارِ التَّقيّةِ إلاّ قاتلٍ أو ساعٍ في فَسادٍ ، و ذلكَ إذا لَم تَخَفْ على نفسِكَ و على أصْحَابِكَ . [25]امام رضا عليه السلام : در زمان تقيّه، كشتن هيچ ناصبى و كافرى جايز نيست ، مگر آن كه قاتل يا مفسد باشد. در اين صورت ، اگر جان خود و يارانت در خطر نيفتد، مى توانى او را بكشى.

١٩٥٩- عنه عليه السلام : لا يَحِلُّ قَتلُ أحدٍ مِن الكفّار في دار التَّقيّةِ إلاّ قاتلٍ أو باغٍ و ذلك إذا لَم تَحذَرْ على نفسِكَ . [26]امام رضا عليه السلام : در جايى كه بايد تقيّه كرد كشتن هيچ كافرى جايز نيست، مگر آن كه قاتل باشد يا ياغى. در اين صورت اگر بر جانت نمى ترسى مى توانى او را بكشى.

پی‌نوشت‌ها

[1] . النوادر للراوندي : ١٤٥/١٩٨ .

[2] . دعائم الإسلام : ١/٣٩٣.

[3] . اقتباسى است از آيه ٢٧ سوره جاثيه : «و يوم تقوم الساعة يومئذ يخسر المبطلون؛ و روزى كه رستاخيز برپا شود ، آن روز است كه باطل گرايان زيان خواهند ديد» و ٦٧ سوره انعام : «لكلّ نبإٍ مستقر وَ سوف تعلمون» .

[4] . ما بين المعقوفين أثبتناه من مستدرك الوسائل : ١١ / ٦٢ / ١٢٤٢٨ نقلاً عن المصدر.

[5] . المناقب لابن شهر آشوب : ٣/٢١٨.

[6] . الكافي : ٨/٢٥٢/٢٥٣.

[7] . البقرة: ١٧٣.

[8] . معاني الأخبار : ٢١٣ / ١.

[9] . في الدّرّ المنثور عن مجاهد في قوله :    «غيرَ باغٍ و لا عادٍ»    قال : غير باغٍ على المسلمين و لا متعدٍّ عليهم . مَن خرجَ يقطعُ الرَّحم أو يقطع السّبيل أو يُفسِدُ في الأرض أو مُفارقا للجماعة و الأئمّة أو خـرج فـي معصيـةِ اللّه فاضْطُـرَّ إلى المِيتةِ لم تَحِـلَّ له . (الدرّ المنثور : ١ / ٤٠٨) .

[10] . در الدرّ المنثور از قول مجاهد در تفسير آيه «سركش و تجاوزگر نباشد» آمده است: يعنى در برابر مسلمانان، عَلَم ياغى گرى و تجاوز بر نيفرازد. هر كه [از ديار خويش ]بيرون رود تا از خويشان خود ببرد، يا راهزنى كند، يا در زمين (جامعه) فساد (نا امنى) به وجود آورد، يا از امّت اسلامى و امامان جدا شود، يا سفر معصيت كند و در اين شرايط، مجبور به خوردن گوشت مردار شود، [اين] براى او حلال نيست.

[11] . الحجرات : ٩.

[12] . قرب الإسناد : ١٣٢ / ٤٦٢.

[13] . وسائل الشيعة : ١١ / ١٨ / ٣ .

[14] . تهذيب الأحكام : ٦ / ١٤٥ / ٢٥٢ .

[15] . دعائم الإسلام : ١ / ٣٩٣.

[16] . دعائم الإسلام : ١ / ٣٨٨ .

[17] . الغارات : ٢ / ٥٨٠.

[18] . الكافي : ٨ / ١٨٠ / ٢٠٢.

[19] . وسائل الشيعة : ١١ / ٩٩ / ٣.

[20] . البقرة : ١٩٤.

[21] . وسائل الشيعة : ١١ / ٥٢ / ١.

[22] . الكافي : ٥ / ٣٢ / ٢.

[23] . وسائل الشيعة : ١١ / ٦٠ / ٥.

[24] . وسائل الشيعة : ١١ / ٦٠ / ٢.

[25] . وسائل الشيعة : ١١ / ٦٢ / ٩.

[26] . وسائل الشيعة : ١١ / ٣٥ / ١٠ .

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

 چگونگی آغاز خلقت در نهج البلاغه

چگونگی آغاز خلقت در نهج البلاغه

«در این هنگام انبوه متراکمی از آب سر به بالا کشید و کف بر آورد، خداوند سبحان آن کف را در فضایی باز و تهی بالا برد و آسمان های هفت گانه را ساخت » از جملات امیر المؤمنین در این خطبه روشن می شود که ماده بنیادین خلقت آب بوده ، البته این آب همین آب معمولی در طبیعت که از دو عنصر اکسیژن و هیدروژن است نمی باشد و برخی نیز بر این اعتقاد هستند که مراد از آب همین آب معمولی می باشد و 98 درصد حیات از آب و 2 درصد از عناصر دیگر است.
No image

شگفتی های آفرینش در نهج البلاغه

امیرمؤمنان علیه السلام در خطبه ای درباره آفرینش آسمان و شگفتی های آن می فرماید: «خداوند، فضای باز و پستی و بلندی و فاصله های وسیع آسمان ها را بدون این که بر چیزی تکیه کند، نظام بخشید و شکاف های آن را به هم آورد... و آفتاب را نشانه روشنی بخش روز، و ماه را با نوری کمرنگ برای تاریکی شب ها قرار داد. بعد آن دو را در مسیر حرکت خویش به حرکت درآورد و حرکت آن دو را دقیق اندازه گیری کرد تا در درجات تعیین شده حرکت کنند که بین شب و روز تفاوت باشد و قابل تشخیص شود و با رفت و آمد آن ها، شماره سال ها و اندازه گیری زمان ممکن باشد.
آفرينش جهان در نـهج البلاغه

آفرينش جهان در نـهج البلاغه

دقت و تأمل در سخنان حضرت على(ع) نشان ميدهد كه جهان دو انفجار گونه ى متفاوت را تجربه كرده است. انفجار نخست فضا و زمان و ماده را بوجود آورده است و انفجار دوم در ظرف فضا صورت گرفته و ماده را تحريك نموده است. سپس حباب ها بر خواسته و هفت آسمان را بوجود آورده اند. در پى چنين توضيحاتى خواننده ى محترم بايد بداند كه نويسنده در اين مجموعه تلاش نموده است كه با بهره گرفتن از منابع مختلف درك جديدى را از سخنان امام على(ع) در باره ى خلقت جهان كه در خطبه ى اول آمده است، ارائه دهد.
No image

چگونگی و مراحل آفرینش جهان در قرآن و نهج البلاغه

پژوهش حاضر با عنوان چگونگی و مراحل آفرینش جهان، در پی آن است که آیات آفرینش جهان را در تفاسیر معاصر شیعه (المیزان و نمونه ) مورد بررسی قرار داده و در میان آنها حقایق ناب قرآنی را در زمینه های مبدا خلقت جهان، دوره های آفرینش وغیره روشن و آشکار سازد. برای این منظور مقدمه به تبین و پیشینۀ موضوع اختصاص یافته است و در قسمت­های بعد برخی از واژگان مفهوم شناسی شده و دیدگاه علامه طباطبایی و آیت ا... مکارم در پیدایش جهان تبیین شده است.
 آغاز سخن درباره آفرینش جهان(نهج‌البلاغه)

آغاز سخن درباره آفرینش جهان(نهج‌البلاغه)

کوتاه سخن این که افعال خداوند از افعال بندگان به کلّى جداست زیرا او با علم به مصالح و مفاسد اشیا و آگاهى بر نظام احسن آفرینش و قدرت تامّ و کاملى که بر همه چیز دارد، با قاطعیّت اراده مى کند و بدون هیچ تزلزل و تردید و اندیشه و تجربه، موجودات را لباس وجود مى پوشاند. هم در آغاز آفرینش چنین است و هم در ادامه آفرینش.

پر بازدیدترین ها

 چگونگی آغاز خلقت در نهج البلاغه

چگونگی آغاز خلقت در نهج البلاغه

«در این هنگام انبوه متراکمی از آب سر به بالا کشید و کف بر آورد، خداوند سبحان آن کف را در فضایی باز و تهی بالا برد و آسمان های هفت گانه را ساخت » از جملات امیر المؤمنین در این خطبه روشن می شود که ماده بنیادین خلقت آب بوده ، البته این آب همین آب معمولی در طبیعت که از دو عنصر اکسیژن و هیدروژن است نمی باشد و برخی نیز بر این اعتقاد هستند که مراد از آب همین آب معمولی می باشد و 98 درصد حیات از آب و 2 درصد از عناصر دیگر است.
No image

شگفتی های آفرینش در نهج البلاغه

امیرمؤمنان علیه السلام در خطبه ای درباره آفرینش آسمان و شگفتی های آن می فرماید: «خداوند، فضای باز و پستی و بلندی و فاصله های وسیع آسمان ها را بدون این که بر چیزی تکیه کند، نظام بخشید و شکاف های آن را به هم آورد... و آفتاب را نشانه روشنی بخش روز، و ماه را با نوری کمرنگ برای تاریکی شب ها قرار داد. بعد آن دو را در مسیر حرکت خویش به حرکت درآورد و حرکت آن دو را دقیق اندازه گیری کرد تا در درجات تعیین شده حرکت کنند که بین شب و روز تفاوت باشد و قابل تشخیص شود و با رفت و آمد آن ها، شماره سال ها و اندازه گیری زمان ممکن باشد.
خلقت مورچه از نظر نهج البلاغه

خلقت مورچه از نظر نهج البلاغه

منظور از این جمله که در انبار نگهداری می نماید این است که مورچه دانه را به درون خاک می برد به طور طبیعی دانه پس از مدتی رویش می کند و از خاک سر برمی آورد اما مورچه برای جلوگیری از این امر همه دانه ها را به دو نیم تقسیم می کند و مانع از بین رفتن روزیش می شود.
 دنیاشناسی در نهج البلاغه

دنیاشناسی در نهج البلاغه

امیرمؤمنان علیه السلام به خانه یکی از یاران خویش به نام علاءبن زیاد وارد شد. وقتی خانه بسیار پر زرق و برق او را دید، فرمود: «با این خانه وسیع در دنیا چه می کنی، در حالی که در آخرت به آن نیازمندتری. آری، اگر بخواهی می توانی با همین خانه به آخرت برسی! اگر در این خانه بزرگ از مهمانان پذیرایی کنی، به خویشاوندان با نیکوکاری بپیوندی
 آفرینش انسان در نهج البلاغه

آفرینش انسان در نهج البلاغه

سپس از روح خود در آن دمید، پس به شکل انسان هشیارى در آمد که به تحرک برخاسته و ذهن و فکر و اعضاى خود را به خدمت مى‏گیرد، و از ابزار جابجائى استفاده مى‏ کند، حق و باطل را مى ‏شناسد، و از حواس چشیدن و بوئیدن و دیدن برخوردار است معجونى است با سرشتى از رنگهاى مختلف و اشیاى گرد آمده که برخى ضد یکدیگر بوده و برخى با هم متباین هستند، مانند: گرمى و سردى، ترى و خشکى، بدحالى و خوش حالى.
Powered by TayaCMS