حکمت 133 نهج البلاغه : تناسب امداد الهى با نيازها

حکمت 133 نهج البلاغه : تناسب امداد الهى با نيازها

متن اصلی حکمت 133 نهج البلاغه

موضوع حکمت 133 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 133 نهج البلاغه

133 وَ قَالَ عليه السلام تَنْزِلُ الْمَعُونَةُ عَلَى قَدْرِ الْمَئُونَةِ

موضوع حکمت 133 نهج البلاغه

تناسب امداد الهى با نيازها

(اعتقادى)

ترجمه مرحوم فیض

133- امام عليه السّلام (در باره روزى) فرموده است

1- كمك و يارى (روزى هر كس از جانب خدا) باندازه نيازمندى (او) خواهد رسيد.

( ترجمه وشرح نهج البلاغه(فيض الاسلام)، ج 6 ص 1153)

ترجمه مرحوم شهیدی

139 [و فرمود:] يارى- خدا- آن اندازه رسد كه به كار دارى.

( ترجمه مرحوم شهیدی، ص 386)

شرح ابن میثم

128- و قال عليه السّلام:

تَنْزِلُ الْمَعُونَةُ عَلَى قَدْرِ الْمَئُونَةِ

اللغة

المئونة: التعب و الشدّة و هي مفعلة من الأين.

المعنى

و المراد أنّ الشدّة و الثقل بالعيال و نحوهم معدّ لاستنزال معونة اللّه برزقه و قوّته على القيام بأحوالهم و دفع المئونة من جهتهم.

( شرح ابن میثم، ج 5 ص 318)

ترجمه شرح ابن میثم

128- امام (ع) فرمود:

تَنْزِلُ الْمَعُونَةُ عَلَى قَدْرِ الْمَئُونَةِ

ترجمه

«كمك و يارى به اندازه رنج و سختى مى رسد».

شرح

مئونة، يعنى رنج و سختى. اين كلمه بر وزن مفعله از ريشه اين است و مقصود آن است كه سختى و سنگينى بر خانواده و امثال آنها زمينه است براى فرا رسيدن كمك الهى به صورت روزى و نيروى الهى براى رسيدگى به حالات آنان و رفع رنج و زحمت از ايشان.

( ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5 ص 538 و 539)

شرح مرحوم مغنیه

138- تنزل المعونة على قدر المئونة.

المعنى

كثرة العيال تبعث على التفكير و بذل الجهد الى أقصى حد، لسد حاجة العيال و الأطفال، و اللّه سبحانه مع المعوزين المناضلين يمدّهم بالعون و التوفيق، و يمهد لهم السبيل، و الأمثلة كثيرة على ذلك، و منها هذه النادرة الطريفة: قال صاحب «الأغاني» و غيره: إن أعشى قيس كان من أعلام الشعر في الجاهلية، و أوفرهم حظا، ما مدح قوما إلا رفعهم، و ما هجا قوما إلا وضعهم، و كان في عصره رجل مملق و مغمور، اسمه المحلّق الكلابي، و له العديد من البنات، و ما طلبهن أحد لفقره، فألهم اللّه زوجته أن تشير عليه بالتصدي للأعشى فيستضيفه و يكرمه، عسى أن يقول فيه أبياتا من الشعر فيرغب الناس في بناته.

قال صاحب الأغاني: لما سمع المحلق هذا من زوجته قال لها: ويحك ما عندي إلا ناقتي، و عليها الحمل. قالت اللّه يخلفها عليك. فقال لها: و كيف بالشراب و الطيب قالت: عندي منه ذخيرة. و لعلي أن أجمعه. فتعرض المحلق للأعشى، و أخذه الى خيمته، و نحر له ناقته، و كشط له عن سنامها و كبدها، و سقاه، و أحاطت به بنات المحلق يخدمنه و يمسحنه بالطيب، فقال الأعشى: ما هذه الجواري قال المحلق: بنات أخيك، و هن ثمان ما تزوجت منهن واحدة. و لما خرج الأعشى من عنده أنشد فيه قصيدة فسارت و شاعت، و ما مضى أمد قصير حتى زوّج جميع بناته.

( فی ضلال نهج البلاغه، ج 4 ص 307)

شرح شیخ عباس قمی

100 - تنزل المعونة على قدر المئونة. المئونة: التعب و الشدّة، و المراد أنّ الشدّة و الثقل بالعيال و نحوهم معدّ لاستنزال معونة اللّه برزقه و قوّته على القيام بأحوالهم و دفع المئونة من جهتهم.

و قد مرّ قريبا من هذا في قوله عليه السلام: «استنزلوا الرزق بالصدقة».

( شرح حکم نهج البلاغه شیخ عباس قمی، ص87)

شرح منهاج البراعة خویی

الثالثة و الثلاثون بعد المائة من حكمه عليه السّلام

(133) و قال عليه السّلام: تنزل المعونة على قدر المئونة.

اللغة

(المئونة) تهمز و لا تهمز و هي فعولة، و قال الفرّاء: هي مفعلة من الأين و هو التعب و الشدّة و يقال: مفعلة من الأون و هو الخروج عن العدل لأنّه ثقل على الإنسان، كذا قال الجوهرى- مجمع البحرين.

المعنى

الظاهر أنّ المراد من المئونة المصارف المالية كما ورد في الحديث: الخمس بعد المئونة، و من يصرف مالا أكثر على عياله أو غيرهم فيكسب منهم الاعانة على اموره، فكلّما كان المصرف أكثر كان جلب الاعانة بمقدارها، و إن كان المئونة في سبيل اللَّه و على وجه التصدّق تندرج في الحكمة السابقة، و يؤيّده لفظة: تنزل.

الترجمة

كمك باندازه صرف مال نازل مى شود.

  • اندازه صرف مال و جاهت آيد ز خدا كمك برايت

( منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه(الخوئی) ج 21 ص211)

شرح لاهیجی

(161) و قال (- ع- ) تنزل المعونة على قدر المونة و گفت (- ع- ) كه فرود ميايد اعانت از جانب خدا بقدر شدّت احتياج

( شرح نهج البلاغه (لاهیجی) ص 305)

شرح ابن ابی الحدید

135: تَنْزِلُ الْمَعُونَةُ عَلَى قَدْرِ الْمَئُونَةِ

جاء في الحديث المرفوع من وسع وسع عليه و كلما كثر العيال كثر الرزق

- . و كان على بعض الموسرين رسوم- لجماعة من الفقراء يدفعها إليهم كل سنة- فاستكثرها فأمر كاتبه بقطعها- فرأى في المنام كأن له أهواء كثيرة في داره- و كأنها تصعدها أقوام من الأرض إلى السماء- و هو يجزع من ذلك فيقول يا رب رزقي رزقي- فقيل له إنما رزقناك هذه لتصرفها فيما كنت تصرفها فيه- فإذ قطعت ذلك رفعناها منك و جعلناها لغيرك- فلما أصبح أمر كاتبه بإعادة تلك الرسوم أجمع

( شرح نهج البلاغة(ابن أبي الحديد)، ج 18 ، صفحه ى 337)

شرح نهج البلاغه منظوم

[135] و قال عليه السّلام:

تنزل المعونة على قدر المئونة

ترجمه

كمك و يارى باندازه ناتوانى و نيازمندى است (و روزى بفراخور حال از جانب خداوند مى رسد)

نظم

  • هر اندازه كه انسان را نياز استدر رزقش همان اندازه باز است
  • بدشت از دجله هر قدر آب سارى استبر او آن قدر باران ز ابر جارى است
  • نمائى هر قدر بخشش ز همّت دهد حقّت همان اندازه نعمت
  • مرد ليكن براه ترف و اجحافبكن پرهيز از تبذير و اسراف
  • ببايد با شدت تقدير در كار بهر كاريت اندازه نگه دار

( شرح نهج البلاغه منظوم، ج 9 ص167)

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

 چگونگی آغاز خلقت در نهج البلاغه

چگونگی آغاز خلقت در نهج البلاغه

«در این هنگام انبوه متراکمی از آب سر به بالا کشید و کف بر آورد، خداوند سبحان آن کف را در فضایی باز و تهی بالا برد و آسمان های هفت گانه را ساخت » از جملات امیر المؤمنین در این خطبه روشن می شود که ماده بنیادین خلقت آب بوده ، البته این آب همین آب معمولی در طبیعت که از دو عنصر اکسیژن و هیدروژن است نمی باشد و برخی نیز بر این اعتقاد هستند که مراد از آب همین آب معمولی می باشد و 98 درصد حیات از آب و 2 درصد از عناصر دیگر است.
No image

شگفتی های آفرینش در نهج البلاغه

امیرمؤمنان علیه السلام در خطبه ای درباره آفرینش آسمان و شگفتی های آن می فرماید: «خداوند، فضای باز و پستی و بلندی و فاصله های وسیع آسمان ها را بدون این که بر چیزی تکیه کند، نظام بخشید و شکاف های آن را به هم آورد... و آفتاب را نشانه روشنی بخش روز، و ماه را با نوری کمرنگ برای تاریکی شب ها قرار داد. بعد آن دو را در مسیر حرکت خویش به حرکت درآورد و حرکت آن دو را دقیق اندازه گیری کرد تا در درجات تعیین شده حرکت کنند که بین شب و روز تفاوت باشد و قابل تشخیص شود و با رفت و آمد آن ها، شماره سال ها و اندازه گیری زمان ممکن باشد.
آفرينش جهان در نـهج البلاغه

آفرينش جهان در نـهج البلاغه

دقت و تأمل در سخنان حضرت على(ع) نشان ميدهد كه جهان دو انفجار گونه ى متفاوت را تجربه كرده است. انفجار نخست فضا و زمان و ماده را بوجود آورده است و انفجار دوم در ظرف فضا صورت گرفته و ماده را تحريك نموده است. سپس حباب ها بر خواسته و هفت آسمان را بوجود آورده اند. در پى چنين توضيحاتى خواننده ى محترم بايد بداند كه نويسنده در اين مجموعه تلاش نموده است كه با بهره گرفتن از منابع مختلف درك جديدى را از سخنان امام على(ع) در باره ى خلقت جهان كه در خطبه ى اول آمده است، ارائه دهد.
No image

چگونگی و مراحل آفرینش جهان در قرآن و نهج البلاغه

پژوهش حاضر با عنوان چگونگی و مراحل آفرینش جهان، در پی آن است که آیات آفرینش جهان را در تفاسیر معاصر شیعه (المیزان و نمونه ) مورد بررسی قرار داده و در میان آنها حقایق ناب قرآنی را در زمینه های مبدا خلقت جهان، دوره های آفرینش وغیره روشن و آشکار سازد. برای این منظور مقدمه به تبین و پیشینۀ موضوع اختصاص یافته است و در قسمت­های بعد برخی از واژگان مفهوم شناسی شده و دیدگاه علامه طباطبایی و آیت ا... مکارم در پیدایش جهان تبیین شده است.
 آغاز سخن درباره آفرینش جهان(نهج‌البلاغه)

آغاز سخن درباره آفرینش جهان(نهج‌البلاغه)

کوتاه سخن این که افعال خداوند از افعال بندگان به کلّى جداست زیرا او با علم به مصالح و مفاسد اشیا و آگاهى بر نظام احسن آفرینش و قدرت تامّ و کاملى که بر همه چیز دارد، با قاطعیّت اراده مى کند و بدون هیچ تزلزل و تردید و اندیشه و تجربه، موجودات را لباس وجود مى پوشاند. هم در آغاز آفرینش چنین است و هم در ادامه آفرینش.

پر بازدیدترین ها

No image

شگفتی های آفرینش در نهج البلاغه

امیرمؤمنان علیه السلام در خطبه ای درباره آفرینش آسمان و شگفتی های آن می فرماید: «خداوند، فضای باز و پستی و بلندی و فاصله های وسیع آسمان ها را بدون این که بر چیزی تکیه کند، نظام بخشید و شکاف های آن را به هم آورد... و آفتاب را نشانه روشنی بخش روز، و ماه را با نوری کمرنگ برای تاریکی شب ها قرار داد. بعد آن دو را در مسیر حرکت خویش به حرکت درآورد و حرکت آن دو را دقیق اندازه گیری کرد تا در درجات تعیین شده حرکت کنند که بین شب و روز تفاوت باشد و قابل تشخیص شود و با رفت و آمد آن ها، شماره سال ها و اندازه گیری زمان ممکن باشد.
 آغاز سخن درباره آفرینش جهان(نهج‌البلاغه)

آغاز سخن درباره آفرینش جهان(نهج‌البلاغه)

کوتاه سخن این که افعال خداوند از افعال بندگان به کلّى جداست زیرا او با علم به مصالح و مفاسد اشیا و آگاهى بر نظام احسن آفرینش و قدرت تامّ و کاملى که بر همه چیز دارد، با قاطعیّت اراده مى کند و بدون هیچ تزلزل و تردید و اندیشه و تجربه، موجودات را لباس وجود مى پوشاند. هم در آغاز آفرینش چنین است و هم در ادامه آفرینش.
 دنیاشناسی در نهج البلاغه

دنیاشناسی در نهج البلاغه

امیرمؤمنان علیه السلام به خانه یکی از یاران خویش به نام علاءبن زیاد وارد شد. وقتی خانه بسیار پر زرق و برق او را دید، فرمود: «با این خانه وسیع در دنیا چه می کنی، در حالی که در آخرت به آن نیازمندتری. آری، اگر بخواهی می توانی با همین خانه به آخرت برسی! اگر در این خانه بزرگ از مهمانان پذیرایی کنی، به خویشاوندان با نیکوکاری بپیوندی
آفرينش جهان در نـهج البلاغه

آفرينش جهان در نـهج البلاغه

دقت و تأمل در سخنان حضرت على(ع) نشان ميدهد كه جهان دو انفجار گونه ى متفاوت را تجربه كرده است. انفجار نخست فضا و زمان و ماده را بوجود آورده است و انفجار دوم در ظرف فضا صورت گرفته و ماده را تحريك نموده است. سپس حباب ها بر خواسته و هفت آسمان را بوجود آورده اند. در پى چنين توضيحاتى خواننده ى محترم بايد بداند كه نويسنده در اين مجموعه تلاش نموده است كه با بهره گرفتن از منابع مختلف درك جديدى را از سخنان امام على(ع) در باره ى خلقت جهان كه در خطبه ى اول آمده است، ارائه دهد.
 آفرینش انسان در نهج البلاغه

آفرینش انسان در نهج البلاغه

سپس از روح خود در آن دمید، پس به شکل انسان هشیارى در آمد که به تحرک برخاسته و ذهن و فکر و اعضاى خود را به خدمت مى‏گیرد، و از ابزار جابجائى استفاده مى‏ کند، حق و باطل را مى ‏شناسد، و از حواس چشیدن و بوئیدن و دیدن برخوردار است معجونى است با سرشتى از رنگهاى مختلف و اشیاى گرد آمده که برخى ضد یکدیگر بوده و برخى با هم متباین هستند، مانند: گرمى و سردى، ترى و خشکى، بدحالى و خوش حالى.
Powered by TayaCMS