1- معاني الأخبار أَبِي عَنْ
عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنِ ابْنِ أُذَيْنَةَ عَنْ
مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ
جَلَ وَ
نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي قَالَ رُوحٌ اخْتَارَهُ اللَّهُ وَ اصْطَفَاهُ وَ خَلَقَهُ
وَ أَضَافَهُ إِلَى نَفْسِهِ وَ فَضَّلَهُ عَلَى جَمِيعِ الْأَرْوَاحِ فَأَمَرَ
فَنُفِخَ مِنْهُ فِي آدَمَ ع. [1]
راوی گوید: از امام باقر علیه السلام در
باره قول خداى عزّ و جلّ «وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي»[2]{و
از روح خود در آن دميدم} پرسیدم؛ فرمود: روحى است كه خدا آن را اختيار كرد و برگزيد
و آفريد و آن را به خود نسبت داد و بر همه روحها تفضيل داد و امر فرمود تا از آن در
آدم دميده شد.
2- التوحيد، معاني الأخبار
غَيْرُ وَاحِدٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنِ الْأَسَدِيِّ عَنِ الْبَرْمَكِيِّ عَنِ
الْحُسَيْنِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ بَكْرٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ
عَبْدِ الْحَمِيدِ الطَّائِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ
ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي كَيْفَ هَذَا النَّفْخُ فَقَالَ إِنَّ
الرُّوحَ مُتَحَرِّكٌ كَالرِّيحِ وَ إِنَّمَا سُمِّيَ رُوحاً لِأَنَّهُ اشْتُقَّ
اسْمُهُ مِنَ الرِّيحِ وَ إِنَّمَا أَخْرَجَهُ عَلَى لَفْظَةِ الرُّوحِ لِأَنَّ
الرُّوحَ مُجَانِسٌ لِلرِّيحِ وَ إِنَّمَا أَضَافَهُ إِلَى نَفْسِهِ لِأَنَّهُ
اصْطَفَاهُ عَلَى سَائِرِ الْأَرْوَاحِ كَمَا اصْطَفَى بَيْتاً مِنَ الْبُيُوتِ
فَقَالَ بَيْتِي وَ قَالَ لِرَسُولٍ مِنَ الرُّسُلِ خَلِيلِي وَ أَشْبَاهِ ذَلِكَ
وَ كُلُّ ذَلِكَ مَخْلُوقٌ مَصْنُوعٌ مُحْدَثٌ مَرْبُوبٌ مُدَبَّرٌ. [3]
راوی گويد: از امام صادق علیه السلام در
باره قول خداى عزّ و جلّ «وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي»[4]{و
از روح خود در آن دميدم} پرسیدم که اين دميدن چگونه بوده است؟ فرمود: روح چون باد در
جنبش است، و براى اين به نام روح ناميده شده كه از ريح اشتقاق يافته و بدين جهت از
كلمه ريح اشتقاق يافته كه ارواح همجنس بادند و همانا خدا آن را به خود نسبت داده است
چون كه او را بر ارواح ديگر برگزيده است چنان كه به يك خانه گفته است: خانه من و به
يك فرستاده‌اى در ميان رسولان گفته است: خليل من، و مانند آن، و همه اينها آفريده و
ساخته و پديد شده و پرورش یافته اند.
3- الإحتجاج حُمْرَانُ بْنُ
أَعْيَنَ قَالَ:
سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ وَ رُوحٌ مِنْهُ قَالَ هِيَ مَخْلُوقَةٌ
خَلَقَهَا اللَّهُ بِحِكْمَتِهِ فِي آدَمَ وَ فِي عِيسَى ع. [5]
راوی گوید: به امام باقر عليه السّلام عرض
كردم: مراد از روح در سخن خداوند «وَ رُوحٌ مِنه» چيست؟ فرمود: آن مخلوقى است كه خداوند
از سر حكمت در آدم و عيسى عليهما السّلام آفريد.
4- التوحيد ابْنُ
الْمُتَوَكِّلِ عَنْ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنِ ابْنِ
أُذَيْنَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ الْأَصَمِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنِ الرُّوحِ
الَّتِي فِي آدَمَ وَ الَّتِي فِي عِيسَى مَا هُمَا قَالَ رُوحَانِ مَخْلُوقَانِ
اخْتَارَهُمَا وَ اصْطَفَاهُمَا رُوحُ آدَمَ وَ رُوحُ عِيسَى صَلَوَاتُ اللَّهِ
عَلَيْهِمَا. [6]
راوی گوید: از امام باقر علیه السلام از
آن روح كه در آدم و روحى كه در عيسى بود سؤال كردم كه آنها چه بودند؟ فرمود: دو روح
آفريده شده‌اند كه خدا آنها را اختيار فرمود و آنها را برگزيد؛ يكى روح آدم و ديگرى
روح عيسى ـ درود خدا بر آن دو باد ـ
5- التوحيد أَبِي عَنْ
سَعْدٍ عَنِ ابْنِ عِيسَى عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ الْحَلَبِيِّ وَ زُرَارَةَ عَنْ
أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَحَدٌ صَمَدٌ لَيْسَ
لَهُ جَوْفٌ وَ إِنَّمَا الرُّوحُ خَلْقٌ مِنْ خَلْقِهِ نَصْرٌ وَ تَأْيِيدٌ وَ
قُوَّةٌ يَجْعَلُهُ اللَّهُ فِي قُلُوبِ الرُّسُلِ وَ الْمُؤْمِنِينَ. [7]
امام صادق علیه السلام فرمود: خداى تبارك
و تعالى يگانه‌اي است صمد كه او را اندرونى نيست و جز اين نيست كه روح آفريده ايست
از آفريدگان او و يارى و تأييد و قوتى است كه خدا آن را در دلهاى پیامبران و مؤمنان
قرار ميدهد.
6- تفسير العياشي عَنْ
مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ
رُوحِي فَقَعُوا لَهُ ساجِدِينَ قَالَ رُوحٌ خَلَقَهَا اللَّهُ فَنَفَخَ فِي آدَمَ
مِنْهَا. [8]
امام باقر علیه السلام در باره سخن خداوند:
«وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي فَقَعُوا لَهُ ساجِدِين» فرمود: روحی بود که خداوند
خلقش نمود و از آن در آدم دمید.
7- تفسير العياشي عَنْ
مُحَمَّدِ بْنِ أُورَمَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ الْأَحْوَلِ عَنْ أَبِي عَبْدِ
اللَّهِ ع قَالَ:
سَأَلْتُهُ عَنِ الرُّوحِ الَّتِي فِي آدَمَ قَوْلِهِ فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ
رُوحِي
قَالَ هَذِهِ رُوحٌ مَخْلُوقَةٌ لِلَّهِ وَ الرُّوحُ الَّتِي فِي عِيسَى بْنِ
مَرْيَمَ مَخْلُوقَةٌ لِلَّهِ. [9]
راوی از امام صادق علیه السلام در باره روحی
که در آدم بود در این سخن خداوند: «فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي»
پرسید. امام فرمود: روحی بود که مخلوق خدا بود و روحی هم که در عیسی بن مریم بود مخلوق خدا بود.