تعریف و تحسین
از آنجا كه همه ی انسانها دوست دارند مورد توجه، تعریف و تحسین قرار گیرند، خیلی زود میتوانیم از این راه، در دلهای دیگران جا باز كنیم. معمولاً افراد برای به خاطر سپردن اشخاص با اسم و مشخصات، حافظه ی خوبی ندارند ولی اگر از شخصی تعریفی در باره ی خود شنیده باشند حتما آن فرد در خاطرشان خواهد ماند. بنابراین اگر تعریف و تحسین صادقانه باشد و همراه توقع و چشمداشتی نباشد، میتواند باعث محبت و دوستی شود، به ویژه اگر تعریف، تأثیرگذار و بااهمیت باشد؛ مثلاً مردها به خاطر اهمیت زیادی كه برای خلقیات و ویژگیهای مردانه مثل شجاعت، دلیری، مهارتهای شغلی و ... قائلند، تعریف و تحسین آنها در این موارد خیلی ارزشمند میباشد.
البته در این مورد (تعریف و تحسین از دیگران)، صداقت و واقعبینی شرط اساسی است یعنی نباید بیدلیل و در هر زمینهای تعریف كنیم. باید باور كنیم كه واژهها نیرو و انرژی دارند و چون انرژی میآفرینند باید صادقانه و واقعبینانه به كار گرفته شوند.
نمایش عملی محبت ـ كه بیشترین تجلی آن در احسان و فداكاری است ـ شامل هر نوع نیكی و خوبی كه نشان از اخلاص و عشق درونی داشته باشد، میشود. ابراز عملی پشتوانه ی ابراز زبانی است اما نمایاندن محبت، بدون پشتوانه ی عملی، فریبی بیش نیست. عشق و محبت هر گاه با عمل همراه شود تأثیرگذار خواهد بود حتی ناسپاسترین انسانها در مقابل احسان دیگران واكنش نشان میدهند
امام علی(ع) می‌فرماید: «الانسان عبید الاحسان؛ (سندمستقیمش را من نتوانستم بیابم )
انسان بنده كسی است كه به او احسان میكند.»
توجه كردن به علاقهمندیهای همسر اعم از غذای مورد علاقه ی او، رنگ لباس و ... رعایت حال او در مواقع استرسهای روحی و روانی، بیماری، مشكلات شغلی، چشمپوشی از كمبودها و كاستیهای مادی كه مربوط به اوست، به پیشواز وی به هنگام ورود به منزل رفتن، گرامیداشت خانواده و دوستان وی، احترام به او بخصوص در حضور دیگران، ... نمونههایی از ابراز عملی محبت هستند.
پذیرش تفاوتها و درك و تفاهم زوجین
مسئله ی مهم دیگری كه در زندگی زوجین باید نگاه شود، پذیرش تفاوتها و نگرش درست به آنهاست. اگر زن و شوهر پی به وجود تفاوتهای طبیعی و فطری یكدیگر ببرند و از نقش آنها در تشدید محبت و تشكیل زندگی بهتر آگاه شوند، حتما به شناخت تفاوتها و استفاده ی درست از آنها بهای بیشتری خواهند داد. شایسته است گذرا به بررسی تفاوتهای بین زن و مرد بپردازیم.
1) تفاوتها و ایجاد محبت و جذابیت
بین زن و مرد مانند موجودات دیگر، تفاوتهای بسیاری وجود دارد. بنا به گفته ی زیستشناسان هر سلول بدن مرد با هر سلول بدن زن تفاوت دارد. حتی برخی فمینیستها كه سعی در پوشاندن و از بین بردن تفاوتها دارند به وجود آنها معترفند. آنچه مهم است نوع نگرش و برخورد ما با تفاوتهاست.
نگرش درست ما برخاسته از علم و آگاهی به وجود آنها و نقش آنها در ایجاد عشق و تكامل است؛ زیرا تفاوتهای بین دو جنس مخالف به گونهای طراحی شده است كه هر یك از زوجین به وسیله ی دیگری به تكامل و تعادل میرسد.
روانشناسان معتقدند:
«سردی بدن مرد با گرمی بدن زن متعادل میشود و تهاجمی بودنش با كیفیت همسازی همسرش و قاطعیت او با انتقادپذیری زن و قدرتش با عشق زن متوازن میگردد.»
تفاوتهاست كه زندگی را با جنس مخالف شیرین و جذاب میكند به طوری كه اگر تفاوتها نبودند كشش و جذابیتی بین دو طرف به وجود نمیآمد.
به اعتقاد جان گری:
«این تفاوتهای مكمل كه سبب جذب و كشش به طرف شخص دیگر میشود، احساس مرموزی را به نام عشق به وجود میآورد.»
حتی گفته شده كه هر چه توان و قوّت این تفاوتهای فطری و طبیعی بیشتر باشد، درجه جذب و كشش افزایش خواهد یافت:
«مردانی كه از «مردانگی» بیشتری برخوردارند از زنانی كه زنانگی بیشتری دارند خوششان میآید.»
«هنگامی كه زنان و مردان خیلی شبیه یكدیگر شوند آن جاذبه ی مرموز را از دست میدهند. زندگی كردن با شخصی كه مثل خودمان است بسیار خستهكننده است.»
«به راستی اگر زن دارای ویژگیهای جسمی و روانی و اخلاقی مردانه بود هرگز هنر ایجاد شیفتگی برای وصال در مرد را نمیتوانست داشته باشد و اگر مردها همانند زنان بودند ممكن نبود عالیترین هنر خود كه صید و شكار و تسخیر قلب زن است را جلوه دهند.»
شرع مقدس اسلام نیز در این زمینه فراوان سخن گفته است از جمله حضرت علی(ع) می‌فرماید: «... فإنّ المرأة ریحانة لیستْ بقهرمانة؛ (نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص: 405)
زن گل بهاری است نه مسئول دخل و خرج.»
در جای دیگر سه صفت بد مردان را بهترین صفات زنان برمیشمرند.
بنابراین وجود تفاوتها موهبت الهی است كه باید حفظ شود و مورد استفاده ی بهینه قرار گیرد نه آنكه با تصور نادرست (ظلم و تبعیض از راه تفاوتها) سعی در نابودی آنها شود. برای یك مرد زنی كه در مسیر طبیعی فطرت زنانه ی خویش، طبعی لطیف و چشمانی آكنده از حیا دارد، با زبانی شیرین و چهرهای آراسته توأم با دلی لبریز از محبت شوهر، بسیار جذاب و دلفریب است.
تفاوتها و اختلافات
اما تفاوتها در عین حال كه باعث ایجاد جذابیت و كشش انسانها به سوی هم میشود، برخوردها و تنشهایی را هم به وجود میآورد به طوری كه نمیتوان دو زوج را یافت كه هیچ گونه اختلافی با یكدیگر نداشته باشند ولی نه بدان معنا كه تفاوتها به صورت طبیعی تنشزا هستند و گریزی از آنها نیست چرا كه ایجاد اختلاف و تنش در اثر نگرش نادرست به تفاوتها و عدم آگاهی از وجود برخی فرقهاست. اگر زوجین با آگاهی از تفاوتهای یكدیگر سعی در پذیرش آنها كنند، بسیاری از مشكلات را نخواهند داشت و میتوان گفت كه شاید بیش از نیمی از خوشبختی را به دست آوردهاند.
دكتر جان گری میگوید:
«باید زن و مرد یاد بگیرند كه به تفاوتهای یكدیگر احترام گذارند تا با هم نزدیكتر و صمیمیتر شوند.»
بنابراین شناخت و پذیرش تفاوتها و برخورد درست با آنها میتواند بسیاری از اختلافات و تنشها را از بین ببرد ولی نه به طور كامل و صد در صد چرا كه زندگی با تمام فراز و فرودهایش در جریان است و بشر نمیتواند همواره مانند یك ماشین، دقیق و درست عمل كند. به هر حال اختلاف نظرها وجود دارد. گاهی خواستههای دو نفر در مقابل هم قرار میگیرند، یا منافع یكی با دیگری تداخل میكند و گاهی مصلحت برخی برای دیگری زیانبار است و ... خلاصه زندگی آكنده از حوادث است، بنابراین نمیتوان گفت اصلاً نباید اختلاف پیش بیاید بلكه باید راه حل اختلافات را پیدا كرد كه جز درك و تفاهم نیست.