ده پرتو از مشترکات دو بانوی بهشتی(پرتو سوم: مقام عبادت)

ده پرتو از مشترکات دو بانوی بهشتی(پرتو سوم: مقام عبادت)

اشاره

ده پرتو از مشترکات دو بانوی بهشتی

پرتو سوم: مقام خضوع و عبادت

هدف از خلقت جن و انس به دلالت "وَ ما خلقتُ الْجِنَّ وَ الانسَ اِلاَّ لِیعبدونَ؛(32) و جن و انس را نیافریدم مگر برای پرستش." همانا عبادت و بندگی پروردگار است که جز با شناخت و معرفت الهی میسور نمی باشد. امام حسین(ع) در این باره می فرماید:

عبادت و ذکر ربّ العالمین، خروج از وادی غفلت و بی توجهی، و ورود به جنت المأوای قرب الهی است که و چشیدن از شهد شیرین انس با حق را به دلالت "یا مَنْ ذِکرُهُ حُلْو"(36) ثمر می دهد؛ شهد گوارایی که شفا بخش دلهای بیمار و جلا دهنده قلوب تیره و مایه بصیرت و آگاهی می باشد؛ چنان که مولای متقیان، علی(ع) فرموده اند:

عبادت مریم سلام الله علیها

رزق در محراب:

جواب مریم پس از دفن:

عبادت کریمه:

مکان عبادت :

اشاره

نویسنده: مهدی رضوانی پور

ده پرتو از مشترکات دو بانوی بهشتی

پرتو سوم: مقام خضوع و عبادت

هدف از خلقت جن و انس به دلالت "وَ ما خلقتُ الْجِنَّ وَ الانسَ اِلاَّ لِیعبدونَ؛(32) و جن و انس را نیافریدم مگر برای پرستش." همانا عبادت و بندگی پروردگار است که جز با شناخت و معرفت الهی میسور نمی باشد. امام حسین(ع) در این باره می فرماید:

"ایُّهَا النَّاسُ اِنَّ اللَّهَ جَلَّ ذِکْرُهُ ما خَلَقَ الْعِبَادَ اِلاَّ لِیَعرِفُوهُ فَاِذَا عَرَفُوهُ عَبَدُوهُ فَاِذَا عَبَدُوهُ اسْتَغْنُوا بِعِبَادَتِهِ عَنْ عِبَادَهِ مَنْ سِوَاهُ؛(1)

ای مردم! به درستی که خداوند متعال بندگان را نیافرید، مگر برای آنکه او را بشناسند. پس هنگامی که او را شناختند، پرستشش می کنند و هنگامی که او را پرستش کردند، با پرستش او از عبادت غیرش بی نیاز می شوند."

چنین عبادتی است که حقیقت و ذاتش به بیان "العبودیهُ جوهرهٌ کُنْهُهَا الرُّبُوبِیَهُ"(2) ربوبیت حق است و آن گاه که بنده ای در محضر خدای رحمان عارفانه قیام می نماید و خاشعانه به رکوع می رود و عاشقانه به سجده می افتد، زیبنده ترین لحظه حیات و زمینه تجلی کامل ترین نقش انسانی بر صحیفه هستی را فراهم می نماید. امام خمینی(س) می فرماید: "میزان در کمال انسانیت و حقیقت آن، عروج به معراج حقیقی و صعود به اوج کمال و وصول به باب الله با مرقات نماز است."(3)

عبادت و ذکر ربّ العالمین، خروج از وادی غفلت و بی توجهی، و ورود به جنت المأوای قرب الهی است که و چشیدن از شهد شیرین انس با حق را به دلالت "یا مَنْ ذِکرُهُ حُلْو"(36) ثمر می دهد؛ شهد گوارایی که شفا بخش دلهای بیمار و جلا دهنده قلوب تیره و مایه بصیرت و آگاهی می باشد؛ چنان که مولای متقیان، علی(ع) فرموده اند:

"اِنَّ الله جَعَلَ الذِّکْرَ جِلاَءً لِلقُلوبِ، تَسْمَعُ بِهِ بَعْدَ الْوَقْرَهِ وَ تُبْصِرُ بِهِ بعْدَ الْعَشْوَهِ و تَنْقادُ بِهِ بَعْدَ المُعَانَدَهِ؛(4)

همانا خداوند سبحان و متعال، ذکر خود را صفا و جلای دلها قرار داده که پس از سنگینی، شنوا و پس از شب کوری بینا و پس از سرکشی رام و مطیع گردند."

عبادت مریم سلام الله علیها

در ماجرای درس آموز دختر عمران، پس از نوید فرشتگان مبنی بر گزینش و اصطفای مریم(س) از سوی خداوند متعال، طنین هدایت بخش ملائکه این گونه در رواق دل او پیچید که

"یَا مریمُ اقْنُتِی لِرَبِّکِ وَ اسْجُدِی وَ ارْکَعِی مَعَ الرَّاکعِینَ؛(5) ای مریم برای پروردگار خود خضوع کن و سجده بجا بیاور و با رکوع کنندگان رکوع نما."

از این رو، آن مخدّره آنچنان غرق در عبادت و بندگی رب العالمین و خدمت خاضعانه در خانه خدا، بیت المقدس گردید که حریم خلوتیان ملکوت و مأوای عرشیان جبروت را به رایحه مناجات روحانی خود معطر نمود و منظر فرشتگان الهی را به تلألؤ جمال خویش منوّر ساخت. امام محمد باقر(ع) درباره آن حضرت می فرماید:

"کانتْ اَجْمَلُ النِّسَاءِ فَکَانتْ تُصَلّی وَ یَضی ءُ الْمِحْرَابَ لِنُورِهَا؛(6) (مریم) از زیباترین زنان بود، پس نماز می خواند و محراب را با نور خویش روشنایی می بخشید."

و به گفته ابن عباس "هنگامی که نه ساله شد، روزها را روزه می گرفت و شبها را به عبادت می پرداخت و چنان در پرهیزگاری و معرفت رب پیش رفت که از احبار و دانشمندان پارسای آن زمان نیز پیشی گرفت."(7) عبارت "اِنِّی نَذَرْتُ لِلرَّحمَنِ صَوْماً"(8) نیز بیانگر صفحه ای از قاموس عبودیت و بندگی خالصانه وی به ساحت مقدس خدای رحمان می باشد.

رزق در محراب:

به گونه ای است که در عنفوان جوانی شایستگی آن را دارد تا در محراب خویش از عبادت عارفانه، وجد و حال عاشقانه و طعام روح بخش بهشتی برخوردار باشد و در وجود مربّی و کفیل الهی خویش، زکریای نبی(ع) آن چنان تأثیر بگذارد که او نیز در محضر ربوبی دست به دعا بر دارد و ذریّه ای طیّب را از خداوند درخواست نماید:

"کُلَّمَا دَخَلَ عَلَیهَا زَکَریَّا الِْمحْرَابَ وَجَدَ عِنْدَهَا رِزْقاً قَالَ یَا مَریمُ اَنَّی لَکِ هذَا قَالت هُوَ مِنْ عِنْد اللَّه اِنَّ اللَّه یَرْزُقُ مَن یَشَاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ، هُنَالِکَ دَعَا زکریَّا رَبَّهُ قَال ربِّ هَبْ لی مِنْ لَدُنْکَ ذُرَّیهً طَیِّبَهً اِنّکَ سمیعُ الدُّعَاء؛(9)

هر زمان زکریا وارد محراب او می شد، رزقی در نزد او می دید. از او پرسید: ای مریم! این را از کجا آورده ای؟ گفت: این از ناحیه خداست. خداوند هر کس را بخواهد بی حساب روزی می دهد. در آن هنگام، زکریا پروردگار خویش را خواند و عرض کرد: پروردگارا! از ناحیه خود فرزند پاکیزه ای به من عطا فرما که تو شنونده دعایی."

جواب مریم پس از دفن:

و آن گاه که روح مطهر مریم عذرا(س) به ملکوت اعلا پر کشید و از دنیا مفارقت نمود، میل و اشتیاق خویش را برای بازگشت به دنیا، تنها برای عبادت خاضعانه حضرت ربّ ابراز نمود:

"فِی حدیثِ وَفاهِ مریمَ اِنَّ عیسی(ع) نَادَاهَا بَعدَ ما دُفِنَتْ فَقالَ یَا اُمَّاهُ هَلْ تُریدینَ اَنْ تَرجِعِی اِلَی الدُّنیَا قالَتْ نَعَمْ لاُصَلِّی لِلهِ فِی لَیْلَهٍ شَدِیدَهِ الْبَردِ وَ اَصُومَ یَوماً شَدِیدَ الْحَرِّ یَا بُنَیَّ فَاِنَّ الطَّریقَ مَخوُفٌ؛(10)

در حدیث وفات مریم(س) آمده است که عیسی(ع) او را بعد از دفنش صدا کرد و گفت: ای مادر! آیا می خواهی که به دنیا باز گردی؟ جواب داد: آری! برای آنکه در شبهای خیلی سرد برای خدا نماز بخوانم و در روزهای خیلی گرم روزه بگیرم. ای پسرم! همانا راه، ترسناک است."

عبادت کریمه:

عبادت و راز و نیاز توأم با عشق و معرفت حضرت فاطمه معصومه(س) نیز از نجواهای پرسوز و گداز شبانگاهی و تسبیح و نماز سرشار از خشوع هفده روزه ای هویداست که در واپسین روزهای عمر شریفش در قم با آنها قرین بود و پیوسته با سرشک دیده از جام عنایت الهی پیمانه فیض برمی گرفت؛ ایام کوتاهی که خود نشانگر یک عمر عبودیت و انس عاشقانه با معبود خویش و دل بریدن از ماسوای اوست که "دَلیلُ الْحُبِّ ایثارُ الَْمحْبُوبِ عَلی ما سِواهُ؛(11) علامت عشق گزینش محبوب بر ماسوای اوست."

مکان عبادت :

مکان عبادت این طاووس زیبا روی فردوس برین که هنوز به اشراق مناجات آن خاتون منوّر می باشد، روضه ای است از رضوان با طراوت الهی و معروف به "بیت النور"؛ عبادتگاهی که در واقع، منزل موسی بن خزرج، میزبان آن کریمه آل طه(س) بوده است و هم اکنون روشنایی بخش دلهای شیفتگان اهل بیت(ع) و هدایت بخش دوستداران ولایت می باشد. بر سر در این جایگاه مقدس، دو بیت ذیل جلوه می نماید:

شده بنیاد این کاخ منوّر به پاس دختر موسی بن جعفر

عبادتگاه معصومه است اینجا کز اینجا قم شرافت یافت دیگر(12)

پاورقی

  1. علل الشرائع، ج 1، ص 9، ح 1.
  2. مصباح الشریعه، باب 100.
  3. سر الصلوه، ص 6.
  4. نهج البلاغه، خطبه 213.
  5. سوره آل عمران: 3، آیه 43.
  6. تفسیر العیاشی، ج 1، ص 170.
  7. مجمع البیان، ج 2، ص 436.
  8. سوره مریم: 19، آیه 26.
  9. سوره آل عمران: 3، آیه 37 و 38.
  10. مستدرک الوسائل، ج 7، ص 506، ح 8759.
  11. مصباح الشریعه، ب 56.
  12. فاطمه بنت موسی بن جعفر، ص 141.

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

 اشاره حضرت علی(ع) به معلق بودن زمین در فضا

اشاره حضرت علی(ع) به معلق بودن زمین در فضا

امام على عليه السلام : [خداوند] زمين را ايجاد كرد و آن را نگه داشت، بى آن كه وى را مشغول سازد. و آن را بر جايى بدون قرار استوار كرد و بى هيچ پايه اى بر پايش داشت و بى هيچ ستونى برافراشتش و آن را از كجى و انحراف نگاه داشت و از افتادن و شكافتن آن جلوگيرى كرد .
 نحوه تشکیل جو زمین از دیدگاه مولا علی (ع) در نهج البلاغه

نحوه تشکیل جو زمین از دیدگاه مولا علی (ع) در نهج البلاغه

و آبهای ساکن را به مواج سرکش برگردانید تا آنجا که آبها روی هم قرار گرفتند و چون قله های بلند کوهها بالا آمدند امواج تند کف های برآمده از آبها را در هوای باز و فضای گسترده بالا بردند تا جایی که از آن هفت آسمان پدید آمد.آسمان پایین را چون موج مهار شده و آسمان بالا را مانند سقف استوار قرار داد.
 انسان شناسی

انسان شناسی

آنگاه از روحی که آفرید در آن دمید تا به صورت انسانی زنده درآمد، دارای نیروی اندیشه، که وی را به تلاش اندازد، و دارای افکاری که در دیگر موجودات، تصرّف نماید. به انسان اعضاء و جوار حی بخشید، که در خدمت او باشند، و ابزاری عطا فرمود، که آنها را در زندگی بکار گیرد،
 علي(عليه السّلام) و انسان شناسي قرآني

علي(عليه السّلام) و انسان شناسي قرآني

طرفداران اين انديشه از گذشته اي دور با روش ها و متدهاي گوناگون در پي شناخت نهاد آدمي هستند. آنها گاه از گزاره هاي ديني مدد مي گيرند و گاه تجربه، عقل و عرفان را به ياري مي طلبند. گروهي از ايشان انسان را ذاتاً خوب معرفي مي کنند و عده اي ذات انسان را بد و شرور نشان مي دهند و بعضي انسان را هم خوب و هم بد مي خوانند.
 انسان شناسی از منظر نهج البلاغه

انسان شناسی از منظر نهج البلاغه

نهج البلاغه یک شاهکار ادبی در تعلیمات اسلامی است که در آن توجه به عزّت و کرامت انسان و سلامت عقل و روان از اهمیت بسزایی برخوردار است. سخنان حکمت آمیز این کتاب که با عقل و اندیشه آدمی سروکار دارند حقایق بسیار متعالی و معانی بسیار ژرفی را در مورد شناخت خدا، انسان، و جهان با فصاحت و بلاغت تمام بیان می کنند و آگاهی های ارزشمندی را در هریک از این زمینه ها ارائه می دهند. خطابه ها احساسات راکد انسان را در جهت ستیز با فساد و تباهی و بی عدالتی بر میانگیزند، و موعظه ها انسان را از خواب غفلت بیدار و خطراتی را که می توانند دل و روان آدمی را ضعیف و بیمار کنند یادآور می شوند.

پر بازدیدترین ها

 اشاره حضرت علی(ع) به معلق بودن زمین در فضا

اشاره حضرت علی(ع) به معلق بودن زمین در فضا

امام على عليه السلام : [خداوند] زمين را ايجاد كرد و آن را نگه داشت، بى آن كه وى را مشغول سازد. و آن را بر جايى بدون قرار استوار كرد و بى هيچ پايه اى بر پايش داشت و بى هيچ ستونى برافراشتش و آن را از كجى و انحراف نگاه داشت و از افتادن و شكافتن آن جلوگيرى كرد .
 انسان شناسی

انسان شناسی

آنگاه از روحی که آفرید در آن دمید تا به صورت انسانی زنده درآمد، دارای نیروی اندیشه، که وی را به تلاش اندازد، و دارای افکاری که در دیگر موجودات، تصرّف نماید. به انسان اعضاء و جوار حی بخشید، که در خدمت او باشند، و ابزاری عطا فرمود، که آنها را در زندگی بکار گیرد،
 انسان شناسی از منظر نهج البلاغه

انسان شناسی از منظر نهج البلاغه

نهج البلاغه یک شاهکار ادبی در تعلیمات اسلامی است که در آن توجه به عزّت و کرامت انسان و سلامت عقل و روان از اهمیت بسزایی برخوردار است. سخنان حکمت آمیز این کتاب که با عقل و اندیشه آدمی سروکار دارند حقایق بسیار متعالی و معانی بسیار ژرفی را در مورد شناخت خدا، انسان، و جهان با فصاحت و بلاغت تمام بیان می کنند و آگاهی های ارزشمندی را در هریک از این زمینه ها ارائه می دهند. خطابه ها احساسات راکد انسان را در جهت ستیز با فساد و تباهی و بی عدالتی بر میانگیزند، و موعظه ها انسان را از خواب غفلت بیدار و خطراتی را که می توانند دل و روان آدمی را ضعیف و بیمار کنند یادآور می شوند.
 علي(عليه السّلام) و انسان شناسي قرآني

علي(عليه السّلام) و انسان شناسي قرآني

طرفداران اين انديشه از گذشته اي دور با روش ها و متدهاي گوناگون در پي شناخت نهاد آدمي هستند. آنها گاه از گزاره هاي ديني مدد مي گيرند و گاه تجربه، عقل و عرفان را به ياري مي طلبند. گروهي از ايشان انسان را ذاتاً خوب معرفي مي کنند و عده اي ذات انسان را بد و شرور نشان مي دهند و بعضي انسان را هم خوب و هم بد مي خوانند.
 مباني فكري، انساني و اجتماعي در نهج البلاغه

مباني فكري، انساني و اجتماعي در نهج البلاغه

به عكس در جوامعي كه انسجام و هستي آنها را بايد پيوند دروني، بدون ارتباط با مبداء و مركز خارجي، تامين و تضمين كند، اولويت با نظام است . تازه آن نظام است كه جا و مكان و موقعيت فرد و جمع را در چهارچوب خود و در قلمرو خود مشخص مي كند . نظام حاكم بر فرد و جمع است و كيفيت و نوع حاكميت نظام بر فرد و بر جمع است كه سرنوشت مساله سابق الذكر، يعني اصالت فرد يا اصالت جمع را مشخص مي كند .
Powered by TayaCMS