تضعیف شدن مسیر
قلب به سوی خداوند
از عواقب
دیگر گناه این است که قلب گناهکار از رفتن به سوی خدا و آخرت باز می ماند و نمی
تواند که به سوی پروردگارش گامی نهد ، گناه ، حاجب واصل و مانع راهرو و موجب
سرنگونی طالب می گردد. به وسیله نیرو و قوت قلبی است که شخص توان رفتن به سوی خدا
را دارد ، بنابراین وقتی که قلب به وسیله گناهان بیمار شد ، قوت قلب تضعیف می گردد
و اگر قلب به کلی از نیرو باز ماند انسان از خداقطع و بریده می شود و قابل جبران
هم نخواهد بود. «والله المستعان»
گناهان موجب زوال
نعمتها می گردد
از عقوبتهای
دیگر گناه اینکه موجب زوال نعمتها و جلب زحمتها می گردند. لذا هیچ نعمتی از بنده
زایل نمی شود و هیچ زحمتی بر او وارد نمی شود مگر به وسیله گناه ، همانطور که علی
بن ابی طالب می گوید:
«ما نَزَلَ بلاٌ إلّا بذنبٍ و لا رُفعَ إلّا
بتَوبَةٍ»
«هیچ بلایی بر سر انسان نازل نمی شود مگر به وسیله گناه و هیچ بلای
تراوش یافته از گناه ، از انسان برطرف نمی گردد مگر به وسیله توبه»
خداوند
متعال در این باره می فرماید:
«وَمَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ
وَيَعْفُو عَن كَثِيرٍ» شوری/30
«آنچه از مصائب و بلا به شما مي‌رسد ، به خاطر كارهائي است كه خود
كرده‌ايد . تازه خداوند از بسياري ( از كارهاي شما ) گذشت مي‌كند ( كه شما از آنها
توبه نموده‌ايد و يا با كارهاي نيك آنها را از نامه اعمال زدوده و پاك كرده‌ايد ) .»
و باز می
فرماید:
«ذَلِكَ بِأَنَّ اللّهَ لَمْ يَكُ مُغَيِّراً نِّعْمَةً أَنْعَمَهَا
عَلَى قَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمْ» انفال/53
«اين بدان خاطر است كه خداوند هيچ نعمتي را كه به گروهي داده است تغيير
نمي‌دهد مگر اين كه آنان حال خود را تغيير دهند ( و ديگر شايستگي نعمت خدا را
نداشته باشند و بلكه سزاوار نقمت گردند )»
خداوند
اعلام می دارد هیچ نعمتی را که بر کسی ارزانی داشته تا زمانی که خود موجب تغییر آن
نگردد ، یعنی طاعت را به معصیت و شکر را به کفران و اسباب رضای خدا را با اسباب
غضب خدا ، تغییر ندهند ، آن نعمت بر او زایل نخواهد شد ولی وقتی خود را تغییر داد
نعمت خدا هم بر او تغییر می یابد. مجازات خداوند مطابق کردار شخص است و خداوند
نسبت به بندگان هیچگونه ظلمی روا نمی دارد. چه نیکو گفته اند:
إذا کُنتَ فی
نِعمَةِ فارعِها فَإن الذُّنوبُ
تَزیلَ النِّعَمَ
و حُطَّها
بِطاعَةِ رَبِّ العِبادِ فرَبُّ
العِبادِ سَریعُ النِّعِمَّ
وقتی سرشار نعمتی
هستید مواظب آن باش که گناهان موجب زوال نعمتهاست
به وسیله
عبادت و طاعت خداوند ، نگهدار و پاسدار آن نعمت باش که عذاب و رحمت پروردگار نسبت
به بندگان گنهکار بسیار سریع است.
گناهکار خود
را فراموش می کند
از پیامدهای
دیگر گناهان این است که انسان گنهکار نفس خود را فراموش می کند و وقتی که آن را
فراموش کند آن نفس تباه ، فاسد و هلاک می گردد.
اگر گفته
شود چگونه بنده نفس خود را به فراموشی می سپارد و وقتی آن را فراموش کند چه چیزی
را به یاد می آورد؟ در جواب گفته شده انسان خود را کاملاً فراموش می کند. خداوند
متعال می فرماید:
«وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ
أُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ» حشر/19
«و همسان كساني نباشيد كه خدا را از ياد بردند ، و خدا هم خودشان را از
ياد خودشان برد ! آنان بيرون روندگان ( از حدود شرائع الهي ) و خارج شوندگان ( از
دائره ايمان ) هستند .»
وقتی بندگان
پروردگار خود را فراموش کنند خودشان را هم به فراموشی می سپارند. همانطور که قرآن
می فرماید:
«نَسُواْ اللّهَ فَنَسِيَهُمْ» توبه/67
«خدا را فراموش كرده‌اند ( و از پرستش او روي‌گردان شده‌اند ) ، خدا هم
ايشان را فراموش كرده است ( و رحمت خود را از ايشان بريده و هدايت خويش را از آنان
دريغ داشته است
)»
و کسی که
خدا را فراموش کند نتیجه خواهد گرفت:
الف: خداوند
متعال او را فراموش می کند.
ب: خود را
هم فراموش می کند.
فراموش کردن
خداوند کسی را ، بهاین معناست که: خداوند متعال او را مهمل و رها و از تحت مراقبت
خود خارج ساخته و او را در معرض هلاک و فنا قرار می دهد و هلاک او از بردن دست به
دهان نزدیک تر است. و اما فراموش کردن خود به این معناست که: شخص مراتب عالی ،
اسباب سعادت و رستگاری و اصلاح خود را به کلی فراموش می کند و هیچکدام از آن موارد
به ذهن و خیال او خطور نمی کند ، اهتمام خود را در آنها مصروف نمی دارد تا مشتاق و
علاقه مند بدانها گردد. یعنی اصلاً به فکر او نمی آیند تا مقصود و منظور او گردند.
و باز شخص ،
عیوب ، نواقص و آفات نفس خود را فراموش می کند در نتیجه در صدد رفع و ازاله آنها
بر نمی آید.
و باز شخص
امراض و آلام قلبی و نفسی خود را فراموش می کند ، نه سعی در معالجه و مداوای آنها
دارد و نه در جهت رفع علل و امراضی که او را به فساد و نابودی می کشانند ، توجهی
دارد. لذا چنین شخصی سخت بیمار است ، بیماری مزمنی که او را به نابودی می کشاند
درحالی که خودش احساس بیماری نمی کند و در نتیجه برای مداوای آن هم اقدام نمی
نماید. این بزرگترین پیگرد و مجازات افراد به صورت عام و خاص است ، وقتی که خدا را
فراموش کنند.