نقش حجاب و پوشش در دوام و پايداری زندگی
حجاب در ادوار تاریخ با فراز و نشیب های زیادی روبه
رو بوده است.چنانچه انسانهای اولیه با شاخ و برگ درختان خود را می پوشاند.اهمیت حجاب،نقش
و دایره اثر آن درخودسازی و جامعه بخصوص در استحکام کانون گرم خانواده،همواره مورد
توجه شریعت مقدس اسلام بوده واهمیت آن در قرآن نیز آمده است.پوشش ظاهری زن مسلمان،بخشی
از حقیقت باطنی و بیانگر اندیشه ها و نظام ارزش درونی اوست.تا جایی که پوشش ولباس هر
بشری،پرچم کشور وجود اوست.پرچمی که وی بر خانه وجودش نصب کرده و با آن اعلام می دارد
که از کدام فرهنگ متاثر است.(حداد عادل،فرهنگ برهنگی وبرهنگی فرهنگ)در پرده حجاب است
که عفت ووقار زنان روزبه روز بر مقام ومنزلت آنان می افزاید.زن در سایه حجاب به موازات
رسیدن به درجات بالایی از کمال وعظمت وسعادت،شخصیت خویش را حفظ می کندتا جایی که حجاب
در زمره یک ارزش واقعی پرچمدار عفت وشخصیت زنان خواهد بود وبی حجابی مهر بطلانی است
بر همه ارزش های نهفته در وجود زنان وبه عنوان یک ضد ارزش وسیله ای در دست انسان های
فاسد امروز زنان را به ورطه نابودی بکشاند.(چرا حجاب ؟ ،خرمی مشگانی12،1383)
حجاب به عنوان یک ارزش دارای آثار گوناگونی است که یکی
از آنها باعث پایداری ومستحکم شدن پیوند خانوادگی می باشد.از آثار اولیه رعایت حجاب
در جوامع،استحکام نهاد خانواده به عنوان کوچک ترین ومهم ترین نهاد اجتماعی است. با
رعایت اصل حجاب وپوشش در محیط بیرون خانواده،حریم زن وشوهر حفظ می شود و خانواده دارای
ثبات خواهد شد.حجاب سبب صمیمیت رابطه می گردد.وبرای کانون خانواده مفید می باشد.
تاریخچه
حجاب:
بررسی های تاریخی نشان می دهدپوشش در دوار گذشته حجاب
به صورت پوشش های مختلف در میان زنان اقوام گوناگون وجود داشته است.هر چند با فراز
ونشیب هایی همراه بوده است.مورخان به ندرت از اقوام باستانی و بدوی یاد می کنند که
نوعی حجاب بر تن نداشته باشند(آشنایی،1373:22)ویل دورانت واستاد مطهری معتقدند هستند
که در ایران باستان وهند ودر میان قوم یهود نیز حجاب رواج داشته است.«اگر زنی به نقض
قانون یهود می پرداخت چنانچه مثلاً«بی آنکه چیزی بر سر داشت به میان مردم می رفت یا
صدایش را بلند می کرد ویا ...مرد حق داشت بدون پرداخت مهریه او را طلاق دهد.»(ویل دورانت
،تاریخ تمدن ،ج12،ص30) رواج حجاب در میان بانوان یهودی در طول تاریخ مورد تایید همه
مورخان می باشد.طبق قوانین یهود عدم رعایت حجاب وعفت عمومی دارای مجازات بوده واز ضروریات
زندگی ،خصوصاًافراد متاهل بوده است.(عفاف وزن در ادیان الهی،سادات موسوی:5،1385)«در
ایران زنان طبقات بالای اجتماعی جرئت آن را نداشتند که جز در تخت روان روپوش دار از
خانه بیرون بیایند وهرگز به آنان اجازه داده نمی شد که آشکارا با مردان آمیزش کنند.زنان
شوهردار حق نداشتند هیچ مردی را ولو پدر یا برادرشان باشد؛ببینند.از نقش هایی که از
ایران باستان به جای مانده،صورت هیچ زنی دیده نمی شود ونامی از ایشان به نظر نمی رسد...»(تاریخ
تمدن ،ج1،ص55)در نقاشی وکنده کاری های باستانی ایران در آیین زردشت بسیار کم از زن
تصویری به چشم می خورد وحفظ حرمت وشخصیت زن با پوشیده شدن ایشان رعایت می شد.(عفاف
وزن در ادیان الهی،سادات موسوی:39،1385).هر چند در قانون اسلام با سختی بیشتری همراه
بوده است.استاد مطهری معتقد است در عرب جاهلیت حجاب وجود نداشته است. وبه وسیله اسلام
در غرب نمود پیدا کرده است(مسئله حجاب، مطهری،)
اکنون پا فراتر نهاده وادعا می کنیم که پوشش ،ریشه در فطرت انسان دارد.آنجا
که می فرمایید:«فلما ذاقا الشجره بدت لهما سوآتهما وطفقا یخصفان علیهما من ورقه الجنته...»(سوره
اعراف آیه 22)و آن دم که آدم وحوا از درخت چشیدند عورتشان بر ایشان پدیدار گردید و
شروع کردند با برگهای درخت خود را بپوشانند.بدین سان آنچه از این آیه به روشنی می توان
بهره برد فطری بودن پوشش است.
مفهوم
حجاب:
حجاب،واژه ای است عربی ودر دو معنا به کار رفته است.
یکی در معنای نوعی پوشش زنانه ودیگری در معنای پرده که استاد مطهری نیز بر معنای دوم
تاکید می ورزد(مسئله حجاب ،مطهری :1353)در فرهنگ لغت نیز واژه«حجاب »به معنای پرده،ستر،نقاب
و چادر به کار رفته است.(عمید)1367)ابن منظور نیز حجاب را به معنای پوشاندن وچیزی که
میان دو چیز جدایی می اندازد تعریف کرده می کند.(ابن منظور،2000م،ج36:4)در قرآن کریم
واژه حجاب هفت مرتبه ودر سوره های مریم،اسراء،شورا،فصلت،ص،اعراف واحزاب به ترتیب در
آیات 16-44-50-4-31-45-52-ذکر شده است که در همه موارد حجاب به معنای پرده وحایل معنا
شده است.برای مثال آیه «و من بیننا وبینک حجاب» ومیان ما وتو حجاب وجود دارد.(خرمی
مشگانی:1353،16) و یا«یا ایها النبی قل لا زوجک وبناتک ونساءالمومنین یدنین علیهن من
جلابیبهن ذلک ادنی ان یعرفن فلا و نساء المومنین یدنیین علیهن من جلابیهن ذلک ادنی
ان یعرفن فلا یوذین وکان الله غفورا رحیما»ای پیامبر،به زنان و دخترانت و نیز به زنان
مومنین بگو خود را بپوشانند تا شناخته نشوند ومورد آزار واذیت قرار نگیرند وخداوند
بخشنده مهربان است.(سوره احزاب آیه 59)شاید بتوان گفت که بر حسب اصل لغت هر پوششی حجاب
نیست.آن پوششی حجاب نامیده می شود که که از طریق پشت پرده واقع شدن ،صورت گیرد.که در
قرآن کلمه حجاب در آه زیر به این صورت بکار رفته است که می فرماید:«اگر از آن متاع
وکالای مورد نیازی مطالبه می کنید از پشت پرده از آن ها بخواهید.(سوره احزاب ،آیه53)
واستاد مطهری معتقد است که واژه حجاب در مورد پوشش زن یک اصطلاح نسبتاً جدید است ودر
قدیم اصطلاح «ستر»به معنی پوشش،رواج داشته
است.
فلسفه حجاب
و پوشش در اسلام:
همان طور که در سوره اعراف آیه 22 اشاره شد بشر از آغاز خلقت با میل فطری کوشیده تا
اندام خود را از دیگران بپوشاند واگر این گونه نبود انسان نیز به مثابه حیوانات از
برهنگی خود شرمی نداشت و با پوشاندن بدن خود احساس آرامش وامنیت نمی کرد.از فلسفه های
مهم حجاب،حفظ کرامت وشخصیت زن است.حفظ استحکام خانواده ها ونیز قرآن کریم علت وفلسفه حجاب را چنین بیان می
دارد:«ذلک ادنی ان یعرفن فلا یوذین» تا شناخته نشوند ومورد آزار واذیت قرار نگیرند.(سوره
احزاب آیه 59)حجاب وپوشیدگی امری است که خود به خودی باعث ارزشمندی زن وافزایش قدر
ومنزلت او می شود.این قاعده کلی جوامع انسانی است که هر اندازه چیزی به وفور وآسانی
در دسترس عموم قرار گیرد،از ارزش آن کاسته می شود و اگر رسیدن به آن به راحتی میسر
نباشد ودور از دسترس قرار گیرد،ارزش واعتبار بیشتری پیدا می کند.زن ونیازهای جنسی نیز
از این قاعده مستسنی نیستند.(سوره احزاب آیه 59)
فواید
حجاب:
1.)آرامش وآسایش روانی:
زن با داشتن پوشش مناسب می تواند آرامش به دست بیاورد
واین را نیز به مرد خویش منتقل کند.و برعکس عدم پوشیدگی زنان ومعاشرت های بی بند وبار
زنان ومردان همواره هیجان ها والتهابات جنسی را افزایش می دهد.میل به خود آرایی در
زنان موجب جذب جنس مخالف می شود ودر صورتی که زنان با پوشش مناسب روبه رو شوند آرامش
کسب می کنند
2.)استحکام وپایداری کانون گرم خانواده:
هر چیزی که موجب مستحکم شدن پیوند خانوادگی می شود باید
تقویت گردد و عکس آن یعنی هر چیزی که باعث سستی رابطه زوجین ودلسردی آنان گردد برای
زندگی خانوادگی بسیار زیان دارد وباید با آن به مبارزه بر خاست.چون با رعایت کردن حجاب
مرد احساس می کند که همسر خویش فقط در کنار وی وشریک قابل اعتماد اوست و در نتیجه باعث
مستحکمی بنیان خانواده می گردد.
3.)پایداری جامعه:
زمانی که زنان در جامعه با آرامش به تولید گری خود بپردازند
یعنی پرورش دادن فرزندانی با حجاب مناسب،استواری جامعه تضمین خواهد شد و کشاندن توقعات
جنسی از محیط خانواده به اجتماع ونیروی کار،فعالیت اجتماع را منحرف وفلج می کند.
4.)ارزش واحترام زن:
حفظ وکرامت زن به داشتن حجاب وپوشش است. پیش از اسلام
توصیه می شده که زن متین ،با وقار وعفیف حرکت کند وخود را در معرض نمایش برای مرد نگذاردتا
بر احترامش افزوده شود. ونیز مولوی در مثالی زیبا بیان می کند:مرد مثل آب است وزن مثل
آتش .اگر حایل از میان آب وآتش بر داشته شود آب بر آتش غلبه میکند وآن را خاموش می
سازد.اما اگر حایل وحجابی میان آن دو بر قرار شد مثل این است که آب را در دیگی قرار
دهندو آتش در زیر آن دیگ روشن کنند،آن وقت است که آتش آب را تحت تاثیر خود قرار داده
واندک اندک او را گرم می کند و جوشش وغلیان در او به وجود می آورد تاآنجا که سراسر
وجود او را تبدیل به بخار می کند.اگر چه مرد از نظر جسمانی بر زن تفوق دارد لیکن از
نظر عاطفی عکس آن است.وحریم نگه داشتن زن میان خود ومردان موجب ترفیع مقام زن می شود.
5.)هدر نرفتن نیروی زن:در طول تاریخ ،زنان مسلمان هم
پای شوهران خویش به پیروزی هایی دست یافته اند.اگر نیروی زنان در مسیر خود آزاد شود
راه موفقیت آنان همار می گردد
6.)استحکام جوامع اسلامی در مقابل بیگانگان:استعمار
گران برای استثمار[رویکردهای نظری هفتگانه در بررسی مسائل اجتماعی،] کشور های اسلامی
در جنبه های گوناگون سعی در تهی کردن این جوامع از درون هستند وبرای این کار باید هویت
دینی را باید از مردم کشورهای اسلامی دور سازند و با گسترش بی بندو باری وبی حجابی،سکس
وشعار هایی مانند آزادی و رشد ترقی زنان آنها را از ارزشهای والایی مانند عفت و پاکدامنی
و پایبندی به خانواده دور سازند.