ازدواج یکی
از زیبایی های آفرینش و از سنن و رسوم قطعی همۀ ملل و اقوام بشری است. در اسلام
نیز به ازدواج اهمیت فراوانی داده شده است و از جوانب مختلفی به آن نگاه شده است،
به طوری که با هیچ چیز، قابل عوض شدن نیست. رفتار و عمل امامان و اولیاء دین که
بالاترین درک از اسلام را دارند این کلام را قویاً تأیید می کند. امام باقر (ع) از
قول پیامبر (ص) نقل می کند که فرمود: در اسلام هیچ بنایی نزد خداوند محبوب تر از
ازدواج نیست.(حر عاملی، وسائل الشیعة، ج ۲۰، ص ۱۳، نشر آل البیت (ع(.(
در روایت
دیگری امام علی (ع) می فرماید: ازدواج کنید که ازدواج سنت رسول خدا است، هر کسی
دوست دارد که پیرو رسول خدا (ص) باشد باید به سنت او عمل کند.(همان، ص ۱۵٫)
مسئلۀ
ازدواج در اسلام آن قدر مورد توجه و اهمیت قرار داده شده است که انجام آن در بعضی
از روایات مساوی با احراز نیمی از دین است. با ازدواج ، شخص نیمی از دین خود را
تحصیل کرده است،(همان، ص ۱۷؛ پیامبر
اکرم (ص) می فرماید: “هر کسی ازدواج کند نیمی از دین خود را تحصیل کرده است”.) یعنی شخصیت مؤمن با ازدواج به مرحله ای می رسد
که نیمی از دین خود را حفظ می کند. در روایات آمده است که دو رکعت نماز انسانی که
ازدواج کرده برتر از هفتاد رکعت نماز شخض مجرد است.(َ فِی الْخِصَالِ قَالَ قَالَ
(ع) رَکْعَتَانِ یُصَلِّیهِمَا الْمُتَزَوِّجُ أَفْضَلُ مِنْ سَبْعِینَ رَکْعَةً
یُصَلِّیهَا غَیْرُ مُتَزَوِّجٍ”.(وسائل‌الشیعة
ج ۲۰، ص ۲۰ ).)
این همه
تأکید حکایت از اهمیت فوق العادۀ اسلام به امر ازدواج و تشکیل خانواده دارد، بنائی
که هستۀ اولیّۀ تشکیل یک اجتماع سالم و الاهی در آن شکل می گیرد. اسلام همان طور
که در اصل ازدواج تأکیدات فراوانی دارد در نحوۀ شکل گیری و استمرار آن نیز مطالب و
معارف مهمی دارد که باید به آن توجه شود.( سؤال ۲۴۷۸ (سایت اسلام
کوئست: ۲۶۱۹)، نمایه: ترک ازدواج )
اسلام برای
تمام مراحل، رهنمودها و الگوهای بسیارخوبی پیش روی ما قرار داده؛ و ویژگی های همسر
خوب و ازدواج سالم را برای ما بیان کرده
است، در ذیل به گوشه ای از آن اشاره می شود:
1- داشتن ایمان واقعی و پای
بند بودن به مسائل اخلاق اسلامی؛ زیرا چنین شخصی به علت داشتن ارتباط قلبی با خدا،
فردی قابل اعتماد است. و از طرف دیگر جوانی که پایبند به چنین مسائل اصولی نباشد،
معلوم نیست بعداً بتواند به تعهدات خود پای بند باشد. امام رضا (ع) می فرماید:
“اگر مردی از شما خواستگاری کرد که از دین و اخلاق او راضی بودید به ازدواج با او
رضایت دهید. و مبادا فقر او ترا از این رضایت باز دارد”.( ری شهری، محمد، میزان الحکمة، ج ۴، ص ۲۸۰، نشر دار الحدیث)
2- داشتن
اخلاق خوب در زندگی که باعث نشاط و جوانی طرفین و سایر افراد خانواده می شود، در
روایات آمده همسر بد اخلاق انسان را به پیری زودرس مبتلا می کند.
3- صداقت و راست گویی: اگر
جوانی در ابتدای مراسم خواستگاری و ازدواج حرف هایی بزند و تعهداتی بدهد که تقیّدی
در عمل به آنها نداشته باشد، زندگی آنان خالی از اعتماد خواهد بود.
4- اصالت خانوادگی، چنان که
پیامبر (ص) فرموده اند: از سبزه مزبله بپرهیزید؛ یعنی زن زیبا در خانواده بد. قرآن
می فرماید: ما زن و مرد را برای یک دیگر آفریدیم و زن را مایه تسکین مرد دانسته و
تذکر می دهد که زن برای مرد خیر است.
5- پرهیز از مهریه سنگین.
پیامبر اکرم می فرماید: بهترین زنان امت من، زنی است که زیباییش بیشتر و مهرش کمتر
باشد.( سؤال ۱۳۰۰ (سایت اسلام کوئست: ۱۲۸۳)،
نمایه: فلسفه ازدواج در اسلام.)
6- کفو و هم شأن بودن دختر و
پسر . زیرا اختلاف شأن دختر و پسر مخصوصاً از جهت فرهنگی بسیار مشکل ساز است.
انسان تا می تواند باید با هم شأن خود ازدواج کند، مؤمن است که فقط هم شأن مؤمن
است. پیامبر اکرم (ص) می فرماید: “وقتی شخصی که هم شأن دختر شما بود به خواستگاری
دخترتان آمد به او دختر بدهید…” .(نهج الفصاحة، ص ۳۷ )