1- ایمان محور محبت
(( من احب لله و ابغض لله و اعطی لله فهو ممن كمل ایمانه . ))
امام صادق علیه السلام فرمود :
هركس به خاطر خدا دوست بدارد و به خاطر خدا دشمن بدارد و به خاطر خدا عطا كند ، از كسانی است كه ایمانش كامل شده است .[1]
امام باقر علیه السلام فرمود : اگر خواستی بدانی در تو خیری هست ، به دلت نگاه كن ، اگر اهل طاعت خدا ، فرمانبرداران را دوست دارد و از اهل معصیت خدا بدش می آید ، در تو خیری هست و خداوند تو را دوست دارد .
و اگر از اهل اطاعت بدش می آید و از اهل معصیت خوشنود است ، در تو خیری نیست ، و خداوند از تو ناخشنود است ، و (بدان ) كه هر كسی با دوست خود خواهد بود . [2](یعنی در قیامت دوست با دوست است ) .
و فرمود : هر كس كه معیار محبت و دشمنی او دین نباشد دین ندارد . [3]
آری اگر كسی شوهر و یا همسر مو من و با تقوایی دارد ، كه خداوند او را دوست می دارد ، باید همسر خود را دوست بدارد ، زیرا ایمان برای مو من برترین فضیلت است ، و هرگز نمی تواند هیچ فضیلتی جانشین ایمان گردد .
2 - محبت ، محبت می آورد
(( بالتودد تتاكد المحبه ))
با دوستی ، محبت محكم می شود ، [4] یعنی برای پیدا كردن دوست ، و دوست كردن همسر و دیگران از خودتان شروع كنید ، سعی كنید دوستی كنید تا او هم با شما دوست شود .
3 - توجه و حضور قلب به خدا
امام صادق علیه السلام فرمود : هر كه در نماز ، دل به خدا دهد ، خداوند روبه او كند ، دلهای مو منین را هم به دوستی با او می گرداند ، بعد از آنكه خدا او را دوست می دارد . [5]
4 - احسان و نیكی محبت می آورد
(( بالاحسان تملك القلواب . ))
حضرت علی علیه السلام فرمود : با احسان و خدمت ، دلها را می شود مالك شد ، و در حدیث دیگری فرمود : با احسان و نیكی می شود افراد را خرید و بنده كرد . [6] آری فطرت و سرشت انسان به گونه ای است كه وقتی به او احسان شود ، مجذوب می شود و انس می گیرد .
5 - سلام كنید و محبت ایجاد نمایید .
پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله فرمود : سوگند به آنكه جانم به دست اوست ، به بهشت وارد نمی شوید تا ایمان بیاورید . و ایمان نمی آورید تا با یكدیگر دوست باشید ، آیا نمی خواهید شما را به كاری راهنمایی كنم كه اگر انجام دهید ، با هم دوست شوید ؟ (برای ایجاد محبت ) به یكدیگر آشكارا سلام كنید . [7]
و حضرت علی علیه السلام فرمود : زبانت را به سخن ملایم و سلام كردن عادت بده تا دوستانت زیاد شوند و دشمنانت اندك گردد . [8]
6 - اظهار محبت ، محبت می آورد .
پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله فرمود : مرد وقتی به زنش بگوید دوستت دارم ، این سخن هرگز از دل او بیرون نمی رود . [9]
مردی به امام باقر عرض كرد : من فلانی را دوست دارم ، حضرت فرمود : او را از این دوستی آگاه كن ، كه برای دوام مو ثرتر و در الفت بهتر است . [10]
7 - صورت گشاده و خندان
(( حسن البشر اول العطاء و اسهل السخاء ))
حضرت علی علیه السلام می فرماید : رخسار نیكو اولین هدیه و راحت ترین بخشش است و فرمود :
صورت گشاده و باز تو اول نیكی تو است ، و دلالت بر بزرگواری تو می كند[11] و فرمود : صورت باز آتش دشمنی را خاموش می كند ، و فرمود : صورت باز و گشاده ریسمان محبت است ، و فرمود : كار نیك و صورت باز ، محبت می آورد و انسان را به بهشت می رساند . [12]
و فرمود : صورت گشاده ، روش هر آزاده است . [13]
8 - خوش آمد گویی و محبت
حضرت علی علیه السلام فرمود : روی باز و گشاده و بخشش و نیكی و خوش آمد گفتن ، موجب دوستی مردم است . [14]
9 - دست دادن ، محبت می آورد
(( تصافحوا فان المصافحه تزید فی الموده ))
پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله فرمود : به یكدیگر دست بدهید كه محبت را زیاد می كند . [15]
حضرت صادق علیه السلام فرمود : به یكدیگر دست بدهید كه كینه را از بین می برد . [16]
10 - هدیه دادن ، دوستی آفرین است
(( تهادوا تحابوا ))
امام صادق علیه السلام فرمود : به یكدیگر هدیه دهید ، تا دوست هم باشید ، چرا كه هدیه كینه را از بین می برد . [17]
و حضرت علی علیه السلام فرمود : هدیه محبت می آورد ، و فرمود : هیچ چیز مثل هدیه ، فرمانروا را ملایم و خشم را بیرون و رانده شده را متمایل و كارهای سخت را آسان و بدیها را دور ، نمی كند . [18]
نكته مهم در هدیه و اهمیت آن به اظهار محبت و دوستی است ، نه ارزش مادی آن ، بنابراین در هدیه توقعات را كنار بگذارید و ارزش واقعی آن را در نظر بگیرید تا دوستان شما و خود شما بتوانید همواره به یكدیگر هدیه ای هر چند اندك به نشان دوستی تقدیم كنید ، متاءسفانه این ابراز دوستی ، در نزد بعضی به خاطر توقعات نابجا تبدیل به وسیله كدورت می شود و بجای تشكر و دریافت پیام هدیه ، بخاطر مسایل مادی از یكدیگر دلخور می شوند .
این هم هدیه است
امام صادق علیه السلام فرمود : محبوبترین برادرانم ، كسی است كه عیبهای مرا به من هدیه ای دهد . [19]، و حضرت علی علیه السلام فرمود : چه خوب هدیه ای است ، موعظه . [20]
و پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله فرمود : هیچ مسلمانی برای برادرش ، هدیه بهتر از سخن حكیمانه كه یا هدایتش را زیاد كند ، یا از هلاكت دورش كند ، نداده است . [21]
اخلاق در خانواده و تربیت فرزند
نوشته سید محمد نجفی یزدی
منبع : ghaemiyeh
گردآوری :گروه خانواده خوشبخت تبیان زنجان
http://www.tebyan-zn.ir/blest_family.html
[1]-دارالسلام ج 3، ص 326.
[2]-دارالسلام ج 3، ص 327 و 333.
[3]-دارالسلام ج 3، ص 327 و 333.
[4]-دارالسلام ج 3، ص 327 و 333.
[5]-دارالسلام ج 3، ص 337 و 338.
[6]-دارالسلام ج 3، ص 337 و 338.
[7]-دارالسلام ج 3، ص 348 و 420.
[8]-دارالسلام ج 3، ص 348 و 420.
[9]-وسایل ج 14 ص 10.
[10]-دارالسلام ج 3، ص 373 و 380 و 402 و 427.
[11]-دارالسلام ج 3، ص 373 و 380 و 402 و 427.
[12]-دارالسلام ج 3، ص 373 و 380 و 402 و 427.
[13]-دارالسلام ج 3، ص 373 و 380 و 402 و 427.
[14]-دارالسلام ج 3، ص 386 و 387 و 455 و 456.
[15]-دارالسلام ج 3، ص 386 و 387 و 455 و 456.
[16]-دارالسلام ج 3، ص 386 و 387 و 455 و 456.
[17]-دارالسلام ج 3، ص 386 و 387 و 455 و 456.
[18]-دارالسلام ج 3، ص 427 و 386.
[19]-دارالسلام ج 3، ص 427 و 386.
[20]-دارالسلام ج 3، ص 387 و 455 و 456.
[21]-دارالسلام ج 3، ص 387 و 455 و 456.