11 - معاشرت نیكو
(( حسن العشره تستدیم الموده . ))
حضرت علی علیه السلام فرمود : معاشرت نیكو ، دوستی را دوام می بخشد [1]، البته تاءثیر معاشرت نیكو و رعایت اخلاق در خانواده و برخورد دوستانه ، مساءله ای كاملا روشن است .
12 - خوش اخلاق باشید .
(( حسن الخلق یورث المحبه . ))
حضرت علی علیه السلام فرمود : خوش اخلاق بودن ، دوستی می آورد[2] ، و فرمود : سه چیز محبت می آورد ، خوش اخلاقی ملایمت نیكو و تواضع . [3]
13 - خوش گمانی ، محبت می آورد .
(( من حسن ظنه بالناس حاز منهم المحبه . ))
حضرت علی علیه السلام فرمود : هر كس به مردم خوش گمان باشد ، به محبت آنها دست می یابد . [4]
14 - ملایمت و نرم خویی
(( بالرفق و التودد یحببك القواب . ))
امام باقر علیه السلام فرمود : با ملایمت و دوستی ، دلها تو را دوست دارد . [5]
15 - بی نیازی از دیگران ، و محبت
حضرت علی علیه السلام فرمود : خود را محبوب مردم كن ، با بی رغبتی به آنچه در دست آنهاست ، تا به محبت آنها برسی . [6]
مردی نزد پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله آمد و از حضرت سو الاتی كرد از جمله پرسید : چه كنم تا مردم مرا دوست بدارند ، حضرت فرمود : به مردم نیكی كن و چشم به داشته آنها نداشت باش و به آن طمع مكن تا تو را دوست بدارند . [7]
(بنابراین همسرانی كه بی جهت و بدون تناسب ، در فكر كندن مال از شوهر خود هستند و پی در پی تقاضای نابجا دارند ، از محبت آنها كاسته خواهد شد . )
16 - سخاوت ، محبت آور است
(( السخاء یزرع المحبه . ))
حضرت علی علیه السلام فرمود : سخاوت ، محبت را می رویاند[8] و امام صادق علیه السلام به علی فرمود : خودت را با رسیدگی به برادرانت محبوب گردان ، همانا خداوند محبت را در بخشش و دشمنی را در امساك و ندادن قرار داده است . [9]
17 - سكوت و محبت
(( ان الصمت یكسب المحبه . ))
امام هفتم یا هشتم فرمود : سكوت محبت می آورد ، سكوت راهنمای هر چیزی است . [10] (زیرا بیشترین اسباب دشمنی از سخن گفتن است و از آنجا كه حركت دادن زبان كاری آسان است ، بسیاری با سخنان سبك و نسنجیده آبروی خود را می برند و خود را نزد مردم و خدا سبك می كنند) .
18 - سخن زیبا و محبت
امام چهارم حضرت سجاد علیه السلام فرمود : سخن زیبا ، دارایی را زیاد و روزی را افزایش می دهد ، اجل را به عقب می اندازد و انسان را نزد خانواده محبوب و وارد بهشت می كند . [11]
19 - تواضع ، محبت می آورد .
(( ثمره التواضع المحبه ))
حضرت علی علیه السلام فرمود : نتیجه تواضع و فروتنی ، دوستی است [12]
و فرمود : سه چیز محبت می آورد خوش اخلاقی ، ملایمت نیكو و تواضع [13]
20 - سه عامل محبت
امام باقر علیه السلام فرمود : سه چیز محبت می آورد ، قرض و تواضع و بخشش [14]
اینها نمونه ای بود از آنچه در روایات اسلامی بعنوان عامل محبت معرفی شده است ، كه زن و شوهر می توانند به تناسب حال خود برای دوام محبت و زیاد شدن آن ، از اینها بهره مند شوند . و در این میان باید از عوامل مهمی مثل ایمان ، محبت ، احسان ، صورت باز و خندان ، هدیه دادن اخلاق خوب ، شیرین زبانی و بی نیازی و كم توقعی و تواضع ، بیشتر استفاده نمود . و گذشته از این امور ، زن و شوهر می بایست همواره به تمیزی و زیبایی خود و خانه و فرزندان ، و احترام متقابل بسیار اهمیت بدهند كه در جلب محبت بسیار مو ثر می باشد .
كدورت چگونه به وجود می آید ؟
هر كس كه به محبت و دوستی میان خود و دیگری اهمیت می دهد ، مخصوصا زن و شوهری كه می دانند پایه های اصلی زندگی مشترك را محبت تشكیل می دهد ، می یابد برای دوام این محبت ، اموری را كه موجب كدورت و یا كمرنگ شدن محبت می دانند بشناسند و از آنها اجتناب كنند .
بطور كلی آنچه با روح انسان ناسازگار باشد ، روح را مكدر می كند ، این عوامل اگر تكرار شود و بصورت دایمی درآید ، انسان را از انجام دهنده آن مكدر و نسبت به او بی رغبت می كند و اگر شدید و عمیق باشد تبدیل به دشمنی نیز خواهد شد .
نكته مهم در این مساءله كه باید نورد توجه باشد این است كه : عوامل كدورت بصورت تدریجی و آرام آرام همانند موریانه ، ریشه های محبت را خشك ، و پایه آن را سست می كنند .
نگاه نكنید كه همسر شما نسبت به فلان مساله بی اهمیت است و اعتراضی نمی كند ، آری اعتراض نمی كند اما دلش هم نسبت به شما خالی می شود و از علاقه وی نیز كاسته می شود ، و می دانید كه محبت و علاقه اگر برود ، بر گرداندن آن به این زودی ممكن نخواهد بود .
اخلاق در خانواده و تربیت فرزند
نوشته سید محمد نجفی یزدی