بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله رب العالمین ...
اللهم کن لولیک الحجه ابن الحسن ...
فکر و نیت یک بحث مهمی است. دنیا درباره خوب مثلا می گوید این ساختمان خوب است، این خانه قشنگ است، فرش را خوب بافته اند، لباس را خوب دوخته اند، خط، خط خوبی است، اما حالا نیت این بافنده و این سازنده و این خطاط چی است، کاری به نیت ندارد، می گوید نمره اش بیست است حالا به چه نیتی درس خوانده، کاری به نیتش ندارد. .
یک عروس و داماد بودند مشهد، عروس حلقه طلایی که داماد برایش آورده، می گوید آغاز زندگیمان می خواهیم هدیه کنیم به امام رضا، این حلقه نامزدی اش را می اندازد توی ضریح، این حلقه نامزدی قیمتش خیلی مهم نیست. اما عروس اول زندگی اش از حلقه نامزدی اش به عشق امام رضا دل می کند، آن انگیزه اش مهم است.
ببینید یک گرم خاک روی عبای من می نشیند، روی لباس من، شما این یک گرم خاک را هی دست می زنید پاکش می کنید، یک گرم خاک ارزشی ندارد، اما من به شما می گویم دست شما را بوسیدم، مخلص شما هستم، متشکرم، قربان شما، شرمنده کردی من را، تشکر برای یک گرم خاک نیست، برای سوز دلت است که دلت سوخت که چرا عبای من باید خاکی باشد.
ماشین شما می افتد توی جوی، یک نیازی به هُل دارد، من پیاده می شوم هُلش می دهم، یک هُل دادن من شاید یک دقیقه هم نکشد، اما شما شصت سال وقتی من را دیدی می گویی سلام علیکم، می گویند این کی است؟ می گویی یک بار در یک جاده ای پیاده شد ماشین من را هُل داد. یک دقیقه بیشتر نیست، یک دقیقه بگو اگر ساعتی 2000 تومان هم حساب کنی، یک دقیقه می شود مثلا هفت زار و ده شاهی، هشت زار، یک دقیقه نرخ پولی ندارد، اما نرخ انسانی دارد. هشتاد سال به من احترام می گذاری به خاطر یک دقیقه.
برعکسش هم همین طور است. یک ثانیه من یک فحش می دهم، شما یک فحش می دهی خدای ناکرده، یک فحش چند ثانیه بیشتر طول نمی کشد، اما هفتاد سال من شما را می بینم یادِ آن فحش می افتم.
پس همه چیز را نباید متری و ساعتی حساب کرد، که چند ساعت کار کرده، چند صفحه خوانده، نمره اش چند است، معدلش چند است، مگر چند می ارزد، یعنی همه چیزها را با متر و کیلو نباید قیمت کرد، انگیزه ها، فکرها، نیت ها مهم است
من یک لیوان آب را به سه نفر تعارف می کنم، گروه اول نمی خورند می گویند ما با تو قهریم، چون با من قهر هستند آب را از دستِ من نمی گیرند. گروه دوم نمی خورند می گویند ما میل نداریم، گروه سوم نمی خورند می گوییم شما دیگر چرا؟ می گویند گروه چهارم تشنه تر است. یک نمی خورد قهر کرده، دو نمی خورد میل ندارد، سه نمی خورد می گوید چون چهار تشنه تر است من نمی خورم. زنده باد یک یا زنده باد دو یا زنده باد گروه سه؟ زنده باد گروه سه. چرا؟ انگیزه. یکی انگیزه اش قهر است، مهم نیست. یکی انگیزه اش این است که میل ندارد، مهم نیست، آن انگیزه سوم مهم است، می گوید به چه دلیل نخورد؟ می گوید انگیزه تو این بود که چهارمی تشنه تر است.
چاقوکش و جراح هر دو شکم پاره می کنند، از چاقوکش پول می گیرند، به جراح پول می دهند، چون انگیزه چاقوکش کشتن بود، انگیزه پزشک جراح سلامتی است. خیلی انگیزه مهم است.
شما چرا درس خواندید؟ انگیزه کار چی است؟ فکرتان چی است، نیتتان چی است. بحث خیلی خوبی است. آنوقت اگر انسان فکرش خوب باشد، دائماً می تواند در حال عبادت باشد. در دعای کمیل یک جمله هست می گوید خدایا توفیقم بده که "و حالی فی خدمتک سرمدا" (اقبال/709) این جمله در دعای کمیل است. یعنی همیشه من در خدمت خدا باشم، همیشه در خدمت خدا باشم یعنی همیشه نماز بخوانم؟
خوشا آنان که دائم در نمازند، یعنی دائما نماز بخواند؟ مگر کار دیگری نیست؟ خوب دائم در نمازند، پس کی به ما نان می دهد بخوریم؟ کی مشکلات مملکت را حل کند؟ این دائم در نمازند نه یعنی دائم سر نماز هستند، یعنی همه کارهایشان رنگ خدایی دارد، درس هم که می خواند برای خدا می خواند، کار هم که می کند، سلام هم که می کند، سلام علیکم، برای خدا سلام می کند، نه بخاطر اینکه یک نمره خوب بگیریم از معلم، یا بخاطر اینکه پولدار است یا بخاطر اینکه زور دارد یا بخاطر اینکه، یا بخاطر اینکه، من اصلا نمی دانم این کی است، در کوچه راه می روم نمی دانم این کی است، سلام علیکم، اگر هر کسی را شناختی به او سلام کردی که مهم نیست، اگر به ناشناس سلام کردی هنر است.
آن وقت اگر انسان انگیزه اش خوب باشد، تمام کارها برای خدا می شود. یک ساعت فکر از زمان های طولانی عبادت بیشتر است، تا چه فکری باشد. ببینید الان بخشی از پول ساختمان را می دهند به مهندس طراح ساختمان، چون می گویند هرچه پول به مهندس بیشتر بدهیم نقشه هرچه بهتر باشد، این ارزش ساختمان بیشتر است. اصلا ما خانه هایی داریم که اگر بگویند مهندسش فلانی است، بخاطر طراحی مهندس، نرخ خانه بیشتر است، می گویند اگر مهندسش فلانی است.
دقیقه های فکرمان، سؤال: شما که اینجا نشستی می توانی در عمل خیر همه مردم شریک شوی؟ مثلا یکی در هندوستان کارِ خیر می کند، یکی در آمریکا، یکی در اندونزی، مالزی، شما این گوشه ایران نشستی، می توانی در همه خیرهای هستی شریک شوی؟ بله. چطور؟
انگیزه و فکر و نیتت را عوض کن، در همه خیرها شریک میشوی. صبح می خواهی صدقه بدهی، یک وقت می گویی برای سلامتی خودم، خودم، خودم که شد فرد است، یک وقت می گویی برای سلامتی خودم و فامیلم، یک خورده بهتر است، خودم و همه مردم، یک وقت می گویی برای سلامتی جان امام زمان علیه السلام و برای سلامتی همه مردم کره زمین، دفع بلا از هر موجودی، فکر شما دفع بلا از خودم، انحصاری است، دفع بلا از تمام موجودات هستی، این، با این انگیزه و فکرت، پول هم فرق نمی کند، همان مبلغی که می اندازی بینداز، پول پنجاه تومان است، صد تومان کمتر یا بیشتر، پولی که می اندازی مهم نیست، پشت این پول انگیزه ات چی است؟ انگیزه ات سلامتی خودت است یا سلامتی همه مردم کره زمین، دفع بلا از زنده هاست یا دفع بلا از زنده ها و مرده ها؟ ماشینمان چپ نشود یا کشتی هم غرق نشود یا هواپیما هم سقوط نکند.
شما با نیتت می توانی در همه خیرها شریک باشی. پس مواظب باش. چرا درس می خوانی؟ ما خب دیپلم را که باید داشت. خب ببخشید بعدش کنکور، خب آخر دانشگاه هم باید رفت، خب بعدش، باید یک مدرکی گرفت، خب بعدش، استخدام، خب بعدش، خب یک زندگی بکنیم، آخرش می شود زندگی، یعنی خوراک، پوشاک، مسکن، خانه، ماشین، تلفن، این عاقبت است، یعنی اگر نیت خودم باشم اول خودم و نمره ام، بعد خودم و دانشگاهم، بعد خودم و استخدامم، هیچ وقت این در طول 60 سال از خودم بیرون نمی رود،
اما فکر. امام را ببینید، "اللَّهُمَّ أَغْنِ کُلَّ فَقِیر" حتی دشمنانش را دعا می کند.
عده ای رفتند کربلا امام حسین را کشتند، همین حکومتی که امام حسین را کشت، لبِ مرزها سرباز داشت، امام سجاد به سربازهایی که لب مرز هستند، دعا می کند. دعای امام سجاد به مرزبانان، آنهایی که لبِ مرز هستند.ای امام سجاد به کی دعا می کنی؟ مرزبانان، مرزبانان حقوق بگیر کی هستند؟ حقوق بگیر بنی امیه هستند، بنی امیه کی است؟ همان که آمد بابایم را کشت در کربلا، تو به حکومتی که بابایت را کشت و الان نیرو گذاشته لبِ مرز، به آن نیروها دعا می کنی؟ بله، بابایم را کشت غلط کرد، ولی فعلاً مرز حکومت اسلامی آنجا ایستاده، و ما باید فکرمان، بالاتر از این باشد که حکومت، حکومت باطل است، اما مرز کشور اسلامی باید حفظ شود.
فکر باید بالا باشد. آقا ارزش شما چقدر است. الان می گویند کی ارزش دارد؟ این خیلی پسر خوبی است، این خیلی ارزش دارد، اوه، می گوییم چی است، می گوید همه نمره هایش بیست است. نخیر. ممکن است کسی نمره اش شانزده باشد ولی فکرش بیست باشد، ممکن است کسی نمره اش بیست باشد اما فکرش... یعنی ممکن است بیست بگیرد برای اینکه زندگی خودش را تأمین کند، این کوچک است، ممکن است شانزده بگیرد ولی هدفش خیر رسانی به همه دنیا است.
بیائیم یک کاری کنیم خیر برسانیم. می روی نان بگیری، یک پیرزن، پیرمرد همسایه ات را بگو پدر جان، من می روم نانوائی، می خواهی یک نان هم برای تو بگیرم؟ اصلا می خواهی یک قرار بگذاریم من هر روز که می روم نانوائی یک نان هم برای تو می گیرم، بعد هم پولش را بده. اصلا خیر برسانید، به من چه چشمش کور! بابا درست است تو سنگ را نینداختی، ولی فعلا این سنگ در جاده یک لاستیک را ممکن است بترکاند. شما این سنگ را بردار، مگر من نوکرشم؟ آقا نوکرش نیستی، خیر برسان.
یک دعا است همه ایرانی ها حفظ هستند، دعایی که همه ایرانی ها حفظ هستند این است، آیه قرآن است در همه دعاهایشان می خوانند، می گویند:
"رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَهً" (بقره/201)
خدایا، "رَبَّنَا" یعنی خدایا، "آتِنَا" یعنی به ما بده، در دنیا حسنه، "حَسَنَهً" یعنی خیر. خدایا در دنیا به ما خیر بده. خدا می گوید چشم، می دهم، اما می دانی به کی؟
"لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هَذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَهٌ" (نحل/30)
برای کسانی که به مردم خیر برسانند در این دنیا، مگر نمی گویی "فِی الدُّنْیَا حَسَنَهٌ" خدا می گوید "فِی الدُّنْیَا حَسَنَهٌ" منتهی به کی می دهم؟ "لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا" یعنی اگر می خواهی خدا به تو خیر بدهد، تو هم باید به دیگران خیر برسانی. نمره ات خوب است، پسرعمویت ضعیف است، بگو بیا کمکت کنم. چشمش کور، درسهایش را بخواند. بابا حالا نخوانده ضعیف شده، کمکش کن، کمکش کن. اگر کمک درسی کردی، دو تا خودکار دارد، این هم حالا خودکارش را نیاورده، چشمش کور، بیاور از خانه. بابا، آقاجان من یک خودکار دارم، بیا بنویس بعد به من برگردان. تو که خودکارت را نمی دهی، تو که در دنیا از "أَحْسَنُوا" یک خودکار احسان نمی کنی، بعد می گویی "رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَهً" خوب تو خودت حسنه انجام دادی؟
بعضی ها می گویند: مگر خدا نگفته :
"ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ" (غافر/60) دعا کنید مستجاب می کنم، پس چرا دعاهای ما مستجاب نمی شود؟
قرآن میفرماید:
"اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُمْ" (انفال/24)
قرآن می فرماید که "اسْتَجِیبُوا" این آیه قرآن است، یعنی اگر پیغمبر شما را دعوت کرد به کاری، "اسْتَجِیبُوا"، یعنی دعوت پیغمبر را استجابت کنید،
دو تا آیه داریم در قرآن، یک آیه داریم مردم شما جواب مثبت بدهید، شما هم دعا کنید ما جواب مثبت می دهیم.
خدا که به شما می گوید یک کاری بکن، شما جواب خدا را نمی دهید، آنوقت توقع دارید خدا جواب شما را بدهد؟
می گوید : خدا گفته "ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ" دعا کنید من مستجاب می کنم، من دعا کردم مستجاب نشد،
خدا یک حرف که نزده، خدا هم گفته "أَسْتَجِبْ لَکُمْ"، هم گفته "اسْتَجِیبُوا" یعنی من حرف می زنم تو گوش بده، تو هم حرف می زنی من گوش می دهم. دو طرفه است.
1- "أَوْفُوا بِعَهْدِی" (بقره/40) شما به عهد من وفا کنید،
"أُوفِ بِعَهْدِکُمْ" من هم به عهد شما وفا می کنم.
من گفتم فحش نده، خوب فحش دادی، من گفتم نماز بخوان، نخواندی، گفتم این لقمه حرام است نخور، گفتم مؤمن را مسخره نکن، برای اینکه خودت کیف کنی به هر که رسیدی یک متلک گفتی، راحت به هرکه می خواهی متلک می گویی، راحت به هر که می خواهی فحش می دهی، راحت هرچه می خواهی آبروی کسی را می ریزی، خوب آبرو ریختی، حالا آبرویت را می ریزند. وفا کنید، وفا می کند.
2-"إِنْ تَنصُرُوا اللَّهَ" (محمد/7) اگر شما نصرت کنید خدا را،
"یَنصُرْکُمْ" خدا هم شما را نصرت می کند.
3- "زَاغُوا أَزَاغَ اللَّهُ" (صف/5) چپه شدی خدا هم چپه ات می کند.
4-"اذکرونی اذکرکم"شما یاد من باشید، من هم یادِ شما هستم.
5-"اسْتَجِیبُوا"، "أَسْتَجِبْ" (غافر/60).
گندم از گندم بروید، جو ز جو،
چی کاشتی که می خواهی برداری؟ مسیر شرق رفتی می خواهی به غرب برسی، مسیر غرب رفتی می خواهی به شرق برسی.
مخت نمی کشد درس بخوانی یا پیر شدی، پیر شدی از سنت گذشته یا مغزت دیگر نمی کشد، پول که داری، الو، کمیته امداد، من دیگر خودم پیر شدم مخم نمی کشد، دیگر حالش را ندارم اما وضع مالی ام خوب است، دو تا سه تا از این بچه های محروم و فقیر که هوششان خوب است ولی بابایشان پول ندارد اینها را بفرستد دانشگاه، پول ندارد برایشان کامپیوتر و کتابخانه و اینها درست کند، پنج تا از این جوان های فقیر را من بانی می شوم تا پنج سال بروند اینجا باسواد شوند. بیایند اینجا من ببینم با آنها احوالپرسی هم بکنم، رویشان را هم ببوسم، پولشان و خرجی شان را می دهم. شما پیر هستید ولی اگر پنج تا مهندس و دکتر به جمهوری اسلامی اضافه شد، این پیرمردی هم که حال ندارد از خانه اش راه برود، در آن شریک است.
بنده می افتم مریض می شوم، این آمپول زن و پزشک می آیند من را معاینه می کنند، معالجه می کنند، آمپول می زند، دارو و درمان می دهد، من خوب می شوم، وقتی خوب شدم تا آخر عمر هرچه بخوانم، آن آمپول زن هم در کارِ من شریک است، به شرطی که نیتش پول نباشد.
برای خدا کار کنید، فکرتان خدا باشد، پول هم بگیرید، ببینید بنده آمدم اینجا، دیدید، آب خوردم اما به این قرآن قسم به نیت آب نیامدم اینجا، آب بخورید اما نیت آب نکنید.
شما که اینجا نشسته اید همه تان از اکسیژن استفاده می کنید، اما هیچ کدام نیتتان اکسیژن نیست. نمی گویم پول نگیرید، می گویم نیتتان پول نباشد.
یک حمامی درِ حمام را باز می کند بگوید حمام را باز می کنم مردم نیاز دارند، برای حلّ مشکل مردم در حمام را باز کند. خوب مردم پول هم می دهند، فرقی هم نمی کند، برای پول برود مردم پول می دهند، برای حلّ مشکل مردم برود باز هم مردم پول می دهند، فقط از جیبش رفته، تو اگر قصدت حلّ مشکل مردم بود، ثواب داشتی، اما چون قصدت به دست آوردن پول بود از ثواب محروم شدی.
شما که درس می خوانید نیتتان این باشد، "بِاِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ"، من درس می خوانم تا با علمم به جامعه خدمت کنم، به جامعه خدمت کنی که رأی بگیری از مردم؟ رئیس جمهور شوی؟ وکیل بشوی؟ مردم به من رأی بدهند یا ندهند، مردم بندگان خدا هستند، من می خواهم به مردم خدمت کنم تا خالق مردم راضی بشود.
رضایت مردم کاری دستش نیست، حالا مثلا مردم از من راضی باشند، فوقش وقتی می گویند فلانی مُرد، می گویند اه، یک اه خواهند گفت، راضی هم نباشند خواهند گفت به درک که مُرد. یعنی مردم خواهند گفت اه، یا خواهند گفت خوب شد که مُرد. رضایت مردم خیلی هم ارزش ندارد، خوب است ولی رضای خدا بهتر است. قرآن بخوانم:
"وَرِضْوَانٌ مِنْ اللَّهِ أَکْبَرُ" (توبه/72) یعنی رضایت خدا اکبر است، اکبر یعنی بالاتر است. حالا مثلا شما از من خوشتان بیاید، چه می کنید؟ یک کف خواهید زد، قرآن میفرماید :
"قُلْ اللَّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ" (انعام/91) بگو خدا، خودت را به غیر خدا نفروش،
"إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَی" (توبه/111) خدا و مردم هر دو مشتری اند، منتهی خدا با بهشت می خرد، مردم با کف می خرند، به سوت می خرند، امروز می گویند زنده باد، فردا می گویند مرده باد. خودتان را نفروشید.
یک کسی کشته شد، گفتند شهید راه خر، عربی اش را بخوانم، "قتیل الحمار" یعنی کشته راه الاغ، می دانید چرا این لقب را گرفت؟ چون در جبهه بود دید فلانی الاغ خوبی دارد، گفت به چه الاغی، بروم بکشمش الاغش را به غنیمت بردارم، رفت این را بکشد که الاغش را بگیرد، او این را کشت، شهید شد، اما شهیدِ الاغ.
بعضی ها می روند دزدی کنند به پول برسند، پلیس هم اینها را می گیرد، هم از دنیا مانده اند، هم از آخرت. بعضی برای خدا کار می کنند، هم آخرت را دارند، دنیایشان هم تأمین می شود.
خوب؛ معلم هم همین طور است، معلم یک وقت درس می دهد برای حقوق مختصری که می گیرد، یک معلم سر و ته حقوقش چند صد تومان است، اما این چند صد تومان می ارزد؟ این اگر برود اداره دخانیات که حقوقش بیشتر است. معلمی ارزش است، دخانیات می دانی چه می کند؟ دود می رساند به ریه ها، معلمی چه می کند؟ علم می رساند به مغزها، آخر علم به مغز برسانی کجا، دود به ریه برسانی کجا، شغلت ارزش دارد، آنوقت شما که شغلت اینقدر ارزش است برای پول درس نده، برای خدا درس بده، حقوقت را هم بگیر. اینکه می گویند برای خدا معنایش این نیست که پول نگیرید، پول بگیرید، اما فکر و انگیزه با اخلاص و خدایی باشد.
یک سرمایه ای خدا به جوانان داده، سرمایه دار تاجرها نیستند، تاجرها سکه دارند و دلار و پول و مزرعه و برج، جوانان سرمایه دار هستند، چرا؟ برای اینکه شما شانزده سالت است، هفده سالت است، تا هشتاد سالگی شصت سال عمر داری، سرمایه شصت سال عمر است، اگر عمرتان، فکرتان خوب باشد، انگیزه تان خوب باشد، نیتت خوب باشد، در همه خیرها می توانید سرمایه گذاری کنید، ولو در یک مدرسه هستی اما خیرت به همه برسد. صبح که دعا می کنی، نگو خدایا در کنکور قبول شوم، بگو بشویم. نگو من، بگو ما، از نماز یاد بگیر. نماز نمی گوید "السلام علیّ" بگو: "السلام علینا" نگو: "ایاک اعبد و ایاک استعین" چقدر تک محوری، بگو "إِیَّاکَ نَعْبُدُ" (حمد/5) متکلم مع الغیر. "إِیَّاکَ نَعْبُدُ" یکی هم که نماز می خوانی انگار نماینده کره زمین هستی، "إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ" (حمد/5). همه با هم هستیم، نگو: "اهدنی" بگو "اهْدِنَا"، "اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ" (حمد/6)، "اهْدِنَا"، "نَا" یعنی ما، "نی" یعنی من،
دعا می کنی عمومی،
صدقه می دهی عمومی،
نان می گیری برای همسایه ات هم بگیر،
سنگ هم در خیابان دیدی بردار، نگو ماشین ما که گذشت، پیش پدر ماشین بعدی.
نگو ما که قبول شدیم، به درک که دیگران تجدید شدند، آخر سال کمک درسی بکنید، اگر یک چیزی بلدی به شاگرد یاد بده،
از یک دانه خودکار گرفته تا یک دانه نان برای همسایه پیر، تا برداشتن یک سنگ تا برداشتن خار،
آنوقت درس زندگی با درس بندگی باید با هم باشد. اگر دبیرستان و دانشگاه ما درس زندگی را خواندند، یعنی فیزیک و شیمی همه می آیند سرِ کلاس، آنوقت نمازخانه یک عده نمی آیند، می گویند باشد بعد.
درس زندگی رفت بالا، درس بندگی افتاد پائین، آخرش می شویم آمریکا. اف 16 درست می کند برای بمباران کردن مردم لبنان. کمک می کند اما به اسرائیل، اگر درس زندگی بالا رفت اما درس بندگی پائین افتاد، علم بالا رفت، تقوا آمد پائین، این جنایت است، یعنی هرچه باسوادتر بشویم جنایتمان،
باید زندگی و بندگی، علم و تقوا، "یُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمْ" (آل عمران/164) باید باشد، اگر یک پرنده یک بالش بزرگ شد، یک بالش کوچک، سقوط می کند.