حکمت 176 نهج البلاغه : ويژگی هاى اعتقادى امام على عليه السّلام

حکمت 176 نهج البلاغه : ويژگی هاى اعتقادى امام على عليه السّلام

متن اصلی حکمت 176 نهج البلاغه

موضوع حکمت 176 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 176 نهج البلاغه

176 وَ قَالَ عليه السلام مَا كَذَبْتُ وَ لَا كُذِّبْتُ وَ لَا ضَلَلْتُ وَ لَا ضُلَّ بِي

موضوع حکمت 176 نهج البلاغه

ويژگى هاى اعتقادى امام على عليه السّلام

(اخلاقى)

ترجمه مرحوم فیض

176- امام عليه السّلام (در بعضى از صفات خود) فرموده است

1- (هيچ گاه) دروغ نگفتم و دروغ گفته نشدم (از پيغمبر اكرم دروغ نشنيدم، زيرا پيغمبر و امام منزّه و آراسته از دروغ هستند) و گمراه نشدم و كسى بوسيله من گمراه نگشت.

( ترجمه وشرح نهج البلاغه(فيض الاسلام)، ج 6 ص 1172)

ترجمه مرحوم شهیدی

185 [و فرمود:] دروغ نگفتم و دروغ نشنودم، و گمراه نشدم و كسى را گمراه ننمودم.

( ترجمه مرحوم شهیدی، ص 393)

شرح ابن میثم

171- و قال عليه السّلام:

مَا كَذَبْتُ وَ لَاكُذِبْتُ كُذِّبْتُ وَ لَا ضَلَلْتُ وَ لَا ضُلَّ بِي

المعنى

أمّا عدم كذبه و ضلاله فلتربيته من حين الطفوليّة بالصدق و مكارم الأخلاق حتّى صار ذلك ملكة له تنافي الكذب و الضلال و تعصم منهما. و أمّا كونه لم يكذّب فيما أخبر به من الحوادث المستقبلة و العلوم الغيبيّة و لم يضلّ به فلكون مخبره معصوما و هو الرسول صلّى اللّه عليه و آله و العصمة منافية للأمرين و مستلزمة لهداية المدلول و عدم زيغه.

( شرح ابن میثم، ج 5 ص 340)

ترجمه شرح ابن میثم

171- امام (ع) فرمود:

مَا كَذَبْتُ وَ لَا كُذِّبْتُ وَ لَا ضَلَلْتُ وَ لَا ضُلَّ بِي

ترجمه

«نه دروغ گفته ام و نه به من نسبت دروغ داده اند، نه گمراه شده ام و نه كسى را گمراه كرده ام.»

شرح

اما دروغ نگفتن و گمراه نبودن آن بزرگوار، به خاطر تربيت او از كودكى به راستگويى و اخلاق پسنديده است به حدى كه اين صفات براى او ملكه شده و دروغگويى و گمراهى را از وى دور مى كند و او را از اين صفات ناپسند باز مى دارد. اما اين كه آن حضرت را دروغگو ندانسته اند در اخبارى كه از رويدادهاى آينده و علم غيب به او نسبت داده اند و كسى به وسيله او گمراه نشده است از آن روست كه خبر دهنده آن اخبار معصوم، يعنى پيامبر (ص) است، و عصمت با اين دو مورد منافات دارد و مستلزم هدايت و عدم انحراف شخص راهنمايى شده است.

( ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5 ص 576)

شرح مرحوم مغنیه

184- ما كذبت و لا كذّبت و لا ضللت و لا ضلّ بي.

المعنى

لا يخشى الإمام إلا اللّه، و لا يبتغي مرضاة سواه، و إذن فلما ذا الكذب و ما هو الداعي الى التكذيب و أيضا أخذ الهدى من كتاب اللّه و سنّة نبيّه، و بهما كان يهدي و يرشد الخلق الى الحق، فمن أين يأتي الضلال و التضليل و نقل صاحب فضائل الخمسة عن تفسير الطبري المطبوع بالمطبعة الكبرى ببولاق سنة 1323 ه و تفسير الرازي المطبوع بدار الطباعة الكبرى العامرة، و تفسير السيوطي المسمى بالدر المنثور، المطبوع بمصر سنة 1314 و غير ذلك من كتب الحديث، نقل ان رسول اللّه (ص) عند نزول هذه الآية: إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هادٍ- 7 الرعد. قال (ص): أنا المنذر، و الهادي علي.

( فی ضلال نهج البلاغه، ج 4 ص 331)

شرح شیخ عباس قمی

282- ما كذبت و لا كذّبت، و لا ضللت و لا ضلّ بي. هذه كلمة قد قالها مرارا، إحداهنّ في وقعة النهروان. و لا كذّبت- بالضمّ- أي لم يخبرني رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله عن المخدج خبرا كاذبا، لأنّ أخباره صلّى اللّه عليه و آله كلّها صادقة.

( شرح حکم نهج البلاغه شیخ عباس قمی، ص220)

شرح منهاج البراعة خویی

السادسة و السبعون بعد المائة من حكمه عليه السّلام

(176) ما كذبت و لا كذّبت، و لا ضللت و لا ضلّ بي.

الاعراب

كذّبت، مبني للمفعول عن باب التفعيل، و الضمير نائب عن الفاعل أى اخبرت كاذبا، و لا ضلّ بي، مبني للمفعول عن ضلّ يضلّ، و المجرور نائب الفاعل لأنه مفعول بواسطة حرف الجرّ أي اضللت عن طريق الحقّ.

المعنى

قال الشارح المعتزلي: هذه كلمة قالها مرارا إحداهنّ في وقعة النهروان.

اقول: استناده إلى هذه الكلمة في مورد إخباره عن قضية أخبره عنها النبيّ صلّى اللَّه عليه و آله، و يبعد عن تصديق المستمعين كما في إخباره عن قتل ذي الثّدية في وقعة نهروان، و لا يجده الفاحصون لاختفاء جثّته بين القتلي فأصرّ على الفحص عنه حتّى وجدوه كما أخبر به عليه السّلام.

الترجمة

فرمود: من دروغ نگفتم و دروغ نياموختم، و گمراه نشدم و بگمراهي افكنده نشدم.

  • علي داناى اسرار نهاني چنين فرمود با ياران جاني
  • نگفتم من دروغ و هم دروغينياوردم بدل از بيفروغي
  • نه گمراهم نه كس گمراه كردم پيمبر هر چه گويم در سپردم

( منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه(الخوئی) ج 21 ص 259 و 260)

شرح لاهیجی

(212) و قال (- ع- ) ما كذّبت و لا كذّبت و لا ضللت و لا ضلّ بى يعنى و گفت (- ع- ) كه دروغ نگفتم و نسبة داده نشدم بدروغ گفتن و گمراه نشدم و گمراه نشد كسى بسبب دوستى با من

( شرح نهج البلاغه (لاهیجی) ص 309)

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

[176] و قال عليه السّلام:

ما كذبت و لا كذبت، و لا ضللت و لا ضلّ بى.

ترجمه

نه من دروغ گفتم نه بمن دروغ گفته شد، نه من گمراه شدم نه كسى بواسطه من گمراه شد.

نظم

  • هر آن گوهر كه پيغمبر من سستهمه حق بود و هم از حق بمن گفت
  • نه او از كذب و از باطل سخن راندنه نطق من سوى باطل كسى خواند
  • كشاندم مصطفى سوى هدايت رهاندم خلق را من از غوايت
  • اگر پيش پيمبر بنده هستمبامّت رهبرى فرخنده هستم
  • نه كس از راه حق بر زد ز من راهنه من كس را نمودم دور و گمراه
  • براه حقّ و دين من بوده ام يارز چهر كفر و باطل پرده بردار
  • ز گيتى كذب را من ريشه كندم ز طاق كعبه بتها را فكندم
  • نمودم آن قدر در كار اقدامكه بر پاى ايستاد آئين اسلام

( شرج نهج البلاغه منظوم، ج 9 ص 204)

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

گل سر سبد انبیاء

گل سر سبد انبیاء

هر گلستانی، چه مادی و چه معنوی گلی دارد که از قدیم از آن گل به گل سرسبد تعبیر می کردند؛ کنایه از اینکه این گل ویژه است،در گلستان معنوی هم همینطور است، امام صادق(ع) بیان فرموده 124 هزار، "فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى بَعْضٍ"؛ روی مصلحت و ظرفیت رسولان، می فرماید: عده ای از آنها بر دیگران که سایر انبیاء هستند، برتری دارند، یعنی در این گلستان نبوت پنج تا گل سرسبد
سخنان خاتم الاوصیاء درجمعه آخر شعبان

سخنان خاتم الاوصیاء درجمعه آخر شعبان

دعیتم الی ضیافت الله؛ آن سفره ای که برای مسیح و حواریون آمد ضیافت الله بود" مائده یعنی سفره، صاحب مائده میزبان، حواریون مهمان سر سفره، سفره کامل نتیجه اش هم چون مومن بودند، شادی برای نسلشان و آینده شان و قیامتشان، چون وقتی آدم نعمت را می خورد، خدا را بندگی می کند
نشانه های شجره طیبه (پاک) و شجره خبیثه (ناپاک)

نشانه های شجره طیبه (پاک) و شجره خبیثه (ناپاک)

شجره طیبه ریشه ثابت و مستقری دارد و چون در حوزه ربوبیت پروردگار عالم روئیده می شود، تجلی و ظهور می کند، این ریشه از بین رفتنی نیست چون اتصال به ربوبیت دارد، ریشه شجره خبیثه داخل زمین نیست، در بیابان ها و کویرها بروید، آن را می بینید، ثبات و قراری ندارد، کافی است در کویر و بیابان بادی بوزد که مقداری سنگینی داشته باشد، این شجره با این درخت پوک، پوسیده و خبیث را با خود می برد یعنی شجره، خبیثه باشد، هیچ ربطی به ربوبیت پروردگار ندارد، ریشه ثابتی ندارد، میوه ندارد،
قلعه استوار برای پناه بردن

قلعه استوار برای پناه بردن

در سوره های قرآن از حمد تا الناس یعنی میان اولین و آخرین سوره، کلمه "رب" بسیار آمده، در تفسیر این کلمه، انسان می فهمد که چرا پروردگار در گفتن این "رب" در قرآن این همه اصرار دارد و جالب این است که وقتی در این آیات قرآن به دشمنان سرسخت خود می رسد و می خواهد خود را مطرح کند، می فرماید: «ربهم؛ پروردگارشان»، یعنی من در ربوبیتم اصلا از آنها جدا نیستم که این هم سرّی دارد؛
تهران مسجد امیر(ع) - رمضان 1396 سخنرانی نهم

تهران مسجد امیر(ع) - رمضان 1396 سخنرانی نهم

الحمدلله رب العالمین الصلاة و السلام علی سید الانبیاء و المرسلین حبیب الهنا و طبیب نفوسنا ابوالقاسم محمد صلی الله علیه و علی اهل بیته الطیبین الطاهرین المعصومین المکرمین.

پر بازدیدترین ها

سخنرانی استاد انصاریان: اهداف بعثت پیامبر اکرم (ص)

سخنرانی استاد انصاریان: اهداف بعثت پیامبر اکرم (ص)

سخنرانی استاد انصاریان با عنوان اهداف بعثت پیامبر اکرم صلی الله... در رابطه با موضوع دهه صفر در این قسمت قرار دارد.
نعمت هاي معنوي

نعمت هاي معنوي

اسباب و آثار ايمان

اسباب و آثار ايمان

No image

سخنرانی استاد انصاریان با عنوان لطافت دستورات بهداشتی و پزشکی اسلام

سخنرانی استاد انصاریان با عنوان لطافت دستورات بهداشتی و پزشکی اسلام در رابطه با موضوع اخلاق در این قسمت قرار دارد.
سخنان خاتم الاوصیاء درجمعه آخر شعبان

سخنان خاتم الاوصیاء درجمعه آخر شعبان

دعیتم الی ضیافت الله؛ آن سفره ای که برای مسیح و حواریون آمد ضیافت الله بود" مائده یعنی سفره، صاحب مائده میزبان، حواریون مهمان سر سفره، سفره کامل نتیجه اش هم چون مومن بودند، شادی برای نسلشان و آینده شان و قیامتشان، چون وقتی آدم نعمت را می خورد، خدا را بندگی می کند
Powered by TayaCMS