ابراز علاقه
آنچه بیشتر به جنبه معاشرتى مربوط مىشود، آشكار كردن محبتو علاقه به دیگران است. اگر كسى را دوست دارید، چه از دوستان وبرادران ایمانى، یا نسبتبه فرزندان و همسر و ... این محبت را بر زبانآورید و آن را ابراز كنید، تا محبتها افزوده شود و دوستیها تداوم واستمرار یابد.
انسان علاقه دارد كه مورد علاقه و محبت دیگران باشد. اگر آندوستداران، محبتخود را آشكار كنند، محبوب هم به محبانعلاقهمند مىشود و این محبت دو جانبه، زندگیها را از صفا و صمیمیتبیشترى برخوردار مىسازد. ما اگر بدانیم كه خدا دوستمان دارد، ما همخدا را بیشتر دوستخواهیم داشت. اگر بدانیم و بفهمیم كه رسول خدا(ص) و اهل بیت(ع) به ما شیعیان عنایت و محبت دارند و این علاقه را بارها نشان داده و اظهار كردهاند، محبت عترت در دل ما بیشترخواهد شد.
اینكه خداوند بارها در قرآن كریم، محبتخویش را ابراز كرده ودر آیاتى كه « ان الله یحب الذین ... » دارد، مىفرماید كه دوستدار پاكان،توبهكنندگان، پاكىجویان، نیكوكاران، متقین، متوكلین، صابران، اهلقسط و عدل است. و در جایى از كسانى یاد مىكند كه هم خدا آنان رادوست دارد و هم آنان به خدا علاقه دارند (یحبهم و یحبونه) (سوره مائده، آیه 54) توجه بهاین نكته، «حب خدا» را در دلها شعلهور مىسازد. وقتى ائمهمعصومین(ع) محبتهاى خویش را نسبتبه هوادارانشان ابراز مىكنند،متقابلا این اظهار عشق، عشق مىآفریند.
از حضرت على(ع) مىپرسند: یا على! چگونهاید؟ مىفرماید:دوستدار دوستانمان و دشمن دشمنانمان هستم: « اصبحت محبا لمحبنا ومبغضا لمن یبغضنا ». (بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج65، ص: 38 ح81
) آیا اگر بدانیم كه مولاى متقیان به دوستانش علاقهدارد، نخواهیم كوشید كه گوهر عشق او را در سینه داشته باشیم؟!
آنچه روابط دوستانه را نیرومندتر مىسازد، ابراز علاقه است.ممكن استشما به كسى علاقه و ارادت داشته باشید، ولى به دلیل تنبلىو بىحالى، یا خجالت و شرم یا به هر علت دیگر هرگز بر زبان نیاوریدو به او نگویید كه دوستش دارید، او از كجا پى به علاقهمندى شما ببرد وبه شما علاقه پیدا كند؟ كلید جلب محبت او، ابراز علاقه خودتان است.این نكته در دستورالعملهاى اخلاقى آمده و حتى بابى براى آن گشودهشده است. (باب استحباب «اخبار الاخ فى الله یحبه له و ان القلب یهدى الى القلب». (بحارالانوار، طبعبیروت، ج71، ص181) .
امام صادق(ع) فرمود: «إِ ذَا أَحْبَبْتَ رَجُلًا فَأَخْبِرْهُ بِذَلِكَ فَإِنَّهُ أَثْبَتُ لِلْمَوَدَّةِ بَیْنَكُمَا. »; (الكافی (ط - الإسلامیة)، ج2، ص: 644 ح2
) اگر به كسى علاقهو محبت داشتى، او را آگاه كن.....
در روایت است كه مردى از مسجد گذر كرد، در حالى كه امامباقر(ع) و امام صادق(ع) نیز در مسجد نشسته بودند. یكى از اصحابامام باقر(ع) گفت: به خدا قسم من این شخص را دوست مىدارم.امام فرمود: پس به او خبر بده، چرا كه این خبردادن، هم مودت ودوستى را پایدارتر مىكند، هم در ایجاد الفت، خوب است «الا فاعلمه فانه ابقى للمودة و خیر فى الالفة». (بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج71، ص: 181 ح1 / .و
وسائل الشیعة، ج12، ص: 54 ح 15628) .
از پیامبر خدا(ص) نیز روایت است كه فرمود:
« اذا احب احدكم صاحبه او اخاه فلیعلمه »; (وسائل الشیعة، ج12، ص: 55 ح 15630) .
هر یك از شما دوستیا برادر دینىاش را دوستبدارد، پس به اواعلام كند.
در حدیث دیگرى همین مضمون آمده، با این اضافه كه « فانه اصلح لذات البین »; (بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج71، ص: 182 ح 7) این اعلام دوستى، براى اصلاح و آشتى میان افراد،شایستهتر و مفیدتر است.
نقش ابراز علاقه در خانواده
نكتهاى كه یاد شد، غیر از محیط اجتماعى و روابط انسانىمسلمانان با یكدیگر، در محیط خانه و میان افراد خانواده هم مطرحاست. صفاى زندگى به حاكمیت عشق و علاقه بر محیط زندگى ومعاشرت است و اگر دوستى و علاقه نباشد، زندگى جهنمى استسوزان و محیطى استسرد و بىروح.
گاهى گفتن كلمه «دوستت دارم»، شعله محبت را فروزان مىكند و بهزندگیها روح و نشاط مىبخشد. ابراز عشق و علاقه در محیط خانواده،میان دو همسر، یا میان پدر و مادر نسبتبه فرزندانشان خانه را بهبهشت تبدیل مىكند. چه دوزخهاى سوزانى كه معلول كمبود محبت وعاطفه فرزندان از جانب والدین است و حسرت شنیدن «عزیزم، دلبندم،تو را دوست دارم و ...» سالها بر دل كودكان مىماند و گرفتار عقده كمبودمحبت مىشوند.
پیامبر اكرم(ص) فرمود:
« قول الرجل للمراة انى احبك لا یذهب من قلبها ابدا »; (وسائل الشیعة، ج20، ص: 23 ح 24930) اینكه مرد، بههمسر خود بگوید: «تو را دوست دارم»، هرگز از دل همسر بیروننمىرود!
شگفتا كه یك جمله كوتاه و ساده، ولى یك دنیا تاثیر وعشقآفرینى! و چقدر بخیلند آنان كه از گفتن چنین واژههاىمحبتآورى نسبتبه همسر و فرزندان و دوستان و بستگان خویش،مضایقه دارند و از عواقب و پیامدهاى نیكو و آثار سازنده آن غافلند.
ابراز دوستى و محبت، تنها به گفتن و لفظ نیست. گاهى احترامكردن، بوسیدن، نوازش كردن، هدیه و سوغات خریدن و این گونهحركات، نشانه عشق و دوستى است.
رسول خدا(ص) فرمود: « احبوا الصبیان و ارحموهم »; (وسائل الشیعة، ج21، ص: 483 ح 27650) كودكان رادوستبدارید و به آنان ترحم و شفقت نمایید. لطف و مهربانى بهخردسالان، گواه عشق و محبت نسبتبه آنهاست. و ترحم، خود نشانهمحبت داشتن به فرزندان است. در روایات بسیارى به بوسیدن فرزندتوصیه شده و براى هر بوسیدن اولاد، درجهاى در بهشت منظور گشتهاست « من قبل ولده كتب الله له حسنة ... . » (وسائل الشیعة، ج21، ص: 485 ح 27655) .
در روایت است: روزى حضرت رسول(ص)، دو فرزندش امام حسن و امام حسین(علیهماالسلام) را بوسید. اقرع بنحابس كنارحضرت بود. گفت: من ده فرزند دارم، تاكنون هیچ كدام را نبوسیده ام!پیامبر خدا فرمود: من با تو چه كنم، كه خدا رحمت و عطوفت را از دلتكنده است. (میزان الحكمه، ج10، ص100.) در روایات متعددى هم به رعایت عدالت در بوسیدن وپرهیز از تبعیض در بوسیدن و ابراز محبتبه فرزندان تاكید شده است.
راستى، فرزندى كه از پدر و مادر محبت ندیده و سخن گرم وعشقآفرین نشنیده است، آیا به این نتیجه نمىرسد كه دوستش ندارندو در خانه جایى ندارد و كسى او را به حساب نمىآورد؟ و آیا این«عقده»، بعدها براى او چه پسر باشد و چه دختر، مشكل به بارنمىآورد؟ كودكانى كه از خانه فرار مىكنند، پسران و دخترانى كهجذب برخوردهاى عاطفى دشمنان دوستنما مىشوند و به فسادمىگرایند، آیا جز معلول فقدان محبت و عاطفه در درون خانوادهاست؟ اگر فرزندان در محیط خانه از نظر عاطفى و محبت اشباع شوند،هرگز به دام شیادان كه با تور محبتبه شكار جوانان و نوجوانانمىپردازند، نمىافتند.
بررسى پرونده برخى از بزهكاران و مجرمین یا فراریان از خانه یااقدامكنندگان به خودكشى، نشاندهنده كمبود محبت آنان در خانه و ازسوى والدین است. در نامه دخترى كه پس از آلودهشدن و گرفتارى دردام شیادان و گرگهاى عفاف، اقدام به خودكشى كرده، چنین آمده است(در باره مادرش):
«او مادر من بود. براى تربیت من كه تنها فرزندش بودم رنجبسیار كشید، ولىهرگز نخواست دوست من باشد ... روزى رسید كه این كمبود را شیطان دیگرىجبران كرد. من كه تشنه محبتبودم، دست پرمهر او را به گرمى فشردم و به رویشآغوش گشودم. یقین دارم كه دختران محبتدیده، هرگز دچار این لغزشنمىشوند. كسى كه در خانهاش چشمه آب حیات دارد، به دنبال سرابنمىرود ... .» (تربیت كودك در جهان امروز، احمد بهشتى، (چاپ جدید)، ص136) .
نتیجه آنكه; حیات اجتماعى، شادابى و صفاى خود را مدیون محبت و دوستى است. وقتى به كسى علاقه و محبت داریم، چه پدر ومادرمان باشد، چه برادر و خواهرمان، چه فرزندانمان، چه استادمان،چه شاگردمان، چه هر انسان دیگرى كه به دلیل داشتن فضیلتى وبرخوردارى از عملكردى شایسته و تحسین برانگیز، محبوب ما شده ودر خانه دلمان جاى گرفته است، این دوستداشتن و ارادت و عشق رابر زبان آوریم و در دل نگه نداریم.
ابراز دوستى و اظهار علاقه، خود ما را هم مورد علاقه و محبت دیگران قرار مىدهد. معاشرت گرم و محبت آمیز با دیگران، هنرىاستشایسته كه باید كوشید این ادب اجتماعى را فرا گرفت و به كاربست.
http://www.al-falah.ir