بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین الصلاة و السلام علی سید الانبیاء و المرسلین حبیب الهنا و طبیب نفوسنا ابوالقاسم محمد صلی الله علیه و علی اهل بیته الطیبین الطاهرین المعصومین المکرمین.
رابط قلب، گوش است، کلمه سمع که لغت عربی است فراوان در قران ذکر شده است، ارزش این عضو به حدی است که در آیاتی که خداوند می خواهد اعضاء را بیان کند، گوش را مقدم بر همه بیان می کند. مثلا در آیاتی همچون "إِنّا خَلَقْنَا اَلْإِنْسانَ مِنْ نُطْفَةٍ أَمْشاجٍ نَبْتَلِيهِ فَجَعَلْناهُ سَمِيعاً بَصِيراً" و "إِنَّ اَلسَّمْعَ وَ اَلْبَصَرَ وَ اَلْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً " و " وَ جَعَلَ لَكُمُ اَلسَّمْعَ وَ اَلْأَبْصارَ وَ اَلْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ" و " شَهِدَ عَلَيْهِمْ سَمْعُهُمْ وَ أَبْصارُهُمْ وَ جُلُودُهُمْ" سایر آیات قرآن هم به همین ترتیب است اول گوش، بعد چشم و سپس اعضای دیگر بدن است.
گوش رابط بین قلب و جهان بیرون است، این رابط را خدا برای قلب قرار داده که بتواند با بیرون در ارتباط باشد، بهترین غذایی که می‌توان از این روزنه به قلب وارد کرد، کلام مثبت، نورانی، حکیمانه و آسمانی است، کلامی که نسبت به پروردگار، انبیاء، ائمه و خوبان، ایجاد محبت می‌کند، کلامی که در بیداری انسان مثل صدای زنگ و جرث است که گذشته در کاروان‌ها به کار می‌گرفتند.
به خاطر عظمت موضوع و اینکه غذای قلب، کلام نور و حکیمانه است، پروردگار مهربان عالم برای این گونه کلام بالاترین ارزش را قائل شده، و می‌گوید نیکوترین و زیباترین کلام است، چرا؟ چون در ذات این کلام حیات است و این حیات به قلب می‌بخشد، قلب را زنده می‌کند، قلب را با پروردگار، انبیا، ائمه و انسان‌های ملکوتی پیوند می‌دهد.
وقتی از یک انسان پاک، والا و درستی، تعریف شود، روی دل اثر می‌گذارد و قلب را وادار می‌کند، آن انسان ملکوتی را پیدا کند. دلایل این جذب هم کلام خوب برای هدایت، دلالت، راهنمایی یوده است.
انسان وقتی به یک انسان ملکوتی پیوند بخورد استعداد هم داشته باشد زرتشتی هم باشد می‌شود سلمان. بت‌پرست جاهلی باشد می‌شود مصعب ابن عمیر.
شخصی از پیغمبر گفته، دل تحت تاثیر قرار گرفته و صاحبدل به خدمت این منبع خیر آمده در حالی که اهورامزدا و اهریمنی بوده، یعنی دل با کلام پیغمبر که غذای قلب بوده و بهترین غذا زنده شده، رشد پیدا کرده، زیبا، دارای کمالات، مهربان و رقیق شده، آلودگی‌ها از او پاک شده، دیگر بخل، حرص، کینه و نفاق ندارد، این ارزش کلام، گوش و قلب است.
به خاطر این ارزش های به هم وابسته پروردگار عالم عاشق کلام نیکو، کلام پاک است، کلامی که غذای قلب هست.
دو نفر با هم صحبت می کردند که حضرت سید الشهدا نگذاشتند حرفهایشان ادامه پیدا بکند، فرمودند: این حرفهایی که شما می زنید خورشت سگ های جهنم است، یعنی حرفهایی می زنید که قیامت به شکل سگ شوید و حرفهای خودتان هم به خورد خودتان بدهند چرا این کار را می کنید؟!
روایات زیادی درباره جهنم داریم، من خیلی دوست ندارم آزرده تان کنم رسمم هم نیست، بیشتر علاقه دارم مردم ا ز طریق عاطفه و محبت با خدا آشنا شوند نه از طریق تازیانه و عذاب، ولی گاهی احتیاج می‌شود آدم مثلا بعد از بیست و پنج شب یک کلمه هم از عذاب دوزخ بگوید، وگرنه راه آشتی تنها این نیست این هم یک جزء از راه آشتی است که من عذاب را باور کنم ترس برایم بیاید بعد از باور این ترس جلوگیری من از ورود به عرصه گناه شود.
اعتقاد ندارم که در سخرانی فقط باید به یک وجه پرداخت، شاید باید ماه رمضان را نصف کرد، نصف را عذاب و نصف دیگر را از بهشت گفت، حالا من خیلی هنر این کار را ندارم من سی شب رحمت، لطف، احسان و بهشت خدا را می‌گویم و برای اینکه این کفه آدم را مغرور نکند یک شب هم یک کلمه از عذاب می‌گویم.
روایات زیادی داریم که دوزخ مارها و عقرب‌های زیادی دارد که خطرشان در اوج است، امیرالمومنین می فرماید: جهنم طبقات مختلفی روی یکدیگر است. قرآن مجید می فرماید: کَثیراً مِنَ الْجِنِّ وَ الاِنْسِ، چقدر انسان در هشت بهشت است که کل جهنم یک گوشه‌اش هم جا نمی‌گیرد و در مقابل طول و عرض بهشت یک اتاقک هم حساب نمی‌شود؛ در بهشت چقدر آدم است؟ خدا یک بار در قرآن کثیر نمی‌گوید، اوضاع جامعه زمان خودتان هم می‌بینید، در جهنم چقدر هستند؟ ما نمی دانیم هر طبقه اش چند میلیارد، چند تریلیارد آدم است، رسول خدا می‌فرماید: یک دانه از عقرب های جهنم بیاید، سر جهنم زهر خود را خالی کند برای کل طبقات جهنم که دوزخیان را به عذاب بکشد، کافی است.
این عقرب‌ها و مارها از کجا پیدا شدند؟ از " زبان"، انسان حرفی را بدون محاسبه می‌زند یک دفعه دل چند هزار نفر را می‌ترساند، بی‌محاسبه یک مطلبی را می‌گوید پخش هم می‌شود امنیت جامعه به هم می‌ریزد جامعه فکر می‌کند هر چی پول گذاشتند دینار به دینارش را تا آخر خوردند و بردند، چه آهی می‌کشند، چه ناله‌ای می‌زنند چه گریه‌ای می‌کنند چه جمعیت‌ها یک جا جمع می‌شوند؛ این حرفها همه می‌شود مار و عقرب، چه نیازی دارد من هر چیزی را بین مردم برملا کنم مشکلی برای یک نهادی هست پنهان بنشینید حل کنید؛ پیغمبر می‌فرماید کسی که مردم از او بترسند، قیامت وارد محشر که می‌شود روی پیشانیش نوشته "آیس من رحمت الله" این شخصی که در دنیا مردم را ترسانده از رحمت خدا به کل محروم است.
تکلیف حرف بی ربط مشخص است، نباید گفت، حتی مگر هر حرف با ربطی را باید به جامعه انتقال داد، مثلا اگر در نهادی پول کم است، هر طور شده، پول را فراهم کنید و کمبود را جبران کنید تا مردم زندگی آرامی داشته باشند.
بسیاری از زمان ها می توان حرف های خوب زد؛ هارون خواب دید، همه دندان‌هایش ریخته، گفت: یک معبر بیاورید، به معبر گفتک من دیشب خواب دیدم، همه دندان هایم ریخته، گفت، تو زودتر از همه قوم و خویش هایت می میری، هارون دستور داد او را بخوابانند و صد شلاق محکم به او بزنند چرا که خبر بسیار بدی داد، خواباندند و زدند، هارون گفت: یک معبر دیگر بیاورید، یک معبر دیگر آوردند، گفت: من دیشب خواب دیدم همه دندان‌هایم ریخته، معبر گفت: عمر جنابعالی از بقیه اقوام طولانی‌تر است، هارون گفت: هزار دینار به او بدهید، همان تعبیر بود، ولی زیبا بود، اوضاع را به هم نریخت.
از زبان بترسید؛ پیغمبر می فرماید: «قیامت خدا به زبان می گوید، عذابی را شامل حالت کنم که چنین عذابی به یک نفر از مخلوقاتم، ندادم چون یک کلمه از دهان تو درآمد، مال، جان و آبروی مردم را به باد داد» مرد، پولی در حساب گذاشته و به وسیله آن، همسر و فرزندانش را اداره می‌کند، شخصی کلمه ای می‌گوید و یک مرتبه درها به روی مردم بسته می‌شود، این زبان عذاب دارد، چرا دلها را می‌سوزانید؟ چرا قلب‌ها را به لرزه وامی‌دارید؟ مگر شما مالک این مردم هستید؟
این مارها و عقرب‌های دوزخ از کجا پیدا شدند؟ از نوک زبان، حرف هایی که مردم را سوزاند، حرف هایی که آبروی مردم را برد، حرف هایی که خواب راحت را از مردم گرفت، همه اینها مار و عقرب می شود. در قرآن مجید صد آیه بیشتر داریم که اعمال در قیامت تجسم پیدا می‌کند و حرف عقرب و مار می‌شود، ذکر درخت بهشت می شود، نماز قصر می‌شود و شهادت کاخ می‌شود.
به امیرالمومنین خبر دادند که یکی از دوستان خوب شما در خانه افتاده و به خودش می‌پیچد، حضرت به عیادت او آمدند، بسیار درد می‌کشید، اما ظاهرا دیگر مردنی نبود، به حضرت گفت: من شیعه شما هستم و آدم بدی نیستم، من نمازم را می‌خوانم روزه‌ام را می‌گیرم، من کاری نکردم علی جان چرا این مار به این سنگینی ما را گزید و رفت؟ حضرت فرمود: «دیروز سر چهارراه در خیابان به قنبر توهین کردی خوشحال باش توهینت شد زهر این مار زد تو را، اگر خدا گذاشته بود برای قیامت مار قیامت نمی زند و برود، به جسمت می چسبد.
اما کسی که کلام مثبت دارد مثلا شما یک جوان بدکار و بی نمازی را می‌بینید، یا خانم‌ها، یک دختر بدحجابی را می‌بینند، با این زبان خداداده شروع می‌کنند از طریق گوش این جوان و آن دختر به داخل قلب نور انتقال می‌دهند، این یعنی هدایت و حکمت.
دانشمند اسم این انتقال از طریق گوش را عصب های شنوایی نامیدند که تا قلب کشیده شده، پس از اینکه کلام مثبت در این جوان اثر گذاشت، این جوان بیدار می‌شود و توبه می‌کند.
پیغمبر خطاب به امیرالمومنین فرمود: « لَأن يَهدي اللّه ُ على يَدَيكَ رجُلاً خَيرٌ لَكَ مِمّا طَلَعَت علَيهِ الشَّمسُ و غَرَبَت، علی جان یک نفر فقط به وسیله تو از گمراهی نجات پیدا کند برای تو در پیشگاه خدا بهتر است از آنچه که خورشید بر او می‌تابد و غروب می‌کند»
البته هدایت با کلام نور، به نرمی و با رفاقت، با یک حال عاطفی و محبت‌آمیز، با چوب و مشت نمی‌شود کسی را هدایت کرد، چون مشت که بلند کنی، او هم بلند می‌کند، یقه‌اش را بگیری او هم یقه تو را می‌گیرد، پیراهنش را پاره کنی، او هم پیراهن تو را پاره می کند؛ این که هدایت نیست، این جنگ است، هدایت اسم زیبایی است برای اینکه انسان گمشده‌ای را گم گشتگی و گمراهی نجات دهد.
خداوند دوست دارد، زبان بنده اش به کلام نور، به کلام حکیمانه و هدایت کننده، به یک کلامی که صددرصد به نفع خودش و دیگران هست، آراسته باشد مانند کلام خودش، کلام خودش قرآن است و این کلام را دوست دارد.
در این زمینه یک یا دو روایت بسیار مهم بشنوید، این روایت در جلد اول کتاب بحر المعارف ملا عبدالصمد همدانی، صفحه بیست و سه است، ان الرجل انسان، مرد یا زن، فرقی نمی‌کند، ان الرجل اذا صَلّی رَکعَتَینِا نسان وقتی دو رکعت نماز می‌خواند و لم یسئل الله شیئا من حوائج الدین و الدنیا، بعد از تمام شدن نماز، دستش را به جانب پروردگار برنمی‌دارد که درباره نیازهای دنیایی و دینی حرف بزند، قال الله تعالی للملائکه خداوند به ملائکه می‌فرماید کَأَنَّهُ قَدِ اسْتَغْنَی عَنِّی، فرشتگان انگار این بنده من هیچ نیازی به من ندارد همه چیزش تمام است خزانه‌اش پر است، این استغنا من الله بد است؛ آدم باید همیشه به پروردگار نیاز نشان دهد، و اذا دعی لنفسه، سلام نماز که داده شد، انسان برای خودش دعا کند و بگوید، خدایا دنیایم، دینم، زن و بچه‌ام، ملکم، پولم، زمینم، باغم، در واقع برای خودش صحبت می‌کند و لم یدع لاخوانِهِ، اما برای دیگران از من چیزی نمی‌خواهد، یقول الله تعالی ملائکتی خدا به فرشتگان می‌گوید: فرشتگانم یظن عبدی انه سئل بخیلا، بنده من نمی گوید به مردم هم این لطف را بکن، به مردم مسلمان در کل دنیا این لطف را بکن، اصلا به مردم دنیا این لطف را بکن، خیال می‌کند من بخیل هستم؟
در دعای ابوحمزه می خوانیم "اللهم اغفر للمومنین" از زمان آدم تا روز قیامت، "اللهم اغفر لحینا" خدایا همه زنده‌ها را بیامرز "و میتنا"، خدایا همه مردگان را بیامرز، "و ذکرنا" همه مردهایمان را بیامرز، "و اناثنا"، همه زن هایمان را بیامرز و "صغیرنا" همه بچه هایمان را بیامرز و "کبیرنا" همه بزرگ ها را بیامرز "و حرّنا" همه آزادهایمان را بیامرز "و مملوکنا" همه گرفتارانمان را بیامرز؛ این دعای هر شب زین العابدین است.
عربی نماز می‌خواند، در قنوت گفت: "اللهم اغفرلی و رسول الله" من و پیغمبر را بیامرز، نمازش تمام شد، پیغمبر صدایش زد، فرمود: این چه دعای بی مزه ای بود، کردی، من و پیغمبر، تو در خانه کریم رفتی، تنها برای دو نفر درخواست می‌کنی! برای همه بخواه، این نان، خرما، پنیر، هندوانه و برنج و... را برای همه بخواه؛ می بینید که گاهی شب ها تلویزیون نشان می دهد که کنار خیابان چهار نفر جمع شدند، تریلیاردر نیستند، نه کاخ دارند نه کارخانه؛ پول روی هم گذاشتند و سیصد نفر را افطاری می دهند. پس برای همه بخواه.
بنده من فکر می کند از بخیل درخواست می‌کند، با خدا خوب حرف بزن، حرفی که بوی بخل نسبت به طرفت دهد را نزن، "و اذا دعی لنفسه و للمومنین" وقتی بگوید خدایا من خیر دنیا و آخرت را برای خودم و برای تمام مردم مومن جهان می خواهم، خدا به ملائکه می گوید اول خیر دنیا را به خودش می دهم چون می گوید این خیر را به کل انسان ها بده.
پیغمبر می فرماید: مَنْ أَرَادَ اللَّهُ بِهِ الْخَيْرَ، اگر خدا، خوبی و خیر کسی را بخواهد، رَزَقَهُ اللّه خَليلاً صالحِا یک رفیق خوب، نصیب او می کنم که این رفیق خوب "ان نسی ذکره" یک زبان بسیار عالی دارد تا یاد خدا از درون او می پرد؛ این رفیق خوب، خدا را به یادش می‌اندازد و می گوید، رفیق یادت نرود، ما بالای سر و مالک و مراقب داریم، ما یکی را داریم که ظاهر و باطن مان را می داند و هر کسی که یاد خدا باشد، به او کمک می کند.
یک رفیق خوبتر هم در دعاهایمان معرفی شده، شنیدید و می دانید "یا خیر رفیق"، ای بهترین رفیق، اگر آدم این بهترین رفیق را انتخاب کند، دست آدم را می گیرد و به بهشت می برد.
«ای کریمی که از خزانه غیب، گبر و ترسا وظیفه خور داری، دوستان را کجا کنی محروم، تو که با دشمنان نظر داری»، گفت: خدایا کلک این فرعون را بِکن، فایده‌ای ندارد، این انسان هدایت نمی‌شود، فرمود: طرح این که کلکش را بکنم، خودت به موسی بده، گفت: آب آشامیدنی و نان را قطع کن، فرمود: من رزاق هستم، نان بُر نیستم، من جلوی آب را نمی گیرم. من تا آن وقتی که مهلت برای او قرار دادم، نان و آب او را می دهم، من موسی نان بُر نیستم.
منِ موسی مانند مردم این روزگار نیستم، بروند جلوی آب مردم را ببندند، این اخلاق های رذلی است، دشمن باشد، من نان و آبش را می‌دهم، بیدار نشد و کبرش را ادامه داد، عذاب می‌شود، اما نان و آب قطع نمی شود.
در این زمان مگر می شود، نان کسی را ببرّی آن وقت می خواهی خداوند رحمتش را از تو نبرد!