حکمت 266 نهج البلاغه : ضرورت عمل گرايى

حکمت 266 نهج البلاغه : ضرورت عمل گرايى

متن اصلی حکمت 266 نهج البلاغه

موضوع حکمت 266 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 266 نهج البلاغه

266 وَ قَالَ عليه السلام لَا تَجْعَلُوا عِلْمَكُمْ جَهْلًا وَ يَقِينَكُمْ شَكّاً إِذَا عَلِمْتُمْ فَاعْمَلُوا وَ إِذَا تَيَقَّنْتُمْ فَأَقْدِمُوا

موضوع حکمت 266 نهج البلاغه

ضرورت عمل گرايى

(اخلاقى، تربيتى)

ترجمه مرحوم فیض

266- امام عليه السّلام (در ترغيب به عبادت) فرموده است 1- دانائى خود را (به نيست شدن دنيا) نادانى قرار ندهيد (كه از آخرت چشم پوشيده بدنيا دل بنديد) و باورتان را (به مردن) به دودلى نگردانيد (بنا بر اين) 2- اگر (به نيستى دنيا) دانائيد پس (براى آخرت) كار كنيد، و هر گاه (مردن را) باور داريد پس (توشه برداشته) پا پيش گذاريد.

( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1220 و 1221)

ترجمه مرحوم شهیدی

274 [و فرمود:] دانش خود را نادانى مى انگاريد، و يقين خويش را گمان مپنداريد، و چون دانستيد دست به كار آريد، و چون يقين كرديد پاى پيش گذاريد.

( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 412)

شرح ابن میثم

258- و قال عليه السّلام:

لَا تَجْعَلُوا عِلْمَكُمْ جَهْلًا وَ يَقِينَكُمْ شَكّاً- إِذَا عَلِمْتُمْ فَاعْمَلُوا وَ إِذَا تَيَقَّنْتُمْ فَأَقْدِمُوا

المعنى

نهاهم أن يجعلوا علمهم بما أهمّ علمه من أحوال الآخرة جهلا: أي في قوّة الجهل، و يقينهم شكّا: أى في قوّة الشكّ و بمنزلته لتركهم العمل على وفق ما علموه و تيقّنوه. و لذلك أمرهم بالعمل على وفق علمهم و الإقدام عليه على وفق يقينهم.

( . شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 384)

ترجمه شرح ابن میثم

258- امام (ع) فرمود:

لَا تَجْعَلُوا عِلْمَكُمْ جَهْلًا وَ يَقِينَكُمْ شَكّاً- إِذَا عَلِمْتُمْ فَاعْمَلُوا وَ إِذَا تَيَقَّنْتُمْ فَأَقْدِمُوا

ترجمه

«علم خود را به نادانى تبديل نكنيد، و يقين خود را به شك مبدّل نسازيد، اگر مى دانيد پس عمل كنيد، و اگر يقين داريد، پس اقدام كنيد.»

شرح

امام (ع) نهى فرموده است مردمان را از اين كه علم خود را با توجّه به حالات آخرت كه اهميت آنها را مى دانند، به منزله جهل قرار ندهند، و يقين خود را به دليل عمل نكردن بر طبق علم و يقين به منزله شكّ و ترديد قرار ندهند. و به همين جهت آنان را مأمور ساخته تا مطابق علمشان عمل و مطابق يقينشان اقدام بر انجام كارها نمايند.

( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 651)

شرح مرحوم مغنیه

274- لا تجعلوا علمكم جهلا و يقينكم شكّا إذا علمتم فاعملوا، و إذا تيقّنتم فأقدموا.

المعنى

لا تجعل جهلك علما بادعاء ما ليس فيك و القول على اللّه بغير الحق.. و أيضا لا تجعل علمك جهلا بترك العمل به، فمن علم عمل، و من لم يعمل بعلمه فهو و الجاهل سواء، بل أضل سبيلا، و يأتي قول الإمام: العلم يهتف بالعمل، فإن أجابه و إلا ارتحل (و يقينكم شكا) من كان على يقين من الحق، و لم يعمل به، و ينتصر له، و يقف مع أهله فهو تماما كالشاك فيه و المتردد، بل أسوأ و أضل (إذا علمتم فاعملوا) لتكونوا علماء بحق (و إذا تيقنتم فأقدموا) لتكونوا من المؤمنين المخلصين، و من ترك العمل بعلمه و يقينه فقد ألغى عقله و دينه و ضميره، و عاش مدة عمره في نفاق و خداع.

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4، ص 384)

شرح شیخ عباس قمی

243- لا تجعلوا علمكم جهلا، و يقينكم شكّا. إذا علمتم فاعملوا، و إذا تيقّنتم فأقدموا.«» أمرهم بالعمل على وفق اعلمهم، و الإقدام على وفق يقينهم، و نهاهم عن ترك العمل

( . شرح حکم نهج البلاغه، . ص196)

شرح منهاج البراعة خویی

(263) و قال عليه السّلام: لا تجعلوا علمكم جهلا، و يقينكم شكّا إذا علمتم فاعملوا، و إذا تيقّنتم فأقدموا.

المعنى

لكلّ شي ء أثر ماسّ به و معرّف له، فاذا انتفى عنه هذا الأثر يصير كأن لم يكن و ليس عنه خبر، و قد شاع بين الناس نفى الشي ء بانتفاء أثره المطلوب منه كما قال عليه السّلام فيما مضى من خطبته في قضية إغارة عمّال معاوية على الأنبار: يا أشباح الرّجال و لا رجال، فأثر الرّجوليّة هو الحميّة و الدّفاع عن البيضة و الحريم، فمن انتفى عنه هذا الأثر فانّه يصير كالمعدوم، و أثر العلم هو العمل به، و أثر اليقين هو الاقدام بموجبه فمن علم و لا يعمل فهو جاهل عملا، و إن كان عالما في ذهنه، و من تيقّن بالموت و لم يقدم على التهيّؤ له فكأنه شاكّ فيه.

الترجمة

فرمود: دانش خود را ناداني نسازيد، و يقين خود را شك و ترديد نكنيد، چون دانستيد دنبال عمل باشيد، و چون يقين داريد، بموجب آن اقدام كنيد.

  • دانا چه عمل نكرد نادان باشد شك است يقيني كه ندارد اقدام

( . منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج 21، ص 364)

شرح لاهیجی

(309) و قال عليه السّلام لا تجعلوا علمكم جهلا و يقينكم شكّا اذا علمتم فاعملوا و اذا تيقّنتم فاقدموا يعنى و گفت (- ع- ) كه مگردانيد دانستن شما را يعنى دانستن فناء دنيا را ندانستن و يقين بر مردن شما را تشكيك بر مردن هر گاه مى دانيد فناء دنيا را پس كار بكنيد از براى اخرت و هر گاه يقين داريد مردن شما را پس پا پيش گذاريد بر سفر اخرت بتوشه اخرت بر داشتن

( . شرح نهج البلاغه نواب لاهیجی، ص 318)

شرح ابن ابی الحدید

280: لَا تَجْعَلُوا عِلْمَكُمْ جَهْلًا وَ يَقِينَكُمْ شَكّاً- إِذَا عَلِمْتُمْ فَاعْمَلُوا وَ إِذَا تَيَقَّنْتُمْ فَأَقْدِمُوا هذا نهي للعلماء عن ترك العمل- يقول لا تجعلوا علمكم كالجهل- فإن الجاهل قد يقول جهلت فلم أعمل- و أنتم فلا عذر لكم- لأنكم قد علمتم و انكشف لكم سر الأمر- فوجب عليكم أن تعملوا- و لا تجعلوا علمكم جهلا- فإن من علم المنفعة في أمر- و لا حائل بينه و بينه ثم لم يأته كان سفيها

( . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید) ج 19، ص 164)

شرح نهج البلاغه منظوم

[265] و قال عليه السّلام:

لا تجعلوا علمكم جهلا، وّ يقينكم شكّا، إذا علمتم فاعملوا، و إذا تيقّنتم فأقدموا.

ترجمه

پس از دانستن خويش را بنادانى مزنيد، و يقينتان را بشكّ مبدّل مسازيد، همين كه دانستيد عمل كنيد، همين كه يقين كرديد اقدام نمائيد.

نظم

  • چو دانستى كه مرگ و مردنى هستنشايد گشتنت بر جهل پا بست
  • حساب و حشر چون گردد يقينتمبادا شك كنى در حق دينت
  • عمل كن چون كه گشتت علم حاصليقين چون كردى اندر كار ده دل
  • ز ايقان پاى در پيش ارگذارىز باغ و قصر ايمان سر برآرى

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 10، صفحه ی 54 و 55)

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

موانع همراهی امام حسین علیه السلام

موانع همراهی امام حسین علیه السلام

در این بخش "موانع همراهی امام حسین علیه السلام " بیان شده است.
غفلت از یاد خدا، اولین عامل تحقق حادثه کربلا

غفلت از یاد خدا، اولین عامل تحقق حادثه کربلا

در این بخش موضوع "غفلت از یاد خدا، اولین عامل تحقق حادثه کربلا " بیان شده است.
دلایل وقوع حادثه کربلا

دلایل وقوع حادثه کربلا

در این بخش به "دلایل وقوع حادثه کربلا" پرداخته شده است.
حب دنیا، ریشه مقابله مسلمین با سید الشهدا

حب دنیا، ریشه مقابله مسلمین با سید الشهدا

در این بخش موضوع "حب دنیا، ریشه مقابله مسلمین با سید الشهدا" بیان شده است.
تاریکی جامعه، عامل گمراهی در عاشورا

تاریکی جامعه، عامل گمراهی در عاشورا

در این بخش به موضوع "تاریکی جامعه، عامل گمراهی در عاشورا" اشاره شده است.

پر بازدیدترین ها

پیروی از شیطان؛ از عوامل رویارویی با امام حسین علیه السلام

پیروی از شیطان؛ از عوامل رویارویی با امام حسین علیه السلام

در این بخش موضوع "پیروی از شیطان؛ از عوامل رویارویی با امام حسین علیه السلام " بیان شده است.
No image

عاشورا، سرمایه ی هدایت همه ی عوالم

در این بخش به موضوع "عاشورا، سرمایه ی هدایت همه ی عوالم" پرداخته شده است.
حب دنیا، ریشه مقابله مسلمین با سید الشهدا

حب دنیا، ریشه مقابله مسلمین با سید الشهدا

در این بخش موضوع "حب دنیا، ریشه مقابله مسلمین با سید الشهدا" بیان شده است.
No image

همراهی ولی خدا با معرفت و محبت

در این بخش به موضوع "همراهی ولی خدا با معرفت و محبت" اشاره شده است.
No image

ارزش گریه بر امام حسین (ع) و یارانش

در این ویژه نامه به موضوع "ارزش گریه بر امام حسین (ع) و یارانش" پرداخته شده است.
Powered by TayaCMS