حکمت 138 نهج البلاغه : ارزش دعا، صدقه و زكات دادن

حکمت 138 نهج البلاغه : ارزش دعا، صدقه و زكات دادن

متن اصلی حکمت 138 نهج البلاغه

موضوع حکمت 138 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 138 نهج البلاغه

138 وَ قَالَ عليه السلام سُوسُوا إِيمَانَكُمْ بِالصَّدَقَةِ وَ حَصِّنُوا أَمْوَالَكُمْ بِالزَّكَاةِ وَ ادْفَعُوا أَمْوَاجَ الْبَلَاءِ بِالدُّعَاءِ

موضوع حکمت 138 نهج البلاغه

ارزش دعا، صدقه و زكات دادن

(اخلاقى، اقتصادى)

ترجمه مرحوم فیض

138- امام عليه السّلام (در ترغيب بصدقه و زكوة و دعا) فرموده است

1- ايمانتان را با صدقه سياست و حفظ نمائيد (كه صدقه نشانه كمال ايمان است و مؤمن براى پاداش با نيّت پاك بآن مى شتابد) 2- و داراييهاتان را با زكوة دادن در پناه در آوريد (چون اگر ندهيد بفقراء و مستمندان خيانت كرده ايد و شايسته است كه از بين برود) 3- و گرفتاريهاى پى در پى را با دعاء و درخواست دور نمائيد.

( . ترجمه مرحوم فیض، ج 6 ص 1154)

ترجمه مرحوم شهیدی

146 [و فرمود:] ايمان خود را با صدقه نگاه داريد، و مالهاتان را با زكات دادن، و موجهاى بلا را با دعا برانيد.

( . ترجمه مرحوم شهیدی، ص 386)

شرح ابن میثم

133- و قال عليه السّلام:

سُوسُوا إِيمَانَكُمْ بِالصَّدَقَةِ وَ حَصِّنُوا أَمْوَالَكُمْ بِالزَّكَاةِ- وَ ادْفَعُوا أَمْوَاجَ الْبَلَاءِ بِالدُّعَاءِ

اللغة

سوسوا: أى املكوا.

المعنى

و ذلك أنّ الصدقة من الإيمان التامّ مملكه و حفظه لا يكون بدونها، و أمّا تحصين المال بالزكاة فلأنّ منعها إنّما يكون عن البخل و شدّة الحرص و ذلك باعث لمستحقّها على ذمّه و داع للخلق إلى التسبّب في أذاه فكان مانعها متعرّضا بذلك لتلف ماله و بأدائها محصّنا له. و استعار لفظ الأمواج للحوادث المتواترة و قد مرّ أنّ الدعاء بإخلاص مما يعدّ النفس للإجابة بالمطلوب. و غرضه الحثّ على الصدقة و الزكاة و الدعاء.

( شرح ابن میثم، ج 5 ص 320 و 321)

ترجمه شرح ابن میثم

133- امام (ع) فرمود:

سُوسُوا إِيمَانَكُمْ بِالصَّدَقَةِ وَ حَصِّنُوا أَمْوَالَكُمْ بِالزَّكَاةِ- وَ ادْفَعُوا أَمْوَاجَ الْبَلَاءِ بِالدُّعَاءِ

لغت

سوسوا: نگهدارى كنيد

ترجمه

«ايمانتان را به وسيله صدقه نگهدارى كنيد و اموالتان را با دادن زكات محفوظ بداريد، و موجهاى بلا را با دعا از خود برانيد».

شرح

توضيح آن كه صدقه نسبت به ايمان كامل به منزله نگهبان است، و حفظ ايمان بدون صدقه ممكن نيست، و امّا پاسدارى مال به وسيله زكات از آن جهت است كه ندادن زكات حاكى از بخل و زيادى طمع است و اين انگيزه مى شود تا مستحق زكات، صاحب مال را نكوهش كند و مردم در صدد آزار او برآيند، پس مانع زكات بدان وسيله مال خود را در معرض تلف قرار داده، و با دادن زكات آن را از تلف نگه داشته است. كلمه: «امواج» را از پيشامدهاى پياپى استعاره آورده است و قبلا گذشت كه دعا از روى خلوص از جمله عواملى است كه نفس را براى اجابت خواسته خود، آماده مى سازد.

هدف امام (ع) از اين بيان، وادار سازى به دادن صدقه، زكات و دعا كردن است.

( ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5 ص 542)

شرح مرحوم مغنیه

145- سوسوا إيمانكم بالصّدقة، و حصّنوا أموالكم بالزّكاة و ادفعوا أمواج البلاء بالدّعاء.

المعنى

سوسوا إيمانكم أي اعملوا بمقتضاه و انتفعوا به، و المعنى لا إيمان يجدي بلا بذل تماما كما لا بذل ينفع بلا إيمان (و حصّنوا أموالكم بالزكاة) قال ميثم في شرحه: من منع الزكاة فقد عرّض أمواله للتلف، لأن الفقراء لا يسكتون عنه (توفي هذا الشارح سنة 679 ه) أما الدعاء فقد سبق الكلام حوله منذ قليل في الحكمة 134.

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4 ص 310)

شرح شیخ عباس قمی

141- سوسوا إيمانكم بالصّدقة، و حصّنوا أموالكم بالزّكاة، و ادفعوا أمواج البلاء بالدّعاء. سوسوا: أي املكوا. و ذلك أنّ الصدقة من الإيمان التامّ مملكه و حفظه لا يكون بدونها، و قد ورد في الصدقة و الزكاة و الدعاء ما لا يخفى.

و في الحديث: إنّ الدعاء يردّ البلاء و قد أبرم إبراما.

( . شرح حکم نهج البلاغه شیخ عباس قمی، ص120)

شرح منهاج البراعة خویی

الثامنة و الثلاثون بعد المائة من حكمه عليه السّلام

(138) و قال عليه السّلام: سوسوا إيمانكم بالصّدقة، و حصّنوا أموالكم بالزّكاة، و ادفعوا أمواج البلاء بالدّعاء.

اللغة

(ساس) القوم: دبّرهم، ساس الأمر: قام به- المنجد.

الاعراب

سوسوا: جمع الأمر الحاضر من ساس يسوس، و إيمانكم مفعوله.

المعنى

الإيمان سراج القلب و نوره الّذي يتلألأ على المشاعر و الحواسّ و الأعضاء فيضيئها، و أمارة ضيائها أنها تعمل عملها اللّائق بها، فتفهم الحق و تحسّ احساسا ايمانيا، و تعمل بالخير و تدعو إليه، فلا بدّ من تدبيره و القيام بأمره و حفظه عن الضعف و الانطفاء.

و الإنفاق في سبيل اللَّه و الصدقة للّه يزيده ضياء و نورا، و أداء الزكاة موجب لاستغناء الفقراء و عفافهم عن مدّ أيديهم إلى أموال أصحاب الزكاة، مضافا إلى أنّ أداء الزكاة يحصن المال بلطف من اللَّه و حفظه عن التلف و السرقة و الحرقة.

و الدّعاء إلى اللَّه لدفع البلايا و رفعها من الدّعاء المستجاب كما ورد في كثير من الأخبار و نصّ عليه الكتاب فقال اللَّه تعالى: «قُلْ ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْ لا دُعاؤُكُمْ»

الترجمة

فرمود: إيمان خود را بوسيله صدقه دادن حفظ كنيد، و أموال خود را با پرداخت زكاة نگهدارى نمائيد و بيمه كنيد، و امواج بلا را بوسيله دعاء از خود دور كنيد.

  • تصدّق كن از بهر ايمان خود زكاتت بده حفظ كن مال خود
  • بگردان تو موج بلا با دعاءبدرگاه حق بازگو حال خود

( . منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه(الخوئی) ج 21 ص215و216)

شرح لاهیجی

(167) و قال (- ع- ) سوسوا ايمانكم بالصّدقة و حصّنوا اموالكم بالزّكوة و ادفعوا امواج البلاء بالدّعاء يعنى و گفت (- ع- ) كه مالك گرديد ايمان شما را بصدقه دادن زيرا كه صدقه دفع ميكند بلاهاى عظيمه را كه نزول آن بيرون ميكند ايمان را از دست مؤمن و محافظت كنيد اموال شما را از نقصان يافتن بزكوة دادن زيرا كه زكاة موجب زيادتى اموالست و دفع كنيد موجهاى بلا را بدعا كردن زيرا كه تضرّع و زارى بدرگاه خدا موجب دفع بلا است

( . شرح نهج البلاغه (لاهیجی) ص 306)

شرح ابن ابی الحدید

142: سُوسُوا إِيمَانَكُمْ بِالصَّدَقَةِ وَ حَصِّنُوا أَمْوَالَكُمْ بِالزَّكَاةِ- وَ ادْفَعُوا أَمْوَاجَ الْبَلَاءِ بِالدُّعَاءِ قد تقدم الكلام في الصدقة و الزكاة و الدعاء- فلا معنى لإعادة القول في ذلك

( . شرح نهج البلاغة(ابن أبي الحديد)، ج 18 ، صفحه ى 345)

شرح نهج البلاغه منظوم

[140] و قال عليه السّلام:

سوسوا ايمانكم بالصّدقة، و حصّنوا أموالكم بالزّكاة، و ادفعوا أمواج البلاء بالدّعآء.

ترجمه

ايمانتان را با دادن صدقه سياست و نگهدارى كنيد (همان طور كه شخص سياست مدار با رأى صائب كشور را حفظ ميكند) و اموالتان را با دادن زكاة در پناه گيريد، و موجهاى بلا را با دعاء از خويش دفع دهيد.

نظم

  • چو ايمان در درون دارد تحقّقگشايد مرد دست اندر تصدّق
  • كنيد انفاق چون دينار و درهمشود ايمانتان را پايه محكم
  • شما را مال در عرض و تباهى استزكاة از بهر آن نيكو پناهى است
  • اداى حقّ حق چون از ديانتكند انسان كند مالش صيانت
  • چو درياى محن گرديد پر موجبسرتان شد بلا و فتنه در اوج
  • بلا را با دعا بايست بستنره و امواج آن درهم شكستن
  • چو خواند مرد در سختى دعا راخدا در دم بگرداند بلا را

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 9 ص170)

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

خانه وسیع

خانه وسیع

علاء عرض كرد: عبائى (ناچيز) پوشيده و از دنيا كناره گرفته است . على عليه السلام فرمود: او را نزد من بياور، وقتى كه عاصم به حضور على عليه السلام آمد، حضرت به او فرمود: (اى دشمنك جان خود، شيطان در تو راه يافته و تو صيد او شده اى آيا به خانواده ات رحم نمى كنى ؟ تو خيال مى كنى خداوند خداوند كه طيبات (زندگى خوب ) رابر تو حلال كرده ، دوست ندارد كه از آنها بهره مند شوى ؟!
سرکشي ابليس

سرکشي ابليس

ولي سرانجام ابليس (پدر شيطانها) او را فريب داد، و بر او حسادت ورزيد، چرا که ابليس از اينکه حضرت آدم در بهشت در جايگاه هميشگي و همنشين نيکان است، ناراحت بود، وسوسه هاي او باعث شد که آدم(ع) يقين خود را به شک و وسوسه او از دست داد، و تصميم محکم خويش را باسخنان بي اساس او مبادله کرد.
No image

یاد جانسوز علی (ع) از یاران شهید

سپس با صدای بلند فریاد زد: «الجهاد الجهاد عباد الله، الا و انّی معسکر فی یومی هذا، فمن اراد الرّواح الی الله فلیخرج؛ بندگان خدا، جهاد! جهاد! ... همگان بدانید که من امروز لشکر به سوی جبهه، حرکت می دهم، هر آن کس که هوای کوچ به سوی خدا را دارد، از خانه بیرون آید و با ما حرکت کند».
انتقاد شدید به حامیان باطل

انتقاد شدید به حامیان باطل

امام علی (علیه السلام) به این ترتیب به همه کوته فکران و جاهلان، هشدار داد که فریب شیّادان را نخورند، بنده شکم و پول نباشند، و از ستمگران و مفسدین، تقلید ننمایند، و گرنه همچون مردم بصره، صید شیادان قدّاره بند می شوند و دنیا و آخرتشان تباه می گردد.
اعلام آماده باش

اعلام آماده باش

در روز موعود، افراد پاکدل و مؤمنان واقعی در محل حاضر شدند، ولی تعداد آنها کمتر از سیصد نفر بود، وقتی که تعداد این جمعیت را به علی (علیه السلام) گزارش دادند، آن حضرت فرمود: اگر عده این افراد به هزار نفر می رسید، درباره آنها رأی و حکمی داشتم ولی اکنون فرمانی در این باره نخواهم داد.

پر بازدیدترین ها

ناله نیمه شب علی (ع) در محراب عبادت

ناله نیمه شب علی (ع) در محراب عبادت

گواهی می دهم که شبی از نیمه آن گذشته بود و پرده های تاریکی و ظلمت خود را بر جهان گسترده بود، او در محراب ایستاده و محاسنش را گرفته و همچون انسان مار گزیده به خود می پیچید و می گریست و می گفت: «یا دنیا یا دنیا، الیک عنّی ابی تعرّضت، ام الیّ تشوّقت؟ لا حان حینک، هیهات! غرّی غیری لا حاجه لی فیک...؛ ای دنیا، ای دنیا! از من دور شو! آیا خود را به من عرضه می کنی؟
کشته شدن پایه گذار فرقه خوارج

کشته شدن پایه گذار فرقه خوارج

آن گاه سوار بر مرکب شد و از میان کشته های دشمن گذشت و فرمود: لقد صرعکم من غرّکم: «آن کس که شما را مغرور ساخت، این چنین شما را به خاک هلاکت افکند» از آن حضرت سوال شد: چه کسی آن ها را مغرور کرد؟
انتقاد شدید به حامیان باطل

انتقاد شدید به حامیان باطل

امام علی (علیه السلام) به این ترتیب به همه کوته فکران و جاهلان، هشدار داد که فریب شیّادان را نخورند، بنده شکم و پول نباشند، و از ستمگران و مفسدین، تقلید ننمایند، و گرنه همچون مردم بصره، صید شیادان قدّاره بند می شوند و دنیا و آخرتشان تباه می گردد.
 مالک اشتر، فرمانده فرماندهان!

مالک اشتر، فرمانده فرماندهان!

این است سیمای درخشان مالک اشتر در پیشگاه علی (علیه السلام) که حتی او را از هر جهت به جای خود معرفی می کند (با توجه به این که او در مصر نمی توانست در همه جزئیات به علی (علیه السلام) مراجعه کند زیرا فاصله مصر و عراق، بسیار است) و به راستی عجیب است آیا شخصی را (غیر از امامان) سراغ دارید که امام معصوم، این گونه به او در همه جهات اطمینان داشته باشد؟!
قاطعیت، برای اجرای عدالت

قاطعیت، برای اجرای عدالت

بنابر این، با این دوگانگی نمی توانم، با شما باشم، سپس فرمود:« ای مردم مرا در راه اصلاح و سامان یافتن جامعه خودتان كمك كنید، و ایم الله لانصفن المظلوم من ظالمه و لاقودن الظالم بخزامته، حتی اورده منهل الحق وان كان كارها؛ سوگند به خدا داد مظلوم را از ستمگر می گیرم، و افسار ستمگر را می كشم، تا او را به آبشخور حق، وارد سازم، هر چند ناخوشایند او باشد»
Powered by TayaCMS