حکمت 308 نهج البلاغه : روش نویسندگی

حکمت 308 نهج البلاغه : روش نویسندگی

متن اصلی حکمت 308 نهج البلاغه

موضوع حکمت 308 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 308 نهج البلاغه

308 وَ قَالَ عليه السلام أَنَا يَعْسُوبُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمَالُ يَعْسُوبُ الْفُجَّارِ و معنى ذلك أن المؤمنين يتبعونني و الفجار يتبعون المال كما تتبع النحل يعسوبها و هو رئيسها

موضوع حکمت 308 نهج البلاغه

روش نويسندگى

(اعتقادى، اقتصادى)

ترجمه مرحوم فیض

308- امام عليه السّلام (در باره منزلت خود) فرموده است 1- من رئيس و پيشواى مؤمنين هستم، و دارائى پيشواى بزهكاران است (سيّد رضىّ «رحمه اللّه» فرمايد:) معنى اين فرمايش آنست كه مؤمنين از من پيروى ميكنند و بدكاران از دارائى چنانكه زنبور عسل از يعسوب خود كه رئيس و پيشواشان است پيروى مى نمايد.

( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1236)

ترجمه مرحوم شهیدی

316 [و فرمود] من پيشواى مؤمنانم و مال پيشواى تبهكاران [و معنى آن اين است كه مؤمنان پيرو منند، و تبهكاران پيرو مال چنانكه زنبوران عسل مهتر خود را به دنبال ].

( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 417)

شرح ابن میثم

300- و قال عليه السّلام:

أَنَا يَعْسُوبُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمَالُ يَعْسُوبُ الْفُجَّارِ قال الرضى: و معنى ذلك أن المؤمنين يتبعوني و الفجار يتبعون المال كما تتبع النحل يعسوبها، و هو رئيسها.

المعنى

أقول: استعار لنفسه لفظ اليعسوب، و وجه المشابهة ما ذكره السيّد- رحمه اللّه تعالى- .

( . شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 400 و 401)

ترجمه شرح ابن میثم

300- امام (ع) فرمود:

أَنَا يَعْسُوبُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمَالُ يَعْسُوبُ الْفُجَّارِ

ترجمه

«من پيشواى مؤمنانم، امّا مال و ثروت پيشواى تبهكاران است.»

شرح

سيد رضى مى گويد: معناى سخن آن است كه مؤمنان پيروان من و بدكاران پيرو مال و ثروتند، چنان كه زنبوران عسل از يعسوب خود كه رئيس آنهاست پيروى مى كنند.

كلمه يعسوب را براى خود استعاره آورده است. و وجه شبه همان است كه سيّد رضى- خدايش بيامرزد- بيان كرده است.

( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 678 و 679)

شرح مرحوم مغنیه

316- أنا يعسوب المؤمنين، و المال يعسوب الفجّار قال الرّضي (و معنى ذلك أنّ المؤمنين يتّبعونني و الفجّار يتّبعون المال كما تتبع النّحل يعسوبها و هو رئيسها).

المعنى

اليعسوب: الرئيس الكبير، و المراد بيعسوب الفجار هنا معاوية الذي اشترى بالمال دين الرجال و ضمائرهم.

و نقل صاحب «فضائل الخمسة من الصحاح الستة» في الجزء الثاني- عن ابن حجر في اصابته ج 7 ص 167 طبعة سنة 1853 بكلكتا و «الاستيعاب» لابن عبد البر ج 2 ص 657 طبعة سنة 1336 ه بحيدر آباد و «أسد الغابة» لابن الأثير ج 5 ص 287 طبعة سنة 1285 ه بمصر، نقل عنهم و عن غيرهم: ان رسول اللّه (ص) قال: «علي يعسوب المؤمنين، و المال يعسوب المنافقين».

و قال ابن أبي الحديد: «هذه كلمة قالها رسول اللّه (ص) و معناها ان المؤمنين يتبعون أثر علي حيث سلك، و نحو ذلك قول النبي (ص): أدر الحق معه كيف دار».

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4، ص 405)

شرح شیخ عباس قمی

65- أنا يعسوب المؤمنين، و المال يعسوب الفجّار.«» قال السيّد: و معنى ذلك أنّ المؤمنين يتبعونني، و الفجّار يتبعون المال، كما تتبع النحل يعسوبها، و هو رئيسها.«

( . شرح حکم نهج البلاغه، »ص 66)

شرح منهاج البراعة خویی

(305) و قال عليه السّلام: أنا يعسوب المؤمنين، و المال يعسوب الفجّار. قال الرّضيّ رحمه اللَّه: و معنى ذلك أنّ المؤمنين يتّبعونني، و الفجّار يتّبعون المال كما تتبع النّحل يعسوبها، و هو رئيسها.

المعنى

(اليعسوب) ملكة النحل، و من عادة النحل التهافت عليها و اتّباعها أينما ترحل و تقيم كتهافت الفراش على الشموع، و هذا التشبيه أبلغ تعبير في المحبّة و الاطاعة و قد نرى تهافت الفجّار على الأموال و إكبابهم عليه في كلّ حال، و هذا حال المؤمنين مع أميرهم عليه السّلام.

الترجمة

فرمود: من سرور مطاع و محبوب مؤمنانم، و مال دنيا سرور و مطاع أهل فجور و نابكارانست.

  • منم سرور مؤمنان در جهانبود مال و زر سرور فاجران

( . منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج 21، ص 403 و 404)

شرح لاهیجی

(352) و قال (- ع- ) انا يعسوب المؤمنين و المال يعسوب الفجّار و معنى ذلك انّ المؤمنين يتّبعونى و الفجّار يتّبعون المال كما يتّبع النّحل يعسوبها و هو رئيسها يعنى و گفت (- ع- ) كه من امير مگس عسل مؤمنانم و مؤمنان بگرد من جمع ميشوند و مال امير مگس عسل فاجرانست و فاجران بگرد مال جمع ميشوند سيّد (- ره- ) مى گويد كه معنى ان كلام اينست كه مؤمنان پيروى من ميكنند و فاجران پيروى ميكنند مال را چنانچه پيروى ميكنند مگسان عسل امير خود را و ان رئيس ايشانست

( . شرح نهج البلاغه نواب لاهیجی، ص 320 و 321)

شرح ابن ابی الحدید

322: أَنَا يَعْسُوبُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمَالُ يَعْسُوبُ الْفُجَّارِ قال معنى ذلك أن المؤمنين يتبعونني- و الفجار يتبعون المال- كما تتبع النحل يعسوبها و هو رئيسها هذه كلمة قالها رسول الله ص بلفظين مختلفين- تارة أنت يعسوب الدين- و تارة أنت يعسوب المؤمنين- و الكل راجع إلى معنى واحد- كأنه جعله رئيس المؤمنين و سيدهم- أو جعل الدين يتبعه و يقفو أثره- حيث سلك كما يتبع النحل اليعسوب- و هذا نحو قوله و أدر الحق معه كيف دار

( . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید) ج 19، ص 224)

شرح نهج البلاغه منظوم

[307] و قال عليه السّلام:

أنا يعسوب المؤمنين، و المال يعسوب الفجّار. و معنى ذلك أنّ المؤمنين يتّبعوننى، و الفجّار يتّبعون المال كما يتّبع النّحل يعسوبها، و هو رئيسها.

ترجمه

من پيشواى مؤمنان، و مال پيشواى فاجران است، سيّد رضى ره گويد: مراد اين است كه مؤمنين دنبال من، و بدكاران دنبال مال اند، بدانسانكه زنبور عسل كه از پى رئيس و يعسوبشان روانند.

نظم

  • پس از احمد (ص) من اوّل مرد دينم رئيس و پيشواى مؤمنينم
  • بهر جائى كه من پا مى گذارمز مؤمن خيلى از دنبال دارم
  • و ليك آنان كه قومى بد مآل اند روان در روز و شب دنبال مال اند
  • ز هر جائى كه مال و زر فرا چنگفتد سايند سر هر چند بر سنگ
  • بگيتى هر كسى را پيشوائى است دل هر فرقه مايل بجائى است
  • چو زنبور عسل دنبال يعسوبيكى را دين يكى را مال مطلوب

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 10، صفحه ی 93)

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

 اشاره حضرت علی(ع) به معلق بودن زمین در فضا

اشاره حضرت علی(ع) به معلق بودن زمین در فضا

امام على عليه السلام : [خداوند] زمين را ايجاد كرد و آن را نگه داشت، بى آن كه وى را مشغول سازد. و آن را بر جايى بدون قرار استوار كرد و بى هيچ پايه اى بر پايش داشت و بى هيچ ستونى برافراشتش و آن را از كجى و انحراف نگاه داشت و از افتادن و شكافتن آن جلوگيرى كرد .
 نحوه تشکیل جو زمین از دیدگاه مولا علی (ع) در نهج البلاغه

نحوه تشکیل جو زمین از دیدگاه مولا علی (ع) در نهج البلاغه

و آبهای ساکن را به مواج سرکش برگردانید تا آنجا که آبها روی هم قرار گرفتند و چون قله های بلند کوهها بالا آمدند امواج تند کف های برآمده از آبها را در هوای باز و فضای گسترده بالا بردند تا جایی که از آن هفت آسمان پدید آمد.آسمان پایین را چون موج مهار شده و آسمان بالا را مانند سقف استوار قرار داد.
 انسان شناسی

انسان شناسی

آنگاه از روحی که آفرید در آن دمید تا به صورت انسانی زنده درآمد، دارای نیروی اندیشه، که وی را به تلاش اندازد، و دارای افکاری که در دیگر موجودات، تصرّف نماید. به انسان اعضاء و جوار حی بخشید، که در خدمت او باشند، و ابزاری عطا فرمود، که آنها را در زندگی بکار گیرد،
 علي(عليه السّلام) و انسان شناسي قرآني

علي(عليه السّلام) و انسان شناسي قرآني

طرفداران اين انديشه از گذشته اي دور با روش ها و متدهاي گوناگون در پي شناخت نهاد آدمي هستند. آنها گاه از گزاره هاي ديني مدد مي گيرند و گاه تجربه، عقل و عرفان را به ياري مي طلبند. گروهي از ايشان انسان را ذاتاً خوب معرفي مي کنند و عده اي ذات انسان را بد و شرور نشان مي دهند و بعضي انسان را هم خوب و هم بد مي خوانند.
 انسان شناسی از منظر نهج البلاغه

انسان شناسی از منظر نهج البلاغه

نهج البلاغه یک شاهکار ادبی در تعلیمات اسلامی است که در آن توجه به عزّت و کرامت انسان و سلامت عقل و روان از اهمیت بسزایی برخوردار است. سخنان حکمت آمیز این کتاب که با عقل و اندیشه آدمی سروکار دارند حقایق بسیار متعالی و معانی بسیار ژرفی را در مورد شناخت خدا، انسان، و جهان با فصاحت و بلاغت تمام بیان می کنند و آگاهی های ارزشمندی را در هریک از این زمینه ها ارائه می دهند. خطابه ها احساسات راکد انسان را در جهت ستیز با فساد و تباهی و بی عدالتی بر میانگیزند، و موعظه ها انسان را از خواب غفلت بیدار و خطراتی را که می توانند دل و روان آدمی را ضعیف و بیمار کنند یادآور می شوند.

پر بازدیدترین ها

 اشاره حضرت علی(ع) به معلق بودن زمین در فضا

اشاره حضرت علی(ع) به معلق بودن زمین در فضا

امام على عليه السلام : [خداوند] زمين را ايجاد كرد و آن را نگه داشت، بى آن كه وى را مشغول سازد. و آن را بر جايى بدون قرار استوار كرد و بى هيچ پايه اى بر پايش داشت و بى هيچ ستونى برافراشتش و آن را از كجى و انحراف نگاه داشت و از افتادن و شكافتن آن جلوگيرى كرد .
 انسان شناسی

انسان شناسی

آنگاه از روحی که آفرید در آن دمید تا به صورت انسانی زنده درآمد، دارای نیروی اندیشه، که وی را به تلاش اندازد، و دارای افکاری که در دیگر موجودات، تصرّف نماید. به انسان اعضاء و جوار حی بخشید، که در خدمت او باشند، و ابزاری عطا فرمود، که آنها را در زندگی بکار گیرد،
 انسان شناسی از منظر نهج البلاغه

انسان شناسی از منظر نهج البلاغه

نهج البلاغه یک شاهکار ادبی در تعلیمات اسلامی است که در آن توجه به عزّت و کرامت انسان و سلامت عقل و روان از اهمیت بسزایی برخوردار است. سخنان حکمت آمیز این کتاب که با عقل و اندیشه آدمی سروکار دارند حقایق بسیار متعالی و معانی بسیار ژرفی را در مورد شناخت خدا، انسان، و جهان با فصاحت و بلاغت تمام بیان می کنند و آگاهی های ارزشمندی را در هریک از این زمینه ها ارائه می دهند. خطابه ها احساسات راکد انسان را در جهت ستیز با فساد و تباهی و بی عدالتی بر میانگیزند، و موعظه ها انسان را از خواب غفلت بیدار و خطراتی را که می توانند دل و روان آدمی را ضعیف و بیمار کنند یادآور می شوند.
 علي(عليه السّلام) و انسان شناسي قرآني

علي(عليه السّلام) و انسان شناسي قرآني

طرفداران اين انديشه از گذشته اي دور با روش ها و متدهاي گوناگون در پي شناخت نهاد آدمي هستند. آنها گاه از گزاره هاي ديني مدد مي گيرند و گاه تجربه، عقل و عرفان را به ياري مي طلبند. گروهي از ايشان انسان را ذاتاً خوب معرفي مي کنند و عده اي ذات انسان را بد و شرور نشان مي دهند و بعضي انسان را هم خوب و هم بد مي خوانند.
 مباني فكري، انساني و اجتماعي در نهج البلاغه

مباني فكري، انساني و اجتماعي در نهج البلاغه

به عكس در جوامعي كه انسجام و هستي آنها را بايد پيوند دروني، بدون ارتباط با مبداء و مركز خارجي، تامين و تضمين كند، اولويت با نظام است . تازه آن نظام است كه جا و مكان و موقعيت فرد و جمع را در چهارچوب خود و در قلمرو خود مشخص مي كند . نظام حاكم بر فرد و جمع است و كيفيت و نوع حاكميت نظام بر فرد و بر جمع است كه سرنوشت مساله سابق الذكر، يعني اصالت فرد يا اصالت جمع را مشخص مي كند .
Powered by TayaCMS