توجه و مراقبت.
خانمهايي كه از چادر بعنوان حجاب استفاده مي كنند در
موارد زير بايد بيش از هر موقع مراقب حجاب خويش باشند:.
در هنگام خريد و فروش با نامحرم، مرتب كردن چادر در
مقابل نامحرم، گرفتن و يا دادن چيزي به نامحرم، كار كردن در مقابل نامحرم چه در منزل
و يا خارج از منزل، شستن لباس، ظرف و يا هر چيز ديگر در مقابل نامحرم، انداختن و يا
بر چيدن سفره و...
در تمام موارد فوق و موارد مشابه پيشنهاد مي شود خانمها
از پوشش كافي در زير چادر برخوردار باشند و استفاده كردن از روسري يا مقنعه و همچنين
آستين در صورتي كه لباس آستين كوتاه پوشيده اند در زير چادر مي تواند خانمها را در
حفظ كامل حجاب خود كمك نمايد و موجب رضاي خداوند متعال گردد.
127.سؤال:
اگر شخصي از يك دختر خانم خواستگاري كند و دختر قبول نكند و آن شخص فاميل باشد و بعدها
نيز همديگر را ملاقات كنند و در صورتي كه آن پسر هنوز مجرد است دختر در مقابل او چگونه
بايد باشد آيا بايد بيشتر از حد واجب حجاب را رعايت كند و يا در حرف زدن با او بيشتر
مراقبت كند.
جواب: از هر كاري كه موجب مفسده و گناه مي شود بايد
پرهيز كند.
امام، اراكي و گلپايگانى: استفتاء.
در نتيجه: بنابر فتواي حضرت امام بطور مثال اگر باز
گذاشتن وجه و كفين موجب مي شود كه پسر به او به قصد لذّت نگاه كند بايد وجه و كفين
خود را بپوشاند و يا اگر حرف زدن موجب به مفسده افتادن او باشد بايد حتي المقدور آن
را ترك كند.
احكام زينت.
128.سؤال:
مراد از زينت چيست.
جواب: هر چيزي كه عرفاً زينت محسوب گردد و مردم به
آن زينت بگويند.
امام: با استفاده از استفتاء از كتاب احكام بانوان،
سؤال 7، ص19.
اراكى، بهجت، سيستانى، خامنه اى، گلپايگاني و مكارم:
استفتاء.
فاضل: جامع المسائل، ج1، سؤال 1707.
129.سؤال:
اگر بانوان سرمه را نه براي زينت بلكه به خاطر فوايدي كه از نظر طبي در آن وجود دارد
بزنند در اين صورت بازهم در مقابل نامحرم بايد آن را بپوشانند.
جواب: اگر عرفاً زينت محسوب شود بايد بپوشانند، قصد
زينت داشته باشد يا نه.
امام: استفتاء از كتاب احكام ازدواج، ص195.
اراكى، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.
فاضل: جامع المسائل، با استفاده از سؤال 1707.
بهجت، تبريزى، سيستاني و مكارم:(بهجت: زينت محسوب مي
شود. استفتاء.
تبريزى: اگر به گونه اي سرمه كشيده است كه حتي پير
زنها و يا زنان تقريباً مُسِن استفاده مي كنند اگر چه براي زينت باشد، پوشيدن آن از
نامحرم لازم نيست. صراط النجاة، با استفاده از سؤالهاي 882 و 883.
سيستانى: در صورتيكه سرمه كشيدن به هدف خودنمائي و
نيز تحريك كننده نباشد و از واقع شدن در حرام نيز ايمن باشد، اشكالي ندارد. استفتاء.
مكارم: پوشانيدن لازم نيست. استفتاء.).
130.سؤال:
آيا شرعاً زني كه مشخص است ابروانش را برداشته براي رعايت اصول حجاب كامل حتماً بايد
آن را بپوشاند يا مي تواند آن را نمايان كند.
جواب: بايد بپوشاند.
امام: استفتاء از كتاب احكام ازدواج، ص195.
اراكي و گلپايگانى: استفتاء.
بهجت، تبريزى، فاضل و مكارم:(بهجت: اگر مهيج و محرك
باشد بايد پوشانده شود و در غير اين صورت احتياط است. استفتاء.
تبريزى: اگر اصلاح صورت (بند انداختن يا ابرو برداشتن)
به گونه اي است كه حتي در پير زنها متعارف است، پوشانيدن آن لازم نيست. صراط النجاة،
با استفاده از سؤالهاي 882 و 883.
فاضل: در صورتي كه عرفاً زينت محسوب شود پوشش آن لازم
است. جامع المسائل، ج1، سؤال 1707.
مكارم: پوشانيدن آن از نامحرم لازم نيست مگر آنكه منشأ
مفسده خاصي گردد. استفتاء.).
131.مسئله:
خانمها مي توانند همان قسمتي از صورت يا دست خود را كه زينت كرده اند بپوشانند و پوشيدن
بقيه صورت واجب نيست.
امام، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.
گلپايگانى:(گلپايگانى: بطور كلي وجه و كفين بنابر احتياط
واجب بايد از نامحرم پوشيده شود چه زينت داشته باشد يا نه. ارشاد السائل، سؤالهاي
454 و 456؛ توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2444و استفتاء.).
بنابراين: اگر خانمي مثلاً فقط زير ابروي خود را برداشته
است مي تواند با پوشيدن مقنعه يا چادر تا قسمت زيرابروي خود را بپوشاند و در صورتي
كه بقيه صورت زينت ندارد باز گذاشتن آن اشكالي ندارد.
توجه: داشتن النگو، دستبند، انگشتر (اگر چه حلقه ازدواج
باشد) بلند كردن ناخن، لاك زدن، حنا گرفتن، بعضي ساعتهاي مچي كه براي زينت استفاده
مي شود، پوشيدن بعضي دستكشهاي توري براي زينت، همگي از زينتهاي دست هستند و بايد آنها
را از نامحرم بپوشانند.
و همچنين سرمه كشيدن، برداشتن ابرو، گذاشتن مژه مصنوعى،
استفاده از هر نوع لوازم آرايش، گذاشتن حلقه براي بيني (كما اينكه در برخي مناطق رسم
است) گوشواره و يا هر چيز ديگري كه عرفاً بدان زينت بگويند همگي از زينتهاي صورت محسوب
مي گردد و بايد ازنامحرم پوشيده شود.
132.مسئله:
در مسئله پوشش وجه و كفين، در صورت داشتن زينت از نامحرم، فرقي بين نامحرم ها نيست
چه فاميل نزديك باشند و چه غريبه.
امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، گلپايگاني
و مكارم: استفتاء.
فاضل: جامع المسائل، ج1،با استفاده از سؤالهاي
1711 و 1713 و 1716.(33).
در نتيجه: خانمها بايد در مجالس وميهمانيهاي فاميلي
و يا غير آن، يا وجه و كفين خود را از نامحرم بپوشانند ويا از زينت كردن آن پرهيزكنند.
133.سؤال:
آيا بند انداختن صورت براي خانمها زينت محسوب مي شود ياخير وآيا خانمهايي كه بند انداخته
اند بايد صورت خود را از نامحرم بپوشانند.
اراكى، خامنه اي و فاضل: در صورتي كه عرفاً زينت باشد
پوشيدن آن از نامحرم واجب است. استفتاء.
تبريزى: اگر اصلاح صورت بگونه اي باشد كه حتي در پير
زنها نيز متعارف است، پوشانيدن، آن از نامحرم واجب نيست. استفتاء.
بهجت، گلپايگانى: بلي زينت محسوب است و بايد از نامحرم
بپوشانند. استفتاء.
مكارم: لازم نيست صورت خود را از نامحرم بپوشانند مگر
اينكه منشأ مفسده خاصي گردد. استفتاء.
134.سؤال:
خانمي هستم كه حلقه ازدواج خود را (كه بسيار ساده هم هست) نه براي زينت بلكه براي يادگاري
و وفاداري به شوهر به دستم كرده ام آيا پوشيدن آن از نامحرم واجب است.
جواب: به دست كردن هرگونه حلقه اي زينت محسوب مي شود
و پوشيدن آن از نامحرم واجب است.
امام، اراكي و گلپايگانى: استفتاء.
بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم:(بهجت:
اگر مهيج و محرك باشد بايد بپوشاند و در غير اين صورت احتياط است. استفتاء.
تبريزى: پوشانيدن انگشتري كه بطور متعارف زنان به دست
مي كنند از نامحرم واجب نيست. صراط النجاة، سؤالهاي 882 ، 883 و 884.
خامنه اى: اگر عرفاً زينت محسوب مي شود بايد از نگاه
نامحرم پوشيده باشد. اما چنانچه از آنهائي است كه چشم گير نيست و صدق زينت نمي كند
اشكال ندارد. استفتاء.
سيستانى: انگشتر و حلقه در دست داشتن در مقابل نامحرم
چنانچه به هدف خودنمائي در مقابل نامحرم نباشد و نيز تحريك كننده نباشد و از واقع شدن
در حرام نيز ايمن باشد، اشكالي ندارد. استفتاء.
فاضل: در صورتي كه عرفاً زينت محسوب شود پوشش آن لازم
است. جامع المسائل، ج1، سؤال 1707.
مكارم: اشكالي ندارد. استفتاء.).
135.سؤال:
اخيراً در جامعه متداول شده است كه بعضي از زنان و مردان جهت زيباسازي لبها و بيني
به پزشك جراح مراجعه مي كنند و طبيعت لب و بيني و... را با انجام عمل جراحي عوض مي
كنند، آيا اين عمل به منظور زيباشدن جايز است.
خامنه اى: اين عمل در اصل و في حد ذاته جايز و بي اشكال
است ولي واجب است از امور محرمه جانبي مثل مس و نظر نامحرم جداً اجتناب شود. استفتاء.
در نتيجه: در اينگونه موارد نمي توان به پزشك نامحرم
مراجعه كرد و حتماً بايد پزشك محرم و يا هم جنس باشد.
136.سؤال:
آيا فرقي بين آرايش كردن هست يعني اگر كسي بسيار بد زينت كند مثلاً مطابق رسومات خودشان
به آن زينت بگويند و حال آنكه براي عده اي ديگر نه فقط زينت نيست بلكه براي آنها زشت
هم هست آيااينگونه زينتها نيز بايد از نامحرم پوشيده شود.
جواب: زينت كردن، به زشتي و زيبايي نيست و هرچه كه
عرفاً بدان زينت بگويند بايد از نامحرم پوشيده شود.
امام، اراكى، بهجت، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.
فاضل: جامع المسائل، ج1، سؤال 1707.
تبريزي و سيستانى:(تبريزى: اگر زينت در وجه و كفين
از قبيل متعارف و اصلاح صورت و سرمه اي باشد كه حتي در زنهاي پير متعارف است پوشاندن
آن بر زن واجب نيست، ولي در غير آن واجب است پوشانده شود (خواه زيبا باشد يا زشت).
استفتاء و صراط النجاة، با استفاده از سؤالهاي 882 ، 883 و 884.
سيستانى: آنچه عرفاً بدان زينت بگويند بايد از نامحرم
پوشيده شود البته به استثناء سرمه كشيدن و انگشتر و حلقه در دست كردن با همان شرائط
ذكر شده در مسئله قبل. استفتاء.).
137.سؤال:
آيا عطر زدن و يا خوش بو كردن به وسيله مواد و مايعات ديگر براي آقايان و بانوان در
صورتي كه بوي آن به مشام نامحرم برسد اشكال دارد.
جواب: عطر زدن اشكال ندارد ولي اگر عطر زدن بانوان
موجب مفسده و تحريك باشد جائز نيست.
امام: استفتاء از كتاب احكام ازدواج، ص194.
اراكي و خامنه اى: استفتاء.
سيستانى، فاضل و گلپايگانى:(سيستانى: چنانچه نوعاً
موجب فتنه باشد يا به قصد گرفتار كردن مردان نامحرم باشد جايز نيست. استفتاء.
فاضل، سؤال: اگر زني خود را براي نامحرم خوش بو كرده
باشد آيا بر او غسل لازم است.
جواب: در فرض سؤال مستحب است غسل كند. جامع المسائل،
ج2، سؤال 166.
گلپايگانى: در صورتي كه عطر زدن به قصد جلب توجه نامحرم
باشد اشكال دارد. استفتاء.)
138.مسئله:
بنابر احتياط واجب خانمها بايد موهاي مصنوعي كه به موي خود وصل كرده باشند يا كلاه
گيس به سر گذاشته باشند را بپوشانند. اگر چه موي وصل شده موي مرد يا زن باشد.
امام، اراكى، فاضل و گلپايگانى: عروه، (ستر و ساتر)،
مسئله1.
خامنه اى: استفتاء.
بهجت، سيستاني و مكارم:(بهجت و سيستانى: بر زن واجب
است از نامحرم بپوشاند. استفتاء.
مكارم: اگر اين كار زينت محسوب مي شود واجب است آن
را از نامحرم بپوشاند. عروه، (ستروساتر)، مسئله1.).
139.سؤال:
آرايش نمودن زن براي غير همسر در بعضي مجالس زنانه مثل عروسي يا ميهماني زنانه چه حكمي
دارد.
جواب: در صورتي كه نامحرم او را نبيند اشكال ندارد.
امام: استفتاء از كتاب احكام ازدواج، ص188.
امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل،
گلپايگاني و مكارم: استفتاء.
تبريزى: صراط النجاة، سؤال 883.
140.سؤال:
آيا براي بانوان پوشيدن كفشهايي كه صدادار است بطوري كه موقع راه رفتن صداي آنها را
نامحرم مي شنود اشكال دارد.
جواب: در صورتي كه مفسده اي بر آن مترتب شود اجتناب
لازم است.
امام: استفتاء از كتاب احكام ازدواج، ص194.
خامنه اى: استفتاء و با استفاده از اجوبة الاستفتائات،
ج2، سؤال 283.
141.مسئله:
اگر خانمي بداند نامحرمي با قصد لذّت و ريبه به دست و صورت او نگاه مي كند، اگر چه
وجه و كفين او زينت نداشته باشد بايد اين دو موضع را از نامحرم بپوشاند.
امام، اراكى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: عروه، (ستر
و ساتر)، قبل از مسئله 1.
سيستانى: منهاج الصالحين، (نكاح)، مسئله 18 و توضيح
المسائل، مسئله 2444.
142.مسئله:
باز گذاشتن وجه و كفين به قصد به حرام انداختن ديگران جايز نيست.
امام، اراكى، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.
فاضل: جامع المسائل، ج2، با استفاده از سؤال
1066.
سيستانى: منهاج الصالحين، (نكاح)، با استفاده از مسئله
18 و توضيح المسائل، مسئله 2444.
بهجت و فاضل:
143.مسئله:
رفتن به مكاني كه زن مي داند نامحرمهايي با قصد لذّت به او نگاه مي كنند جايز نيست.
امام، اراكي و گلپايگانى: استفتاء.
بهجت و مكارم:(بهجت: در فرض كمك به حرام جايز نيست.
استفتاء.
فاضل: رفتن به آنجا في نفسه حرام نيست لكن چنانچه رفت
بايد حجاب را رعايت و خود را در معرض ديد نامحرم قرار ندهد. استفتاء.).
144.مسئله:
پير زنهايي كه اميد ازدواج در آنها نيست مي توانند علاوه بر وجه و كفين، مقداري از
موها، دستها تا حدود آرنج و يا پاها تا حدود زانو خود را از نامحرم نپوشانند.
خامنه اي و مكارم:استفتاء.
سيستانى: منهاج الصالحين، (نكاح)، مسئله 18.
فاضل: مقداري كه ستر آن متعارف نيست و معمولاً نمي
پوشانند، مي توانند نپوشانند ولي تا حدود زانو متعارف نيست. استفتاء.
پوشش زن از
زن
145.مسئله:
خانمها بايد عورتين خود را از زنهاي ديگر بپوشانند و پوشانيدن بقيه بدن از آنها واجب
نيست.
امام، اراكى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: عروه، (ستروساتر)،
قبل از مسئله1.
بهجت و خامنه اى: استفتاء.
سيستانى: منهاج الصالحين، (احكام تخلى)، قبل از مسئله
55.
فاضل: جامع المسائل، ج1،سؤال 1704.
146.مسئله:
اگر خانمي بداند كه خانم ديگري به قصد لذّت به بدن يا به دست و صورت او نگاه مي كند،
بر او واجب است بدن يا دست و صورت خود را از او بپوشاند.
امام، اراكى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: عروه، (ستروساتر)،
قبل از مسئله 1.
بهجت:(بهجت: اصل رفتن منعي ندارد ولي پوشش مناسبي كه
ديگران به گناه نيفتند مراعات شود. استفتاء.
مكارم: رفتن به مكاني كه زن مي داند نامحرمهايي با
قصد لذت به او نگاه مي كنند جايز نيست مگر براي ضرورتهاي زندگى. استفتاء.).
در نتيجه: در حمامها، استخرها، سالنهاي بدن سازي يا
ورزشى، خياط خانه ها، آرايشگرها اگر خانمي ببيند خانم ديگري به قصد لذّت به او نگاه
مي كند بايد بلا فاصله بدن خود را از او بپوشاند.
147.مسئله:
اگر خانمي بدن خود را به قصد به حرام انداختن زن ديگري نپوشد حرام است.
امام، اراكى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: عروه، (ستروساتر)،
با استفاده از قبل از مسئله 1.
سيستانى: منهاج الصالحين، (نكاح)، مسئله 18 و توضيح
المسائل، مسئله 2444.
بهجت:(بهجت: پوشانيدن بدن و دست و صورت لازم نيست.
استفتاء.).
148.مسئله:
پوشانيدن عورتين زن از زنان ديگر واجب است اگر چه آنان بدون قصد لذّت و ريبه نگاه كنند
مگر در حال اضطرار.
امام، اراكى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: عروه، (ستر
و ساتر)، قبل از مسئله 1.
امام، اراكى، بهجت، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.
سيستانى: منهاج الصالين، (نكاح)، با استفاده از مسائل
18 و 20 و 21 و توضيح المسائل، مسئله 2444.
در نتيجه: همانگونه كه در بخش (نگاه) آمد، خانمها نمي
توانند تا قبل از اينكه به اضطرار برسند در مقابل دكتر عورتين خود را برهنه كنند. لذا
جلوگيري از حاملگي در غير مقام اضطرار اگر مستلزم برهنه كردن عورتين در مقابل دكتر
باشد جايز نيست و بايد از آن اجتناب كرد اگر چه دكتر زن باشد.
همچنين، خانمها بايد مراقب باشند در حمامهاي عمومي
عورتين آنها پوشيده باشد لذا پوشيدن لباس نازكي كه كاملاً عورتين را نپوشاند جايز نيست.
بنابراين، انداختن بعضي از عكسهاي راديولوژي و يا سونوگرافي
كردن از رحم و يا قرار دادن دستگاههاي درون رحمي و يا مواردي از اين قبيل كه مستلزم
كشف عورتين در مقابل ديگري باشد، اگر در مقام اضطرار نباشد جايز نيست و بايد از آن
اجتناب كرد.
پوشش زن از
بچه‌ها
بچه ها يا به سن تمييز رسيده اند يا نرسيده اند:.
149.مسئله:
اگر بچه ها (اعم از دختر و پسر محرم يا نامحرم) به سن تمييز نرسيده باشند پوشيدن بدن
حتي عورتين از آنها واجب نيست.
امام، اراكى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: عروه، (ستروساتر)،
قبل از مسئله 1.
امام، فاضل، گلپايگاني و مكارم: عروه، (نكاح)، مسئله
35.
اراكى، بهجت، خامنه اي و تبريزى: استفتاء.
سيستانى: منهاج الصالحين، (نكاح)، مسئله 25.
و اگر به سن تمييز رسيده اند يا دخترند يا پسر:.
150.مسئله:
اگر بچه مميز دختر باشد خانمها بايد عورتين خود را از او بپوشانند.
امام، اراكى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: عروه، (ستر
و ساتر)، قبل از مسئله 1.
بهجت: استفتاء.
سيستانى: منهاج الصالحين، (احكام تخلى)، قبل از مسئله
55.
و اگر پسر باشد يا محرم است يا نامحرم:.
151.مسئله:
در صورتي كه پسر بچه مميز محرم باشد پوشيدن عورتين براي خانمها لازم است.
امام، اراكى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: عروه، (ستروساتر)،
قبل از مسئله1.
بهجت: استفتاء.
سيستانى: منهاج الصالحين، (احكام تخلى)، قبل از مسئله
55.
152.مسئله:
در صورتي كه پسر بچه مميز نامحرم باشد علاوه براينكه بر خانمها واجب است عورتين خود
را از آنها بپوشانند بنابر احتياط واجب بايد تمام بدن خود، به استثناي وجه و كفين را
از او بپوشانند.
امام: تحرير، (نكاح)، مسئله 26.
امام و گلپايگانى: استفتاء.
بهجت: توضيح المسائل، مسئله 1937.
سيستانى: منهاج الصالحين، (نكاح) مسئله 18 و توضيح
المسائل، مسئله 2444.
فاضل و مكارم:(بهجت: بخشي از بدن كه پوشانيدن آن واجب
است، نپوشاندن آن حرام است ولو ديگري به حرام نيفتد، و در جايي كه پوشاندن واجب نيست
در فرض كمك به حرام پوشاندن واجب است. استفتاء.) .