(7)
دانشمندان یهود، قبل از بعثت پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله، مردم را به ایمان آوردن به آن حضرت دعوت می کردند و بشارت ظهور حضرت را می دادند؛ امّا پس از بعثت، خودشان ایمان نیاوردند و حتّی بعضی از آنان به بستگان خود که اسلام آورده بودند، توصیه می کردند که مسلمان بمانند؛ ولی خودشان اسلام نمی آوردند.(8)
در روایات آمده است: دانشمندی که دیگران را به بهشت دعوت کند، ولی خودش اهل جهنّم باشد، بزرگ ترین وسخت ترین حسرت ها را خواهد کشید.(9)
در این آیه قرآن می فرماید: حقّ تلاوت و دعوت دیگران، عمل خود انسان است. در روایات نیز به این اصل اشاره شده است؛ از جمله:
امام صادق علیه السلام فرمود: «کونوا دعاه النّاس باعمالکم و لاتکونوا دعاهً بالسنتکم»(10) با اعمال خودتان مردم را دعوت کنید، نه تنها با گفتار. از حضرت علی علیه السلام نقل شده است که فرمود:
ص:205
1- 1332. شعراء، 136.
2- 1333. ابراهیم، 21.
3- 1334. اسراء، 72.
4- 1335. بقره، 152.
5- 1336. احزاب، 56.
6- 1337. توبه، 103.
7- 1338. ذیل آیه 44 سوره بقره.
8- 1339. تفسیرنمونه.
9- 1340. بحار، ج 2، ص 37.
10- 1341. تفسیر نورالثقلین.
سوگند که من شما را به کاری دعوت نمی کنم، مگر آنکه خودم پیشگام باشم و از کاری نهی نمی کنم، مگر آن که خودم قبل از شما آن را ترک کرده باشم.(1)
همچنین آن حضرت می فرماید: هرکس خود را امام دیگران قرار داد، ابتدا باید به تعلیم خود بپردازد.(2) چنانکه خداوند در جای دیگر می فرماید: «کبر مقتاً عند الله أن تقولوا ما لاتفعلون»(3)
امام کاظم علیه السلام فرموده اند: «طوبی للعلماء بالفعل و ویل للعلماء بالقول»(4) درود بر عالمانی که به گفته خود عمل می کنند و وای بر عالمانی که فقط حرف می زنند.