(3)
در مقایسه ی میان مؤمن و کافر می بینیم که مؤمن با یاد خدا آرام، به داده خدا راضی، به آینده امیدوار، راهش روشن و مرگ را کوچ کردن به منزلی بزرگتر می داند ولی کافر هر روز به گرد طاغوتی می چرخد و هر لحظه محکوم هوس های خود یا دیگران است، آینده را تاریک و مرگ را فنا می داند.
لذا قرآن برای روشنگری هر چه بیشتر روش مقایسه را مطرح می کند، تا تمام وجدان ها در هر سطحی مسئله را درک کنند:
1. مؤمنان ایمانشان زیاد می شود، «زادتهم ایمانا»(4) ولی کفّار کفرشان بیشتر می شود. «و
ص:245
1- 1610. عوالی اللئالی، ج 4، ص 39.
2- 1611. ذیل آیات 21-23 سوره فاطر.
3- 1612. ذیل آیه 21 سوره جاثیه.
4- 1613. انفال، 2.
ازدادوا کفراً»(1)
2. سرپرست مؤمن خداست، «اللّه ولیّ الّذین آمنوا» ولی سرپرست دیگران طاغوت ها هستند. «اولیائهم الطاغوت»(2)
3. خداوند بر دل مؤمن آرامش نازل می کند، «انزل السکینه فی قلوب المؤمنین»(3) ولی بر دل کفّار ترس و وحشت می افکند. «سنلقی فی قلوب الّذین کفروا الرّعب»(4)
4. افراد با ایمان پیرو حقّ هستند، «الّذین آمنوا اتّبعوا الحقّ» ولی کفّار پیرو باطلند. «الّذین کفروا اتّبعوا الباطل»(5)
5. آینده مؤمن محبوبیّت است، «سیجعل لهم الرّحمن ودّا»(6) ولی آینده کافر حقارت و ذلّت است. «ترهقهم ذله»(7)
6. اهل ایمان به هنگام جان دادن سلام فرشتگان را دریافت می کنند، «تتوفّاهم الملائکه طیبین یقولون سلام علیکم»(8) ولی ستمگران با قهر فرشتگان روبرو می شوند. «تتوفّاهم الملائکه ظالمی انفسهم»(9)
7. جهاد اهل ایمان در راه خداست، «یقاتلون فی سبیل اللّه» ولی جنگ و ستیز کفّار در راه طاغوت است. «یقاتلون فی سبیل الطاغوت»(10)
8. پاداش اهل ایمان محفوظ است، «لا نضیع اجر من احسن عملا»(11) ولی تلاش دیگران محو می شود. «حبطت اعمالهم»(12)
9. مؤمن امکانات و دارایی خود را از خدا می داند، «هذا من فضل ربّی»(13) ولی کافر هرچه دارد از علم و هنر و تلاش خود می پندارد. «انما اوتیته علی علم عندی»(14)
10. کارهای مؤمن پایدار است، «فلن یضلّ اعمالهم»(15) ولی کارهای کفّار از بین می رود.
ص:246
1- 1614. آل عمران، 90.
2- 1615. بقره، 257.
3- 1616. فتح، 4.
4- 1617. انفال، 12.
5- 1618. محمّد، 3.
6- 1619. مریم، 96.
7- 1620. یونس، 27.
8- 1621. نحل، 32.
9- 1622. نحل، 28.
10- 1623. نساء، 76.
11- 1624. کهف، 30.
12- 1625. بقره، 217.
13- 1626. نمل، 40.
14- 1627. قصص، 78.
15- 1628. محمّد، 4.
«اضلّ اعمالهم»(1)
11. مؤمن از هیچ کس نمی ترسد، «لا یخشون احداً»(2) ولی دیگران ترس دارند.«یخشون الناس کخشیه اللّه»(3)
12. بر اهل ایمان فرشته نازل می شود، «تتنزّل علیهم الملائکه»(4) ولی بر دیگران شیاطین. «تنزّل الشیاطین»(5)
13. اهل ایمان امیدوارند، «یبشّر المؤمنین»(6) ولی کفّار مأیوسند. «اذا هم یقنطون»(7)
14. و در یک کلام راه حقّ، راه برترین است، «کلمه اللّه هی العلیا» و راه کفر پست ترین است. «کلمه الّذین کفروا السفلی»(8)
آیا با این همه تابلوهای شفاف قرآنی، جایی برای شک و تردید باقی می ماند؟ در دین شکیّ نیست، «لاریب فیه»(9) امّا آنان در خود وسوسه ایجاد می کنند. «فی ریبهم یتردّدون»(10)