واژگان کلیدی: سلوک معنوی، مقام رضا و یقین، عاشورا، سنگین ترین بلا و آزمایش، میثاق با خدا، ابلیس در عاشورا، وفا
آخرین منزل رشد انسان این است که او به جایی برسد که همه ی حقایق عالم را به صورت حکمت نظری درک نماید؛ اگر به چنین مرتبه ای رسید آنگاه او در منزلت رفیع ترین انسآن ها قرار گرفته است. در علم اخلاق کمال نهایی، دست یابی به صفات نیکو و پاک شدن از اخلاق ناپسند و رسیدن به اخلاق الهی است. در عرفان، کمال سیری است در مراحل توحید؛ از توحید افعالی تا توحید ذات. انسان باید به جایی برسد که حجاب ها از قلب و دیده ی او کنار رود و دریابد که خدا همه چیز است. در قدم اول انسان در می یابد که همه ی کارها به خدا منصوب است، یعنی «لاحول ولا قوه الا بالله ...» اندکی جلوتر به توحید صفات و اسماء می رسد و درنهایت به توحید ذات دست می یابد و درمی یابد که «لا اله الالله»، یعنی هرچه هست اوست.
بالاترین درجه و مقصد اصلی انسان رسیدن به مقام رضاست. در ذیل زیارت جامعه ی امیرالمومنین دعای بسیار زیبایی وجود دارد و یکی از فرازهای آن این است: «وَ الرِّضَا بِقَضَائِكَ وَ قَدَرِكَ»[1] خدایا رضایت به قضا و تقدیر خودت را بزرگ ترین و دورترین هدف من قرار ده؛ یعنی نهایت وجود انسان به مقام رضا ختم شود. «اَعْلَى دَرَجَةِ الزُّهْدِ أَدْنَى دَرَجَةِ الْوَرَعِ وَ أَعْلَى دَرَجَةِ الْوَرَعِ أَدْنَى دَرَجَةِ الْيَقِينِ وَ أَعْلَى دَرَجَةِ الْيَقِينِ أَدْنَى دَرَجَةِ الرِّضَا»[2] بالاترین مقام رضاست. انسان پس از زهد و فراغت از امور دنیا آماده ی رسیدن به مقام یقین می گردد. تمام شک های ما ناشی از تعلقات دنیایی است و این شک ها با برهان و استدلال رفع نمی شوند. فلسفه یقین نمی آورد، بلکه یقین با رفع تعلق از بین می رود. حجاب ها و تعلقات مانع رسیدن به مقام یقین است. پس بالاترین درجه ی زهد، یقین است. اگر انسان به مرحله ی یقین رسید می تواند به مرحله ی رضا دست یابد.
اگر کسی به رضا و یقین رسید باید این اثرات در او ظاهر شود. در کتاب کافی آمده است: «إِنَّ اللَّهَ بِعَدْلِهِ وَ قِسْطِهِ جَعَلَ الرَّوْحَ وَ الرَّاحَةَ فِي الْيَقِينِ وَ الرِّضَا وَ جَعَلَ الْهَمَّ وَ الْحَزَنَ فِي الشَّكِّ وَ السَّخَطِ»[3] خدای متعال ترسیمی عادلانه فرموده است. اگر کسی به مقام رضا برسد خدای متعال به او روح و راحتی عطا می کند. نتیجه ی یقین و رضا این است که انسان احساس نماید زمام تمام هستی به دست خداست. رضایت در انسان راحتی و نشاط ایجاد می کند؛ زیرا انسان می داند خدا ضامن کارهای اوست و همه ی کارها نیز در دست خدا است. در این مرحله انسان تنها با تقدیر خود به نشاط نمی رسد، بلکه از مشاهده ی تقدیر سراسر هستی لذت می برد. اگر رضا به درجات بالاتر برسد انسان در متن سنگین ترین آزمایش که خدای متعال برای او رقم می زند هیجان زده و خوشحال خواهد شد؛ به عبارت دیگر در کار خدا تنها زیبایی می بیند و می تواند زیبایی کار او را درک نماید.
عاشورا تجلی رضایت به قضای الهی در بالاترین مرتبه است. عاشورا تولّی، تسلیم، وفا و تصدیق ولایت ولیّ خدا است؛ این عمیق ترین و سطحی ترین لایه ی عاشورا است. از یک سو رضا به قضای الهی و وفا به او و از سوی دیگر نیز اوج طغیان در برابر یکدیگرند. عاشورا سنگین ترین بلای تاریخ است و بلایی بزرگ تر از آن وجود ندارد. صاحب این بلا نبی اکرم((صلی الله علیه و آله و سلم)) است و خدا قبلاً میثاق این بلا را از پیامبر، امیرالمومنین و فاطمه ی زهرا گرفته که این فرزند دارای چنین بلایی است و آن ها نیز میثاق داده اند و سپس خدا این فرزند را به آن ها عطا کرده است.
عمیق ترین لایه ی عاشورا رابطه ی باطنی ولیّ خدا با خدای متعال است. نتیجه ی عبودیت امام حسین(علیه السلام) رسیدن به مقام قرب و شفاعت همه ی عوالم حتی شفاعت نسبت به انبیای اولو العزم است. از سوی دیگر خدای متعال دست او را می گیرد و این عبودیت و بندگی، دست گیری از همه ی عوالم در طول تاریخ است. کسی جز نبی اکرم و اهل بیت نمی تواند وسعت عظمت و بلای سید الشهدا(علیه السلام) را درک نماید و ما تنها از این واقعه صحبت می کنیم. «لَقَدْ عَظُمَتِ الرَّزِيَّةُ وَ جَلَّتِ الْمُصِيبَةُ بِكَ عَلَيْنَا وَ عَلَى جَمِيعِ أَهْلِ الْإِسْلَامِ وَ جَلَّتْ وَ عَظُمَتْ مُصِيبَتُكَ فِي السَّمَاوَاتِ عَلَى جَمِيعِ أَهْلِ السَّمَاوَاتِ».[4]
محتشم می گوید:
- در بارگاه قدس که جای ملال نیستسرهای قدسیان همه بر زانوی غم است
محتشم شاعر موفقی بود، ولی در رثای سیدالشهدا(علیه السلام) شعری نداشت. نبی اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) را در خواب دید و ایشان فرمودند که چرا برای فرزند من شعر نمی گویی؟ عرض کرد: یا رسول الله! من در این زمینه گامی برنداشته ام و موفق نیستم. حضرت(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: این گونه بگو که: «باز این چه شورش است که در خلق عالم است.» محتشم از خواب برخاست و ترجیع بند را گفت تا به اینجا رسید. گر چه از بری زاده شد ذات ذوالجلال. قلم را بر زمین گذاشت و دید این سخن کفر و شرک است، آنگاه گریه نمود. دوباره خواب دید و گفتند این گونه بگو: در دل است و در هیچ دلی نیست قرار «أَنَّ قَلْبَ الْمُؤْمِنِ عَرْشُ الرَّحْمَنِ»[5] مانند این است که می خواهد بگوید: خدای متعال نیز غصه دار است. باطن حادثه بر احدی گشودنی نیست.
از امام زمان(علیه السلام) در تفسیر آیه ی «کهیعص» نقل شده که ایشان فرمودند: وقتی جبرئیل اسماء پنج تن را برای زکریا بیان کرد و او به آن ها متوسل شد به حضرت جبرئیل عرض کرد: وقتی نام این چهار نفر را می برم قلبم شاد می شود، اما زمانی که به پنجمی می رسم غصه دار می شوم، دلیل این مسئله چیست؟ جبرئیل این پنج حرف را برای زکریا بیان کرد؛ یعنی مصیبت سیدالشهدا(علیه السلام) خوانده شد (کاف ها یا عین صاد). کربلا هدایت، عطش، یقین، صبر و همین پنج حرف است. زکریا سه روز در را به روی خودش بست و با احدی صحبت نکرد و مشغول عزاداری بود.
عاشورا مسئله ای است بین خدا و ولیّش و میثاقی است که خدای متعال از ولیّش گرفته و حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) این میثاق را به ظهور رسانده اند. خدا سنگین ترین میثاق را گرفته و حضرت در بطن سنگین ترین ابتلائات است. امام با کمال اختیار آمده و این شان تنها متعلق به اولیای خداست. انسان، اهل بلاخواهی و تحمل بلا نیست. اولیای خدا به این دلیل به استقبال بلا می روند که بلا بهترین نردبان سلوک انسان و بهترین وسیله برای تقرب به خداست. آن ها توان تحمل بلا را دارند و در برابر سنگین ترین ابتلائات ذره ای سستی از خود بروز نمی دهند. سیدالشهدا(علیه السلام) میثاق سنگین ترین بلا را بر عهده گرفتند. در عالم زر احدی جرأت نکرد این مسئولیت را بپذیرد و تنها سیدالشهدا(علیه السلام) آن را پذیرفت و در صحنه ی عاشورا به این میثاق وفا کرد.
عمیق ترین لایه ی عاشورا وفا به میثاق با خدای متعال و رضایت به قضای الهی و اوج عبودیت خدای متعال است. از یک سو شیطان تمام شیطنت خود را در برابر خدا بروز و ظهور داده و از سوی دیگر بزرگ ترین عبادت ها، بندگی ها، محبت ها، خشوع ها و خضوع ها تجلی پیدا کرده است. شاید بتوان گفت: عاشورا بزرگ ترین عبادت نبی اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) است و شاید معنای (حسین منی و انا من حسین) نیز همین باشد. عبادت سیدالشهدا(علیه السلام) وابسته به نبی اکرم است و این عبودیت از نبی اکرم سرچشمه می گیرد. همه ی عبودیت ها نتیجه ی عبادت سیدالشهدا(علیه السلام) است و واسطه ی شفاعت و دلیل تحقق همه ی عبادت ها ایشان است. هیچ عبادتی محقق نمی شود، مگر به واسطه ی شفاعتی که حاصل این عبادت است. سیدالشهدا(علیه السلام) که دلیل همه ی عبادت هاست خود محصول دامان نبی اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) و امیرالمومنین(علیه السلام) و فاطمه ی زهرا(علیها السلام) است. حقیقت عبودیت از دامان نبی اکرم به همه ی عوالم جاری می گردد. «سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَىٰ بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ»[6] این بالاترین درجه ی عبودیت مطلقه است که از دامان نبی اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) است.
ابلیس آنچه در توان داشته در روز عاشورا به صحنه آورده و تلاش کرده تا کم ترین نقطه ی ضعفی را از سیدالشهدا(علیه السلام) بگیرد. ابلیس پس از هبوط چند دعای مستجاب داشته و یکی از آن ها برای روز عاشوراست. وقتی سیدالشهدا(علیه السلام) مجروح، تشنه و خسته در گودی قتلگاه بود و خورشید بر حضرت می تابید شیطان آمد و گفت: خدایا، خورشید را بتابان تا شاید سیدالشهدا(علیه السلام) یک آه بگوید. وقتی خورشید تابید (نقل شاذّی است) جبرئیل حایل شد، حضرت فرمودند: جبرئیل چرا حایل شدی؟ کنار برو. بزرگ ترین عبادت ها اینجاست.
امام حسین(علیه السلام) میثاق داده و پای این میثاق ایستاده و به آن وفا کرده و مهم تر اینکه خود را به خدا بدهکار می داند. اگر خدا این بار را بر دوش کسانی که ادعای وصال و حبّ و عشق می کنند می نهاد همگی ناراحت می شدند، اما امام حسین(علیه السلام) گله مندی نکرد و هر چه به ظهر عاشورا نزدیک تر می شویم چهره ی حضرت برافروخته تر می شود و در گودی قتلگاه خود را بدهکار و محتاج می داند. «الهی رضا بقضائک تسلیما لامرک لا معبودا سواک یا غیاث المستغیثین» ای فریاد رس بیچارگان، دست مرا بگیر. صفوف ملائکه از خدا اجازه می خواهند تا مانع این مصیبت بزرگ شوند، ولی سیدالشهدا(علیه السلام) در گودی قتلگاه آرام می گیرد و مخاطب به خطاب «يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ»[7] می گردد. در روایات آمده بعد از ظهر عاشورا ندا آمد اگر بخواهید همه را بر می گردانیم و اندکی از مقام تو کم نخواهد شد، حضرت(علیه السلام) عرضه داشت: نه!
در روز عاشورا سیدالشهدا(علیه السلام) به گونه ای به لشکر دشمن حمله می نمود که یک بیابان لشکر به طرف کوفه فرار کردند. تعبیر مقاتل این است که مثل روباهی که از مقابل شیر فرار می کند همه از مقابل امام می گریختند. عمر سعد دستور داد تک به تک با او نجنگید و دسته جمعی به او هجوم ببرید، اما زمانی که حضرت ذوالفقار را به دست گرفت و رجز می خواند و حمله می نمود همه فرار می کردند.
امام دلیرانه می جنگید، اما احساس کرد خورشید در حال غروب و فرصت رو به اتمام است. این صحنه اوج رضایت به قضای الهی و محبت به خدای متعال است. صحنه ی دیگر وفا به ولیّ خداست که امام می فرمایند: «فَإِنِّي لَا أَعْلَمُ أَصْحَاباً أَوْفَى وَ لَا خَيْراً مِنْ أَصْحَابِي وَ لَا أَهْلَ بَيْتٍ أَبَرَّ وَ لَا أَوْصَلَ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي»[8] در هیچ صحنه ای به اندازه ی عاشورا وفا به ولیّ خدا تجلی پیدا نکرده است. امام بیعت خود را از اصحاب برداشتند، اما اصحاب سیدالشهدا(علیه السلام) برای ماندن التماس می کردند و در آن فتنه ی تاریکِ تاریخ سیدالشهدا(علیه السلام) را تنها نگذاشتند و مانند دیگران برای نیامدن بهانه ای نتراشیدند. ابن عباس ها و کسانی که سیدالشهدا(علیه السلام) را بر دوش پیامبر دیده بودند و شنیده بودند: «الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ»[9] نیامده بودند.
آن هایی که شنیده بودند: «أَحَبَ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَيْناً»[10] نیامده بودند و فتنه سنگین بود. در شب عاشورا سیدالشهدا(علیه السلام) بیعت را از آن ها برداشتند و فرمودند: اگر بمانید حتما کشته می شوید. اگر شما بمانید من کشته می شوم و اگر نمانید نیز من کشته می شوم و ماندن شما چیزی را تغییر نخواهد داد. ظاهراً ماندن آن ها موجب نمی شود که سیدالشهدا(علیه السلام) کشته نشود، ولی در شب عاشورا به حضرت(علیه السلام) فرمودند: اگر شما را رها کنیم به کجا برویم و در عاشورا «الَّذِينَ بَذَلُوا مُهَجَهُمْ دُونَ الْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلَامُ »[11] جانشان را پیش روی امام حسین تقدیم نمودند. در صحنه ی عاشورا سی هزار نفر در یک سو و حداکثر دویست نفر در سوی دیگر میدان هستند. هنگام صبح عمر سعد جنگ را با تیر باران عمومی آغاز کرد. تیر در کمان گذاشت و لشکر را گواه گرفت که پیش امیر شهادت بدهید اولین کسی که تیر به خیمه ی سیدالشهدا(علیه السلام) پرتاب کرد من بودم، لذا با تیر باران عمومی جنگ آغاز شد.
حجةالاسلام والمسلمین رفیعی
[1]. بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج 86، ص379، باب 4 أعمال يوم الجمعة و آدابه و وظائفه.
[2] . الکافی، ثقه الاسلام کفعمی، 2 / 62 ، باب الرضا بالقضاء ... ص60
[3]. الكافي (ط - الإسلامية)، ج 2، ص57، باب فضل اليقين.
«عَنْهُ عَنْ مُعَلًّى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ الْوَشَّاءِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع وَ مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِي وَلَّادٍ الْحَنَّاطِ وَ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مِنْ صِحَّةِ يَقِينِ الْمَرْءِ الْمُسْلِمِ أَنْ لَا يُرْضِيَ النَّاسَ بِسَخَطِ اللَّهِ وَ لَا يَلُومَهُمْ عَلَى مَا لَمْ يُؤْتِهِ اللَّهُ فَإِنَّ الرِّزْقَ لَا يَسُوقُهُ حِرْصُ حَرِيصٍ وَ لَا يَرُدُّهُ كَرَاهِيَةُ كَارِهٍ وَ لَوْ أَنَّ أَحَدَكُمْ فَرَّ مِنْ رِزْقِهِ كَمَا يَفِرُّ مِنَ الْمَوْتِ لَأَدْرَكَهُ رِزْقُهُ كَمَا يُدْرِكُهُ الْمَوْتُ ثُمَّ قَالَ إِنَّ اللَّهَ بِعَدْلِهِ وَ قِسْطِهِ جَعَلَ الرَّوْحَ وَ الرَّاحَةَ فِي الْيَقِينِ وَ الرِّضَا وَ جَعَلَ الْهَمَّ وَ الْحَزَنَ فِي الشَّكِّ وَ السَّخَطِ».
[4] . زاد المعاد - مفتاح الجنان، ص234، الفصل الثاني في زيارة الإمام الحسين عليه السلام المشهورة في يوم عاشوراء و فضل زيارته في ليلة عاشوراء و يومها.
«السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ ابْنَ سَيِّدِ الْوَصِيِّينَ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ فَاطِمَةَ سَيِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا ثَارَ اللَّهِ وَ ابْنَ ثَارِهِ وَ الْوَتْرَ الْمَوْتُورَ السَّلَامُ عَلَيْكَ وَ عَلَى الْأَرْوَاحِ الَّتِي حَلَّتْ بِفِنَائِكَ عَلَيْكُمْ مِنِّي جَمِيعاً سَلَامُ اللَّهِ أَبَداً مَا بَقِيتُ وَ بَقِيَ اللَّيْلُ وَ النَّهَارُ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ لَقَدْ عَظُمَتِ الرَّزِيَّةُ وَ جَلَّتِ الْمُصِيبَةُ بِكَ عَلَيْنَا وَ عَلَى جَمِيعِ أَهْلِ الْإِسْلَامِ وَ جَلَّتْ وَ عَظُمَتْ مُصِيبَتُكَ فِي السَّمَاوَاتِ عَلَى جَمِيعِ أَهْلِ السَّمَاوَاتِ فَلَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً أَسَّسَتْ ...».
[5] . بحار الانوار، علامه مجلسی، ج55، ص39 ، باب59، الحجب و الاستار و السرادقات.
[6]. الإسراء: ١.
[7] . الفجر: ٢٧.
[8] . الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، ج 2، ص91، خطبة الإمام الحسين ع بأصحابه في كربلاء قبل عاشوراء.
«فَجَمَعَ الْحُسَيْنُ ع أَصْحَابَهُ عِنْدَ قُرْبِ الْمَسَاءِ- قَالَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ زَيْنُ الْعَابِدِينَ ع فَدَنَوْتُ مِنْهُ لِأَسْمَعَ مَا يَقُولُ لَهُمْ وَ أَنَا إِذْ ذَاكَ مَرِيضٌ فَسَمِعْتُ أَبِي يَقُولُ لِأَصْحَابِهِ أُثْنِي عَلَى اللَّهِ أَحْسَنَ الثَّنَاءِ وَ أَحْمَدُهُ عَلَى السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ اللَّهُمَّ إِنِّي أَحْمَدُكَ عَلَى أَنْ أَكْرَمْتَنَا بِالنُّبُوَّةِ وَ عَلَّمْتَنَا الْقُرْآنَ وَ فَقَّهْتَنَا فِي الدِّينِ وَ جَعَلْتَ لَنَا أَسْمَاعاً وَ أَبْصَاراً وَ أَفْئِدَةً فَاجْعَلْنَا مِنَ الشَّاكِرِينَ أَمَّا بَعْدُ فَإِنِّي لَا أَعْلَمُ أَصْحَاباً أَوْفَى وَ لَا خَيْراً مِنْ أَصْحَابِي وَ لَا أَهْلَ بَيْتٍ أَبَرَّ وَ لَا أَوْصَلَ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي فَجَزَاكُمُ اللَّهُ عَنِّي خَيْراً أَلَا وَ إِنِّي لَأَظُنُّ أَنَّهُ آخِرُ يَوْمٍ لَنَا مِنْ هَؤُلَاءِ أَلَا وَ إِنِّي قَدْ أَذِنْتُ لَكُمْ فَانْطَلِقُوا جَمِيعاً فِي حِلٍّ لَيْسَ عَلَيْكُمْ مِنِّي ذِمَامٌ هَذَا اللَّيْلُ قَدْ غَشِيَكُمْ فَاتَّخِذُوهُ جَمَلًا».
[9] . بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج 45، ص6، بقية الباب 37 سائر ما جرى عليه بعد بيعة الناس ليزيد بن معاوية إلى شهادته صلوات الله عليه.
«وَ الشَّقِيُّ مَنْ فَتَنَتْهُ فَلَا تَغُرَّنَّكُمْ هَذِهِ الدُّنْيَا فَإِنَّهَا تَقْطَعُ رَجَاءَ مَنْ رَكِنَ إِلَيْهَا وَ تُخَيِّبُ طَمَعَ مَنْ طَمِعَ فِيهَا وَ أَرَاكُمْ قَدِ اجْتَمَعْتُمْ عَلَى أَمْرٍ قَدْ أَسْخَطْتُمُ اللَّهَ فِيهِ عَلَيْكُمْ وَ أَعْرَضَ بِوَجْهِهِ الْكَرِيمِ عَنْكُمْ وَ أَحَلَّ بِكُمْ نَقِمَتَهُ وَ جَنَّبَكُمْ رَحْمَتَهُ فَنِعْمَ الرَّبُّ رَبُّنَا وَ بِئْسَ الْعَبِيدُ أَنْتُمْ أَقْرَرْتُمْ بِالطَّاعَةِ وَ آمَنْتُمْ بِالرَّسُولِ مُحَمَّدٍ ص ثُمَّ إِنَّكُمْ زَحَفْتُمْ إِلَى ذُرِّيَّتِهِ وَ عِتْرَتِهِ تُرِيدُونَ قَتْلَهُمْ لَقَدِ اسْتَحْوَذَ عَلَيْكُمُ الشَّيْطَانُ فَأَنْسَاكُمْ ذِكْرَ اللَّهِ الْعَظِيمِ فَتَبّاً لَكُمْ وَ لِمَا تُرِيدُونَ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ هَؤُلَاءِ قَوْمٌ كَفَرُوا بَعْدَ إِيمانِهِمْ فَبُعْداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ فَقَالَ عُمَرُ وَيْلَكُمْ كَلِّمُوهُ فَإِنَّهُ ابْنُ أَبِيهِ وَ اللَّهِ لَوْ وَقَفَ فِيكُمْ هَكَذَا يَوْماً جَدِيداً لَمَا انْقَطَعَ وَ لَمَا حُصِرَ فَكَلَّمُوهُ فَتَقَدَّمَ شِمْرٌ لَعَنَهُ اللَّهُ فَقَالَ يَا حُسَيْنُ مَا هَذَا الَّذِي تَقُولُ أَفْهِمْنَا حَتَّى نَفْهَمَ فَقَالَ أَقُولُ اتَّقُوا اللَّهَ رَبَّكُمْ وَ لَا تَقْتُلُونِي فَإِنَّهُ لَا يَحِلُّ لَكُمْ قَتْلِي وَ لَا انْتِهَاكُ حُرْمَتِي فَإِنِّي ابْنُ بِنْتِ نَبِيِّكُمْ وَ جَدَّتِي خَدِيجَةُ زَوْجَةُ نَبِيِّكُمْ وَ لَعَلَّهُ قَدْ بَلَغَكُمْ قَوْلُ نَبِيِّكُمْ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ إِلَى آخِرِ مَا سَيَأْتِي بِرِوَايَةِ الْمُفِيدِ».
[10] . بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج 37، ص74، باب 50 مناقب أصحاب الكساء و فضلهم صلوات الله عليهم.
«وَ مِنْ كِتَابِ الْمَصَابِيحِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ يَعْلَى بْنِ مُرَّةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص حُسَيْنٌ مِنِّي وَ أَنَا مِنْهُ أَحَبَ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَيْناً حُسَيْنٌ سِبْطٌ مِنَ الْأَسْبَاطِ».
[11] . زاد المعاد - مفتاح الجنان، ص236، الفصل الثاني في زيارة الإمام الحسين عليه السلام المشهورة في يوم عاشوراء و فضل زيارته في ليلة عاشوراء و يومها.
«ثُمَّ تَسْجُدُ وَ تَقُولُ: اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ حَمْدَ الشَّاكِرِينَ لَكَ عَلَى مُصَابِهِمْ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى عَظِيمِ رَزِيَّتِي اللَّهُمَّ ارْزُقْنِي شَفَاعَةَ الْحُسَيْنِ يَوْمَ الْوُرُودِ وَ ثَبِّتْ لِي قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَكَ مَعَ الْحُسَيْنِ وَ أَصْحَابِ الْحُسَيْنِ الَّذِينَ بَذَلُوا مُهَجَهُمْ دُونَ الْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلَامُ».