هر کسی بخواهد متوجه خداوند بشود باید از طریق آن ها متوجه بشود.« یتوجه الیه الاولیاء » [1] آن هایی که می خواهند متوجه خداوند بشوند، باید از طریق آن کسی که وجه شد و راه معرفت خداوند منحصر به او می شود بشناسند. خداوند را باید از طریق وجهش شناخت. به مقام غیب الهی که احدی به آن راه ندارد. باید خداوند را اطاعت کرد. وقتی کسی سبیل الله شد، باید از سبیل خدا رفت. طاعت به همین معناست.
« ان اعبدونی هذا صراط مستقیم » [2]؛ صراط عبودیت است. اگر کسی سبیل شد وقتی بخواهد اطاعت کند باید در راه خدا برود. معنی اطاعت چیست؟ یعنی، در راه خدا رفتن است. خداوند آن ها را در راه خودش قرار داده است؛ یعنی، باید ولایت آن ها را بگیری و دنبال ولایت آن ها حرکت کنی تا بنده شوی.« یطاع بطاعتهم » [3]بعد فرمود: « لایقبل الله من العباد غیر ذلک » [4] ؛ غیر از این هم از بندگان قبول نیست. هزار سال نماز بخواند فایده ندارد. بعد هم حضرت توضیح دادند: « لایسئل عما یفعل و هم یسئلون » [5] ؛ خداوند متعال مسئول نیست که کسی بگوید: خدایا! چرا اینطوری کردی؟ من دلم می خواهد از یک راه دیگری به طرف تو بیایم. خداوند موجود و حقیقتی نیست که کسی بخواهد از او سوال کند. در مقابل احدی مسئول نیست. « و هم یسئلون » [6]؛ ما مسئول هستیم.
بنابراین، ما باید راهی را برویم که خداوند فرموده است. بعد می فرماید: « فقال فی ما اوجب ذلک من محبته لذلک » [7]؛ چون محبت و دوست داشت که از طریق انسان هایی اطاعت شود. از چیزهایی که بر شما واجب کرده این است « یطاع بالرجال، من یطع الرسول فقد اطاع الله » [8]؛ اینطور نیست که این آدم « من یطع الرسول فقد اطاع الله » [9] او را سبیل قرار داده باشد. بعد فرموده است: هر وقت در این راه رفتید به دنبال من حرکت کردید و هر وقت در این راه نرفتید به دنبال فرمان من نبوده اید.
« من یطع الرسول فقد اطاع الله » [10] ؛ این معنایش آن است که اصل نماز، حضرت است. خداوند متعال او را سبیل قرار داده است. بنابراین، اگر قرار است انسان از طریق نماز به خداوند نزدیک شود، نماز سبیل است. اصل سبیل، حضرت است. حقیقتِ نماز و زکات ایشان هستند.
سخنران: حجت الاسلام و المسلمین میرباقری
[1]. بحارالانوار (ط- بیروت) ج99 ص107
[2]. یاسین/ آیه 61
[3]. الحیاه (ترجمه احمد آرام) ج1 ص691
[4]. همان
[5]. انبیا/ آیه 23
[6]. همان
[7]. الحیاه (ترجمه احمد آرام) ج1 ص691
[8]. همان
[9]. همان
[10]. همان