حکمت 413 نهج البلاغه : ره آورد عقل

حکمت 413 نهج البلاغه : ره آورد عقل

متن اصلی حکمت 413 نهج البلاغه

موضوع حکمت 413 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 413 نهج البلاغه

413 وَ قَالَ عليه السلام «كَفَاكَ مِنْ عَقْلِكَ مَا أَوْضَحَ لَكَ سُبُلَ غَيِّكَ مِنْ رُشْدِكَ»

موضوع حکمت 413 نهج البلاغه

ره آورد عقل

(علمى)

ترجمه مرحوم فیض

413- امام عليه السّلام (در سود عقل) فرموده است 1 بس است ترا (سود بردن) از عقل و خرد كه راههاى گمراهيت را از راههاى رستگاريت بتو آشكار مى سازد (زيرا اين سود همه سودها را در بر دارد).

( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1284)

ترجمه مرحوم شهیدی

421 [و فرمود:] از خرد تو را اين بايد كه راه گمراهى ات را از راه رستگاريت، نمايد.

( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 437)

شرح ابن میثم

396- و قال عليه السّلام:

كَفَاكَ مِنْ عَقْلِكَ مَا أَوْضَحَ لَكَ سُبُلَ غَيِّكَ مِنْ رُشْدِكَ

المعنى

الغرض من العقل العملىّ هو ما ذكره عليه السّلام. و كفى به.

( . شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 446 و 447)

ترجمه شرح ابن میثم

396- امام (ع) فرمود:

كَفَاكَ مِنْ عَقْلِكَ مَا أَوْضَحَ لَكَ سُبُلَ غَيِّكَ مِنْ رُشْدِكَ

ترجمه

«همين قدر در عقل و خرد تو بس كه راههاى گمراهى ات را از راههاى رستگارى آشكار سازد».

شرح

هدف از عقل عملى همان است كه امام (ع) بيان داشته است و همان قدر كافى است.

( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 755)

شرح مرحوم مغنیه

415- كفاك من عقلك ما أوضح لك سبيل غيّك من رشدك.

المعنى

قد يملك الانسان عقلا يخترع به أدق الآلات، كسفينة الفضاء و العقل الألكتروني، و يتنبأ من القرائن الخفية بما سيقع من الأحداث، و يكتشف أسرار الطبيعة و يكيّفها حسبما يشاء، و لكن هذا وحده لا يجعل الانسان عاقلا بالمعنى الصحيح إلا اذا استعمل عقله و علمه فيما ينفع و لا يضر، أما اذا استغلّهما في الكذب و الخداع، و التخويف و اللصوصية، أما هذا العقل و هذا العلم فهما شر و وبال، و فساد و ضلال.

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4، ص 460 و 461)

شرح شیخ عباس قمی

214- كفاك من عقلك ما أوضح لك سبل غيّك من رشدك.«» الغرض من العقل العمليّ هو ما ذكره عليه السلام، و كفى به.

( . شرح حکم نهج البلاغه، ص176)

شرح منهاج البراعة خویی

(400) و قال عليه السّلام: كفاك من عقلك ما أوضح لك سبل غيّك [من رشدك ].

المعنى

نبّه عليه السّلام إلى حسن الاستفادة من العقل فيما يفيد الانسان و فيما يقع في طريق سعادته و نجاته بعد موته و في أيام حياته، و لا ينبغي صرف العقل في امور لا يرتبط بسعادة الدنيا أو الاخرة.

الترجمة

فرمود: براى تو از خردت همين بس كه راههاى گمراهى خود را از راه درست و حق روشن سازد.

( . منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج 21، ص 500 و 501)

شرح لاهیجی

(451) و قال (- ع- ) كفاك من عقلك ما اوضح لك سبيل غيّك من رشدك يعنى و گفت (- ع- ) كه بس است ترا از عقل و دانش تو آن قدرى كه ظاهر گرداند از براى تو راه ضلالت و گمراهى ترا از راه هدايت تو

( . شرح نهج البلاغه نواب لاهیجی، ص 329)

شرح ابن ابی الحدید

429 وَ قَالَ ع : كَفَاكَ مِنْ عَقْلِكَ مَا أَوْضَحَ لَكَ سُبُلَ غَيِّكَ مِنْ رُشْدِكَ يقول ع- كفى الإنسان من عقله ما يفرق به بين الغي و الرشاد- و بين الحق من العقائد و الباطل- فإنه بذلك يتم تكليفه و لا حاجة في التكليف- و الفرق بين الغي و الرشد إلى زيادة على ذلك- نحو التجارب التي تفيده الحزم التام- و معرفة أحوال الدنيا و أهلها- و أيضا لا حاجة له- إلى أن يكون عنده من الفطنة الثاقبة و الذكاء التام- ما يستنبط به دقائق الكلام- في الحكمة و الهندسة و العلوم الغامضة- فإن ذلك كله فضل مستغنى عنه- فإن حصل للإنسان فقد كمل- و إن لم يحصل للإنسان فقد كفاه في تكليفه- و نجاته من معاطب العصيان ما يفرق به بين الغي و الرشاد- و هو حصول العلوم البديهية في القلب- و ما جرى مجراها من علوم العادات- و ما يذكره أصحابنا في باب التكليف

( . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید) ج 20، ص 65)

شرح نهج البلاغه منظوم

[412] و قال عليه السّلام:

كفاك من عقلك ما أوضح لك سبل غيّك من رشدك.

ترجمه

تو را از خرد (استفادت) آن بس كه گمراهيت را از رستگارى راه بتو مى نماياند (و از وادى شركت بشهرستان دين و دانش مى رساند).

نظم

  • ز عقل و از خرد باشى اگر كسهمين يك سود كافى باشد و بس
  • كه اندر راه دينت هست يارىز گمراهيت بدهد رستگارى
  • زنا هموار دشت شرك و پستىخرد آرد تو را در حق پرستى
  • اگر خواهى ز زشتيها جدائىبعقل و دين دلا بايد فزائى

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 10، صفحه ی 197 و 198)

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

No image

فاطمه(س) بر کرسى تربیت

تربیت (یعنى به فعلیت درآوردن همه استعدادهاى بالقوه انسان) کار سترگ پیامبران و علت انگیزش و بعثت آنان است و تنها کسانى مى ‏توانند به حقیقت این هنر را داشته باشند که از چشمه ‏سار زلال نبوت سیراب شده و از مکتب آنان درس گرفته باشند و فاطمه(س) شاخسار درخت ...
نگاهی به سیره رفتاری حضرت زهرا (س)

نگاهی به سیره رفتاری حضرت زهرا (س)

پیامبر هنگام عروسی زهرا(س) به او فرموده بود: "دخترم! با همسرت رفتار نیکو کن، و در هیچ کاری از دستورش سرپیچی نکن." این سخن همواره آویزه گوش حضرت زهرا(س) بود، او حدود نُه سال که همسر علی(ع) بود، هرگز علی(ع) را ناخشنود نکرد، بلکه همواره مایه نشاط و خشنودی...
ابعاد علمی و عملی شخصیت حضرت زهرا (س)

ابعاد علمی و عملی شخصیت حضرت زهرا (س)

آنچه که ما موظفیم به این بانو اقتدا کنیم و وظیفه داریم، مأمور هستیم و راهش هم ممکن است آن است که این بانو (سلام الله علیها) هم در اعتقادات، هم در اخلاق، هم در حقوق، هم در فقه مطالب فراوانی را فرمودند و عمل کردند و تعلیم دادند و دستور عمل کردن را هم ...
سیماى فاطمه(س) در روز قیامت

سیماى فاطمه(س) در روز قیامت

از پیامبر(ص) چنین نقل مى‏کند: هنگامى ‏که فاطمه در مقابل عرش پروردگار قرار مى ‏گیرد، خود را از مرکب به زیر انداخته، اظهار مى ‏دارد: الهى و سیدى، میان من و کسى که مرا آزرده و بر من ستم روا داشته، داورى کن. خدایا! بین من و قاتل فرزندم، حکم کن...
حضرت فاطمه علیهاالسلام و ولایت کبرا

حضرت فاطمه علیهاالسلام و ولایت کبرا

ولایت کبراى حضرت زهرا علیهاالسلام در امتداد ولایت مطلق خداوند قرار دارد، به گونه اى که ایشان به اذن الهى، حق دخل و تصرف در امور عالم را دارد و مى‏تواند نفوس انسان‏هاى مستعد را شناخته، به سرمنزل مقصود رهنمون سازد. آیاتى در باب اثبات عصمت و طهارت و علم وهبى

پر بازدیدترین ها

جلوه‏ هاى اعجاز در سوره کوثر

جلوه‏ هاى اعجاز در سوره کوثر

این جویبارهاى فضیلت به هم پیوند خورد و در سوره «کوثر» مجموعه اى دل انگیز از زیباییها و اصالتها را رقم زد و آن را به عنوان، هدیه اى الهى، تقدیم رسول خاتم(ص) کرد، زیرا فاطمه(س) یکى از مظاهر فیض مداوم و جریان پر برکت حرکت محمدى است که استمرار آن را...
No image

فاطمه(س) بر کرسى تربیت

تربیت (یعنى به فعلیت درآوردن همه استعدادهاى بالقوه انسان) کار سترگ پیامبران و علت انگیزش و بعثت آنان است و تنها کسانى مى ‏توانند به حقیقت این هنر را داشته باشند که از چشمه ‏سار زلال نبوت سیراب شده و از مکتب آنان درس گرفته باشند و فاطمه(س) شاخسار درخت ...
حضرت فاطمه(سلام الله علیها) و رسالتهای اجتماعی

حضرت فاطمه(سلام الله علیها) و رسالتهای اجتماعی

حضرت زهرا(سلام الله علیها) در این دنیا عمر زیادى نکرد و قسمت عمدهٔ زندگانیش همراه وجود مقدس پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و امام على(علیه السلام) بود. طبیعى است با وجود آن دو بزرگوار ـ خصوصاً پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) ـ جایى براى درخشش شخصیت...
فاطمه سلام الله علیها مخزن اسرار پیامبر صلی الله علیه وآله

فاطمه سلام الله علیها مخزن اسرار پیامبر صلی الله علیه وآله

موقعیت ممتاز حضرت فاطمهٔ زهرا سلام الله علیها این فرصت را به حضرتش داد تا معارف اسلامى را بدون واسطه از پدر بزرگوارش فرا گیرد. معارفى که جز او و فرزندانش کسى دیگر به کنه و عمق آن نرسید. از حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها به روایت از پیامبر صلی الله علیه..
Powered by TayaCMS