بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین...
اللهم کن لولیک الحجهابن الحسن...
در طول تاریخ انسانهایی بوده و هستند که پس از مرگشان ، زندگی و حیاتشان ادامه پیدا کرده و با مرگ بدنشان ، وجودشان و شخصیت و اندیشه شان ادامه یافته است . مردان خدا و شخصیتهای الهی، همانگونه که در زمان حیات خویش استوانه دین و محور انسانیت و پشتوانه حق و عدالت هستند ، در زمان پس از مرگ نیز آرامگاه و زیارتگاهشان پشتوانه حق و عدالت و فضیلت است . و در این میان ، زیارت مشهد حسینی از ویژگیهای برجسته ای برخوردار است . آنانکه توفیق پیدا می کنند و به زیارت مرقد مطهرش مشرف می شوند ، روی به آستان امام حسین (ع) آورده و به جانب این مدرسه عشق و فضیلت و دانشگاه کمال و تربیت می گرایند . اینگونه تربیت اجتماعی و یک چنین موسسه تهذیب اخلاق و ادب ، برای هیچ ملتی از ملل گیتی میسر و مقدورنیست .
البته ملحدین و معاندین و مخالفین مکتب تشیع به خیال خود شبهات و اشکالهای می کنند و می گویند: "زیارت قبور، بت پرستی است ؟!" در حالی که هر کس که به زیارت قبور ائمه (ع) می رود هرگز به عنوان "بت" آنها را زیارت نمی کند . چه کسی است که حسین بن علی (ع) را خدا بداند؟!! شیعه، امام را مقرب درگاه خدا می داند و با توسل به او قربی به خدا پیدا می کند، همانطور که خودش در قرآن مجید فرمود:"به سوی او وسیله بگیرید" (1) امام را وسیله الهی می داند. زیرا توسل و شفاعت، بعدی از ابعاد زیارت است که زائر از این طریق خود را به درگاه الهی نزدیک می کند، و پیشوایان ما وعده فرموده اند که از زائران خود دستگیری کنند.
امام رضا (ع) می فرماید: "هر امامی بر گردن دوستان و پیروانش عهد و پیمانی دارد و وفای به این عهد، بإ؛،،ّّ زیارت قبر آنان ممکن می باشد . و کسی که به شوق زیارت آنها و با تصدیق به فضیلت آنها به سوی قبور آنها برود مورد شفاعت ائمه در قیامت قرار می گیرد.
پس هر زائری باید بکوشد تا از این شفاخانه فیض، استشفای دردهای درونی و امراض قلبی و اندرونی خود را خواسته، خواستار آن شود که صفای دل و دوستی خاطر و پاکیزگی روح و قداست روان و سلامت تن ، از خدمت آفریدگار جهان به وی عطا گردد ، تا اینکه هم ظاهر او به جمال و کمال آراسته شود و هم باطن وی از آلودگی ها پاک و مصفا گردد.
هر زائری که با معرفت و شناخت مقام صاحب این مرقد و اهداف او به زیارت برود، از صاحب قبر الهام می گیرد و اصول و تعالیم مکتب را به یاد می آورد ، و هر زیارت و سلام او سرشار از این آموزشها و الهام ها است.
زیارتنامه های وارده، و خواندن هر کدام از آنها، خواننده و زائر را به دقت و تفکر واداشته ، متذکر تاریخ و احوال انبیا و اولیای معصوم می گرداند. تأمل در زیارت عاشورا و دیگر زیارات ، این مطلب را به خوبی روشن می سازد که امامان به این وسیله در صدد ساختن انسانهای مؤمن و متعهد بوده اند ، لذا به آنها تعلیم داده اند که در زیارت امام حسین (ع) از خداوند بخواهند که زندگی و مرگشان را "حسین گونه" قرار دهد، و آنها را در دینا و آخرت همراه آن حضرت بدارد:
"اللهم اجعل محیای محیا محمد و آل محمد ، و مماتی ممات محمد و آل محمد ... و ان یجعلنی معکم فی الدنیا و الاخره".
زیارت مرقد شریف امام حسین (ع) مانند سایر ائمه ، به مردمان و زیارت کنندگانش ، نوعی آرامش و اطمینان می بخشد . در این عصر که انسان را موجودی مضطرب می نامند، و پیوسته دست به گریبان با پدیده هایی چون تردید، ناکامی، تشویش، ترس و ناسازگاری با محیط و زندگی ماشینی و محرومیت و جنگ و حتی کنار نیامدن خود است، و هر روز شاهد کاهشها و فرسایشها است و نمی تواند از اضطراب در امان بماند ، این زیارت مرقد مردان خدا و پیشوایان دین است که به انسان آرامش خاطر می دهد.
در زیارت یک نوع کشش و نیاز الزام آوری انسان را وا می دارد که فشارها و فریادهای درونی را از راهی خارج کند . زائر آن مرقد شریف در پرتو دعا و گفتگو با پاکان و استمداد از ارواح پاک مقربان درگاه الهی، نیرو گرفته و نابسامانیها را با توسل بدانها برخود هموار می سازند ، و خستگی ها و فشارهای وارد بر روان ، و نیز اضطرابها و یأسها را از خودمی زدایند و به آرامش و اطمینانی برای ادامه زندگی دست می یابند.
به امام صادق (ع) عرض کردند: کمترین اثری که برای زائر قبر امام حسین (ع) چیست؟ فرمود: "کمترین تأثیرش این است که خداوند متعال، او و خانواده و مالش را حفظ می کند تا به سوی اهل خویش برگردد ،و چون روز قیامت فرا رسد، خداوند حافظ او خواهدبود ".(2)
زید بن شحام گوید: به امام صادق (ع) عرض کردم : برای زائر قبر امام حسین (ع) چه می باشد؟ فرمود: "همانند کسی است که خدا را در عرش دیدار نموده باشد". گفتم: برای کسی که یکی از شما را زیارت کند چه می باشد؟ فرمود:"همانند کسی است که رسول خدا (ص) را زیارت نموده است " . (3)
امام صادق (ع) فرمود: "همانا نزد شما قبری است که هیچ فرد پریشانی نزد آن نمی آید مگر آنکه خداوند از او دفع پریشانی نماید و حاجتش را برآورد" . (4)
و نیز به ابوصباح کنانی فرمود: "همانا نزد شما قبری است که هیچ فرد پریشانی نزد آن نمی رود مگر آنکه خداوند از او پریشانی را دفع نموده و حاجتش را برآورده می نماید، و همانا نزد او چهار هزار فرشته هستند که از هنگام شهادتش آشفته و غم آلود تا روز قیامت بر او می گریند. هر کس او را زیارت کند، وی را تا خانه اش بدرقه می کنند، و هر که مریض شود به عیادتش می روند، و هر که بمیرد جنازه اش را تشییع می کنند". (5)
امام باقر (ع) فرموده است : "شیعیان ما را به زیارت قبر حسین (ع) امر کنید ، زیرا زیارت او موجب فزونی در رزق و طول عمر و دفع بلایا و ناگواریها می شود " . (6)
امام صادق (ع) فرمود: "هر کس حسین (ع) را زیارت کند در حالیکه عارف به حق او بوده و به امامتش اقرار داشته باشد خدای سبحان ،گناهان گذشته و آینده اش را می آمرزد". (7)
و جابر جعفی در ضمن یک حدیث طولانی از امام صادق (ع) روایت کرده است که فرمود: "چون از نزد قبر حسین (ع) بازگشتی ، ندا کننده ای تو را ندا می دهد که اگر آن را می شنیدی ، تمام عمر را نزد قبر شریف حسین (ع) اقامت می گزیدی. آن منادی گوید:خوشا به حال تو ای بنده خدا که سود فراوان بردی و به سلامت (در دین ) دست یافتی. عمل از سربگیر که گناهان گذشته ات آمورزیده شد" . (8)
امام صادق (ع) فرمود: "همانا ایام زیارت زائران حسین بن علی (ع) از عمرشان محسوب نگشته و جزء حیاتشان به شمار می آید" . (9)
عبدالله بن هلال به امام صادق (ع) عرض کرد: فدایت شوم، کمترین نصیبی که زائر امام حسین (ع) دارد، چیست ؟ فرمود: "ای عبد الله، کمترین چیزی که برای او می باشد، این است که خداوند او و خانواده اش را حفظ می کند تا وی را به سوی خانواده اش باز گرداند، و چون روز قیامت فرا رسد، خداوند حافظ او می باشد" . (10)
امام صادق (ع) فرمود: "حسین در نزد پروردگارش ... به زائرانش نظر می کند . او نگاه می کند که چه کسی برای آن حضرت گریه می کند، پس برای او طلب آمرزش کرده و پدرانش را می خواند تا برای آن زائر دعا کرده و طلب آمرزش و مغفرت نمایند. سپس امام (حسین) می فرماید: اگر زائر من می دانست که خدا چه چیزی برای او عطا می فرماید شادی او بیشتر از جزع و بی تابی وی می گردید" . (11)
و امام حسین (ع) فرمود: "هر کس مرا در زندگانیش زیارت کند، پس از مرگش بازدیدش خواهم کرد" . (12)
امام صادق (ع) فرمود: "اگر مردم می دانستند که چقدر خیر و برکت در زیارت امام حسین (ع) وجود دارد ، برای زیارت کردنش با یکدیگر مقاتله می کردند، و هر آینه اموالشان را برای رفتن به زیارتش می فروختند" (13)
و امام باقر (ع) فرمود: "اگر مردم می دانستند که زیارت قبر شریف حسین (ع) چه مقدار فضیلت و برکت دارد، از شوق زیارت جان می سپردند و نفسهایشان از شدت حسرت بند می آمد" (14).
عبدالله بن عبید انباری گوید: به امام صادق (ع) عرضه داشتم : فدایت شوم ، همه ساله وسایل تشرف به حج برایم فراهم نمی شود. فرمود: "چون قصد حج نمودی و اسباب برایت فراهم نگشت ، به زیارت قبر حسین (ع) برو، که یک حج برایت نوشته می شود و چون قصد عمره نمودی و وسایل مهیا نشد ، عزم زیارت قبر حسین (ع) نما، که یک عمره برایت منظور می شود"(15)
امام صادق (ع) فرمود: "هر کس به زیارت قبر حسین (ع) برود در حالی که عارف به حق او باشد، خداوند نام او را در اعلی علیین می نویسد" . (16)
از امام صادق (ع) پرسیدند: ثواب کسی که قبر امام حسین (ع) را زیارت کند، در حالی که کبر و غرور نداشته باشد چیست ؟ فرمود: "برایش هزار عمره و حج مقبول نوشته می شود . اگر شقی باشد، سعید نوشته می گردد، و پیوسته در رحمت الهی غوطه ور خواهد بود" . (17)
معاویه بن وهب از امام صادق (ع) نقل نموده که فرمود: "ای معاویه، زیارت قبر حسین (ع) را از روی ترس وامگذار ، زیرا هر که آن را ترک کند ، چنان دچار حسرت می شود که آرزو نماید قبرش نزد او باشد . آیا دوست نداری که خداوند تو را در زمره کسانی به حساب آورد که رسول خدا (ص) و علی و فاطمه و امامان معصوم (ع) برایش دعا می کنند؟" (18)
و نیز فرمود: "همانا فاطمه (س) دختر محمد (ص) نزد زائران قبر فرزندش حسین (ع) حضور یافته و برای گناهانشان طلب آمرزش می کند". (19)
امام صادق (ع) فرمود: "به درستی که خدای تبارک و تعالی، قبل از اهل عرفات ، برای زائران قبر حسین (ع) تجلی می نماید، حوایج آنان را بر آورده می کند ، گناهانشان را آمرزیده و درخواستهایشان را به اجابت مقرون می سازد ، و سپس متوجه اهل عرفات شده و در مورد آنان نیز اینگونه عمل می کند". (20)
امام صادق (ع) به عبدالملک خثعمی فرمود: "زیارت حسین بن علی (ع) را ترک مکن و دوستانت را نیز به آن فرمان بده، تا خداوند بر عمرت افزوده و روزیت را زیاد گرداند. خداوند سبحان زندگانی تو را در سعادت قرار خواهد داد، و نمی میری مگر سعادتمند ، و تو را در سلک سعادتمندان خواهند نوشت " . (21)
امام صادق (ع) فرمود: "هر کس قبر حسین را در روز عاشورا زیارت کند ، همانند کسی است که در برابر او به خون خود غلطیده باشد" .(22)
امام صادق (ع) فرمود: "هر کس می خواهد در جوار پیامبر (ص) و علی و فاطمه (ع) باشد، نباید زیارت حسین بن علی (ع) را ترک کند" (23).
امام صادق (ع) فرمود: "هیچ کس در روز قیامت نیست مگر آنکه آرزو می کند که ای کاش از زائرین امام حسین (ع) می بود زیرا مشاهده می نماید که با زائران حسین (ع) به واسطه مقامی که در نزد پروردگار دارند، چگونه عمل می شود" . (24)
و نیز فرمود: "هر کس دوست دارد در روز قیامت بر سر سفره هایی از نور بنشیند پس باید از زائرین حسین بن علی (ع) باشد" .(25)
و زراره بن اعین گوید: "امام صادق (ع) فرمود: "زائرین حسین یک برتری نسبت به سایر مردم دارند" پرسیدم : برتریشان چیست ؟ فرمود: "چهل سال قبل از مردم وارد بهشت می شوند در حالی که دیگران هنوز در حال حساب هستند" . (26)
رسول گرامی اسلام (ص) فرمود: "من تعهد می کنم که در روز قیامت هنگامه رستاخیز ، ضمن ملاقات با زائر حسین (ع)، دستش را بگیرم و از مراحل هول انگیز و سختیهای قیامت نجاتش بخشیده و او را به بهشت وارد کنم".(27)
امام صادق (ع) فرمود: "هر کس قبر حسین (ع) را به خاطر خداوند و در راه خدا زیارت نماید، خداوند او را از آتش دوزخ آزاد می سازد، و روز ترس بزرگ (قیامت) او را ایمن می دارد . از خداوند نیز هیچ حاجتی از حوائج دنیا و آخرت را طلب نمی کند مگر آنکه به او عطا می نماید" (28).
این آثار و آثار دیگری که به خاطر اجتناب از طولانی شدن مطلب ذکر نکردیم ، همگی به برکت وجود حضرت سیدالشهدا (ع) است که امیدوارم هر چه زودتر توفیق زیارت مرقد مطهرش نصیب تمام عاشقان گردد.
1. سورهء مائده , آیهء 39
2. ثواب الاعمال شیخ صدوق , ص 116
3. منتخب کامل الزیارات , ابن قولویه , ص 281
4. منتخب کامل الزیارات , ابن قولویه , ص 337
5. همان مأخذ.
6. همان مأخذ , ص 289
7. کافی , مرحوم کلینی , ج 4 ص 582
8. منتخب کامل الزیارات , ابن قولویه , ص 295
9. وسائل الشیعه , شیخ حر عاملی , ج 10 ص 322
10. منتخب کامل الزیارات , ابن قولویه , ص 247
11. امالی شیخ طوسی , ص 55
12. بحارالانوار , علامه مجلسی , ج 101 ص 16
13. منتخب کامل الزیارات , ابن قولویه , ص 87
14. سفینه البحار, محدث قمی , ج 1 ص 565
15. منتخب کامل الزیارات , ابن قولویه , ص 306
16. وسائل الشیعه , شیخ حر عاملی , ج 10 ص 324
17. منتخب کامل الزیارات , ابن قولویه , ص 328
18. منتخب کامل الزیارات , ابن قولویه , ص 199
19. منتخب کامل الزیارات , ابن قولویه , ص 204
20. منتخب کامل الزیارات , ابن قولویه , ص 346
21. منتخب کامل الزیارات , ابن قولویه , ص 292
22. وسائل الشیعه , شیخ حر عاملی , ج 10 ص 331
23. وسائل الشیعه , شیخ حر عاملی , ج 10 ص 230
24. وسائل الشیعه , شیخ حر عاملی , ج 10 ص 330
25. وسائل الشیعه , شیخ حر عاملی , ج 10 ص 331
26. بحارالانوار , علامه مجلسی , ج 44 ص 235
27. منتخب کامل الزیارات , ابن قولویه , ص 278
28. وسائل الشیعه , شیخ حر عاملی , ج 10 ص 324