موضوع کلی: علوم قرآنی
موضوع عام: شان نزول ها
نمایه ها: پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم - علی علیه السلام - فضائل علی علیه السلام - ولایت علی علیه السلام - جانشینی علی علیه السلام - زکات- انفاق علی علیه السلام در رکوع- آیه ولایت.
شان نزول آیه ولایت
مطابق روايات متواتر كه از طريق شيعه و سنى نقل شده آيه 55 سوره مائده، در شان اميرمؤمنان علیه السلام نازل شده و دليل ولايت و رهبرى على علیه السلام بعد از پيامبر صلی الله علیه وآله وسلم است و اين آيه هنگامى نازل شد كه على علیه السلام در مسجد مشغول نماز بود آنگاه فقيرى به مسجد آمد و از حاضرين در مسجد تقاضاى كمك كرد، كسى چيزى به او نداد، حضرت على علیه السلام در حال ركوع بود، با انگشت كوچك دست راستش اشاره كرد، سائل نزديك آمد و انگشتر را از دست على علیه السلام بيرون آورد. به اين ترتيب آن حضرت در ركوع نماز، انگشترش را به عنوان زكات (صدقه مستحبى) به فقير داد. و آيه «انما وليكم الله و رسوله و الذين آمنوا الذين يقيمون الصلوة و يؤ تون الزكوة و هم راكعون»، در ستايش امام على علیه السلام نازل شد
[1]
در تاريخ آمده اين انگشتر يكى از مشركان بنام مروان بن طوق بود که امام على علیه السلام هنگامى كه در جنگ بر او پيروز شد و او را به هلاكت رسانيد انگشتر او را به عنوان غنائم جنگى از دست او بيرون آورد، و به حضور رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم آورد. پيامبر صلی الله علیه وآله وسلم دستور داد تا على علیه السلام از ميان غنائم آن انگشتر را براى خود بردارد
[2]
-
برو اى گداى مسكين در خانه على زن
كه نگين پادشاهى دهد كه از كرم، گدا را
[3]
[1]
غاية المرام ، تعداد 42 حديث از طريق اهل تسنن و 19 حديث از طريق شيعه وارد شده است ، در مورد اينكه آيه فوق در شاء، على علیه السلام نازل شده است .
[2]
وقايع الايام ، ص 627.
[3]
نصايح ، ص 310.