حکمت 375 نهج البلاغه : تلاش در اطاعت و بندگی

حکمت 375 نهج البلاغه : تلاش در اطاعت و بندگی

متن اصلی حکمت 375 نهج البلاغه

موضوع حکمت 375 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 735 نهج البلاغه

375 وَ قَالَ عليه السلام احْذَرْ أَنْ يَرَاكَ اللَّهُ عِنْدَ مَعْصِيَتِهِ وَ يَفْقِدَكَ عِنْدَ طَاعَتِهِ فَتَكُونَ مِنَ الْخَاسِرِينَ وَ إِذَا قَوِيتَ فَاقْوَ عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ وَ إِذَا ضَعُفْتَ فَاضْعُفْ عَنْ مَعْصِيَةِ اللَّهِ

موضوع حکمت 375 نهج البلاغه

تلاش در اطاعت و بندگى

(اخلاقى، تربيتى)

ترجمه مرحوم فیض

375- امام عليه السّلام (در ترغيب به دورى از معصيت) فرموده است 1- بترس از اينكه خدا ترا در معصيت خود ببيند و نزد طاعتش نيابد كه از زيانكاران مى باشى، 2- و هر گاه توانا باشى بر طاعت خدا توانا باش، و اگر ناتوان بودى از معصيت خدا ناتوان باش (نه آنكه نماز را بر اثر ضعف و سستى نشسته بخوانى و هنگام آزار رساندن به جلدى برخيزى پس تا مى توانى نماز را ايستاده بخوان و چون خواستى آزار رسانى بنشين و خوددارى كن).

( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1268 و 1269)

ترجمه مرحوم شهیدی

383 [و فرمود:] بترس كه خدايت در معصيت خود بيند و در طاعت خويش نيابد و از زيانكاران باشى. پس اگر نيرومند شدى نيرويت را در طاعت خدا بگمار و اگر ناتوان گشتى، ناتوانى ات را در نافرمانى او به كار دار.

( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 431)

شرح ابن میثم

364- و قال عليه السّلام:

احْذَرْ أَنْ يَرَاكَ اللَّهُ عِنْدَ مَعْصِيَتِهِ- وَ يَفْقِدَكَ عِنْدَ طَاعَتِهِ- فَتَكُونَ مِنَ الْخَاسِرِينَ- وَ إِذَا قَوِيتَ فَاقْوَ عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ- وَ إِذَا ضَعُفْتَ فَاضْعُفْ عَنْ مَعْصِيَةِ اللَّهِ

المعنى

حذّر من الأمرين بما يلزمه من دخوله في زمرة الخاسرين لثواب اللّه يوم القيامة. ثمّ أمر بالقوّة على طاعة اللّه ليتمّ الاستعداد بها لرحمته و بالضعف عن معصيته ليضعف الاستعداد بها عن قبول سخط اللّه و نقمته.

( . شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 434)

ترجمه شرح ابن میثم

364- امام (ع) فرمود:

احْذَرْ أَنْ يَرَاكَ اللَّهُ عِنْدَ مَعْصِيَتِهِ- وَ يَفْقِدَكَ عِنْدَ طَاعَتِهِ- فَتَكُونَ مِنَ الْخَاسِرِينَ- وَ إِذَا قَوِيتَ فَاقْوَ عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ- وَ إِذَا ضَعُفْتَ فَاضْعُفْ عَنْ مَعْصِيَةِ اللَّهِ

ترجمه

«بترس از اين كه خداوند تو را در حال معصيت خود ببيند، و در محل طاعت تو را مشاهده نكند، در آن صورت از زيانكاران خواهى بود. و هرگاه بناست كه توانا باشى، بر طاعت خدا توانا باش، و اگر بناست ناتوان باشى از معصيت خدا ناتوان باش».

شرح

امام (ع) از دو كار به دليل پيامدى كه دارند- يعنى ورود در جمع كسانى كه پاداش الهى را در روز قيامت از دست مى دهند- برحذر داشته است، آن گاه دستور توانا شدن، بر طاعت الهى را داده تا بدان وسيله آماده تر براى كسب رحمت خداوندى گردد، و همچنين دستور ناتوانى از نافرمانى خداوند را داده تا بدان وسيله توان آمادگى پذيرش خشم و عذاب الهى را نداشته باشد.

( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 734)

شرح مرحوم مغنیه

382- احذر أن يراك اللّه عند معصيته و يفقدك عند طاعته، فتكون من الخاسرين، و إذا قويت فاقو على طاعة اللّه، و إذا ضعفت فاضعف عن معصية اللّه.

المعنى

حث الإمام على طاعة اللّه، و حذّر من معصيته، و لا أعرف شيئا يطاع به اللّه سبحانه في عصرنا أعظم من جهاد البغي و أهله، و لا شيئا يعصى اللّه به أشد من التثاقل و التكاسل عن هذا الجهاد المقدس.. أبدا لا بر اليوم و لا إحسان و لا خير عند اللّه يعادل جهاد أعدائه و أعداء أمة محمد (ص) الذين احتلوا جزءا من أرضنا، و يخططون مع قادة الاستعمار الحديث لإذلالنا و استعبادنا نحن المسلمين.. و هل للإسلام من عزة و كرامة إذا كان أهله أذلاء منكوبين، و ضعفاء محتقرين.

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4، ص 443)

شرح شیخ عباس قمی

77- «احذر أن يراك اللّه عند معصيته، و يفقدك عند طاعته، فتكون من الخاسرين، و إذا قويت فاقو على طاعة اللّه، و إذا ضعفت فاضعف عن معصية اللّه». حذر من الأمرين بما يلزمه من دخوله في زمرة الخاسرين لثواب اللّه يوم القيامة، ثمّ أمر بالقوّة على طاعة اللّه ليتمّ الاستعداد بها لرحمته، و بالضعف عن معصيته ليضعف الاستعداد بها عن قبول سخط اللّه و نقمته

( . شرح حکم نهج البلاغه، . ص71)

شرح منهاج البراعة خویی

(368) و قال عليه السّلام: احذر أن يراك اللَّه عند معصيته، و يفقدك عند طاعته، فتكون من الخاسرين، و إذا قويت فاقو على طاعة اللَّه و إذا ضعفت فاضعف عن معصية اللَّه.

المعنى

السميع و البصير من أسماء الحسنى، و معنى البصير أنّه يرى كلّ الأشياء بعين ذاته كما نرى الأشياء بعيوننا، و قد ورد في القرآن أنّه بصير بكلّ عمل العباد قال تعالى:«إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ غَيْبَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ بَصِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ»- 18- الحجرات» فأقلّ مراتب اليقين يقتضى الحذر عن ارتكاب المعصية و ترك الطاعة، فانهما يقعان بمعاينة من اللَّه و كفى به خزيا و عذابا لمن تدبّر و تبصّر.

الترجمة

فرمود: حذر كن كه خدايت در نافرمانيش تو را ببيند، و در فرمانبريش نبيند پس در شمار زيانكاران باشى، چون نيرومند باشى در طاعت خدا باش، و چون ناتوانى از نافرمانيش ناتوانى كن.

شرح لاهیجی

(418) و قال (- ع- ) احذر ان يراك اللّه عند معصيته و يفقدك عند طاعته فتكون من الخاسرين و اذا قويت فاقو على طاعة اللّه و اذا ضعفت فاضعف عن معصية اللّه يعنى و گفت (- ع- ) كه حذر كن از اين كه به بيند تو را خدا در نزد نافرمانى خود و نه بيند تو را در نزد فرمانبردارى خود پس بشوى تو از جمله زيانكاران و در وقتى كه صاحب قوّتى پس قوى باش بر طاعت و عبادت خدا و در وقتى كه ناتوانى پس ناتوان باش از نافرمانى خدا

( . شرح نهج البلاغه نواب لاهیجی، ص 327)

شرح ابن ابی الحدید

389:احْذَرْ أَنْ يَرَاكَ اللَّهُ عِنْدَ مَعْصِيَتِهِ- وَ يَفْقِدَكَ عِنْدَ طَاعَتِهِ- فَتَكُونَ مِنَ الْخَاسِرِينَ- وَ إِذَا قَوِيتَ فَاقْوَ عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ- وَ إِذَا ضَعُفْتَ فَاضْعُفْ عَنْ مَعْصِيَةِ اللَّهِ من علم يقينا أن الله تعالى يراه عند معصيته- كان أجد الناس أن يجتنبها- كما إذا علمنا يقينا أن الملك يرى الواحد منا- و هو يراود جاريته عن نفسها- أو يحادث ولده ليفجر به- و لكن اليقين في البشر ضعيف جدا- أو أنهم أحمق الحيوان و أجهله و بحق أقول- إنهم إن اعتقدوا ذلك اعتقادا لا يخالطه الشك- ثم واقعوا المعصية- و عندهم عقيدة أخرى ثابتة- أن العقاب لاحق بمن عصى- فإن الإبل و البقر أقرب إلى الرشاد منهم- . و أقول إن الذي جرأ الناس على المعصية- الطمع في المغفرة و العفو العام- و قولهم الحلم و الكرم و الصفح- من أخلاق ذوي النباهة و الفضل من الناس- فكيف لا يكون من الباري سبحانه عفو عن الذنوب- . و ما أحسن قول شيخنا أبي علي رحمه الله- لو لا القول بالإرجاء لما عصي الله في الأرض

( . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید) ج 19، ص 324)

شرح نهج البلاغه منظوم

[374] و قال عليه السّلام:

احذر أن يّراك اللّه عند معصيته و يفقدك عند طاعته فتكون من الخاسرين، و إذا قويت فاقو على طاعة اللّه، و إذا ضعفت فاضعف عن معصية اللّه.

ترجمه

زنهار بترس از اين كه خداى بگاه گناه تو را به بيند، و بهنگام طاعتش نه بيند كه اگر چنين شود تو از زيانكارانى بنا بر اين هر آن گاه كه توانائى پيدا كردى فرمانبردارى خداى را بكار باش، و هر آن گاه كه ناتوان بودى از نافرمانى خداى ناتوان و بر كران باش.

نظم

  • بترس اى دوست ز ان كه ذات يزدانتو را بيند بهنگام گناهان
  • بهر جا مجلس باطل سرپاىشود جانا در آن مجلس مكن جاى
  • اگر در مجلسى ذكر خداوندبد آنجا رخت مى بايست افكند
  • توانائى كنى هرگاه پيداببر فرمان يزدان توانا
  • بهنگامى كه جسمت ناتوانستز نافرمانىّ يزدان بكش دست
  • گر اين گونه شدى از رهروانىو گر جز اين شوى اندر زيانى

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 10، صفحه ی 164)

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

خانه وسیع

خانه وسیع

علاء عرض كرد: عبائى (ناچيز) پوشيده و از دنيا كناره گرفته است . على عليه السلام فرمود: او را نزد من بياور، وقتى كه عاصم به حضور على عليه السلام آمد، حضرت به او فرمود: (اى دشمنك جان خود، شيطان در تو راه يافته و تو صيد او شده اى آيا به خانواده ات رحم نمى كنى ؟ تو خيال مى كنى خداوند خداوند كه طيبات (زندگى خوب ) رابر تو حلال كرده ، دوست ندارد كه از آنها بهره مند شوى ؟!
سرکشي ابليس

سرکشي ابليس

ولي سرانجام ابليس (پدر شيطانها) او را فريب داد، و بر او حسادت ورزيد، چرا که ابليس از اينکه حضرت آدم در بهشت در جايگاه هميشگي و همنشين نيکان است، ناراحت بود، وسوسه هاي او باعث شد که آدم(ع) يقين خود را به شک و وسوسه او از دست داد، و تصميم محکم خويش را باسخنان بي اساس او مبادله کرد.
No image

یاد جانسوز علی (ع) از یاران شهید

سپس با صدای بلند فریاد زد: «الجهاد الجهاد عباد الله، الا و انّی معسکر فی یومی هذا، فمن اراد الرّواح الی الله فلیخرج؛ بندگان خدا، جهاد! جهاد! ... همگان بدانید که من امروز لشکر به سوی جبهه، حرکت می دهم، هر آن کس که هوای کوچ به سوی خدا را دارد، از خانه بیرون آید و با ما حرکت کند».
انتقاد شدید به حامیان باطل

انتقاد شدید به حامیان باطل

امام علی (علیه السلام) به این ترتیب به همه کوته فکران و جاهلان، هشدار داد که فریب شیّادان را نخورند، بنده شکم و پول نباشند، و از ستمگران و مفسدین، تقلید ننمایند، و گرنه همچون مردم بصره، صید شیادان قدّاره بند می شوند و دنیا و آخرتشان تباه می گردد.
اعلام آماده باش

اعلام آماده باش

در روز موعود، افراد پاکدل و مؤمنان واقعی در محل حاضر شدند، ولی تعداد آنها کمتر از سیصد نفر بود، وقتی که تعداد این جمعیت را به علی (علیه السلام) گزارش دادند، آن حضرت فرمود: اگر عده این افراد به هزار نفر می رسید، درباره آنها رأی و حکمی داشتم ولی اکنون فرمانی در این باره نخواهم داد.

پر بازدیدترین ها

سرکشي ابليس

سرکشي ابليس

ولي سرانجام ابليس (پدر شيطانها) او را فريب داد، و بر او حسادت ورزيد، چرا که ابليس از اينکه حضرت آدم در بهشت در جايگاه هميشگي و همنشين نيکان است، ناراحت بود، وسوسه هاي او باعث شد که آدم(ع) يقين خود را به شک و وسوسه او از دست داد، و تصميم محکم خويش را باسخنان بي اساس او مبادله کرد.
ناله نیمه شب علی (ع) در محراب عبادت

ناله نیمه شب علی (ع) در محراب عبادت

گواهی می دهم که شبی از نیمه آن گذشته بود و پرده های تاریکی و ظلمت خود را بر جهان گسترده بود، او در محراب ایستاده و محاسنش را گرفته و همچون انسان مار گزیده به خود می پیچید و می گریست و می گفت: «یا دنیا یا دنیا، الیک عنّی ابی تعرّضت، ام الیّ تشوّقت؟ لا حان حینک، هیهات! غرّی غیری لا حاجه لی فیک...؛ ای دنیا، ای دنیا! از من دور شو! آیا خود را به من عرضه می کنی؟
انتقاد شدید به حامیان باطل

انتقاد شدید به حامیان باطل

امام علی (علیه السلام) به این ترتیب به همه کوته فکران و جاهلان، هشدار داد که فریب شیّادان را نخورند، بنده شکم و پول نباشند، و از ستمگران و مفسدین، تقلید ننمایند، و گرنه همچون مردم بصره، صید شیادان قدّاره بند می شوند و دنیا و آخرتشان تباه می گردد.
فرمان بسیج و سخن جمجمه!

فرمان بسیج و سخن جمجمه!

امید آن که با خواندن این سرگذشت، تا مرگ به سراغ ما نیامده، هم اکنون تصمیم بگیریم تا پیرو واقعی امام امیرمؤمنان علی (علیه السلام) شویم، تا واحسرتای پس از مرگ ما بلند نشود.
کشته شدن پایه گذار فرقه خوارج

کشته شدن پایه گذار فرقه خوارج

آن گاه سوار بر مرکب شد و از میان کشته های دشمن گذشت و فرمود: لقد صرعکم من غرّکم: «آن کس که شما را مغرور ساخت، این چنین شما را به خاک هلاکت افکند» از آن حضرت سوال شد: چه کسی آن ها را مغرور کرد؟
Powered by TayaCMS