حکمت 295 نهج البلاغه : ارزش دنيا دوستى

حکمت 295 نهج البلاغه : ارزش دنيا دوستى

متن اصلی حکمت 295 نهج البلاغه

موضوع حکمت 295 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 295 نهج البلاغه

295 وَ قَالَ عليه السلام النَّاسُ أَبْنَاءُ الدُّنْيَا وَ لَا يُلَامُ الرَّجُلُ عَلَى حُبِّ أُمِّهِ

موضوع حکمت 295 نهج البلاغه

ارزش دنيا دوستى

(اخلاقى، تربيتى) و درود خدا بر او، فرمود: مردم فرزندان دنيا هستند و هيچ كس را بر دوستى مادرش نمى توان سرزنش كرد.

ترجمه مرحوم فیض

295- امام عليه السّلام (در سرزنش دوستداران دنيا) فرموده است 1- مردم پسران دنيا هستند، و مرد را به دوست داشتن مادرش سرزنش نمى كنند (اين از قبيل آنست كه گويند چون كردار بد و كارهاى زشت طبيعىّ و جبلّى فلانى گشته او را نبايد سرزنش نمود).

( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1232)

ترجمه مرحوم شهیدی

303 [و فرمود:] مردم فرزندان دنيايند، و فرزندان را سرزنش نكنند كه دوستدار ما در خود چرايند.

( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 415)

شرح ابن میثم

287- و قال عليه السّلام:

النَّاسُ أَبْنَاءُ الدُّنْيَا- وَ لَا يُلَامُ الرَّجُلُ عَلَى حُبِّ أُمِّهِ

المعنى

و هو توبيخ للناس على حبّ الدنيا. و لفظ الأبناء مستعار لهم باعتبار تولّدهم منها و ميلهم إليها بالطبع. و قوله: و لا يلام. إلى آخره. لوم لهم. و هذا كما تقول لمن توبّخه مثلا على اللؤم: إنّ طبيعتك اللؤم و لا لوم عليك فيما جبّلت عليه.

( . شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 396)

ترجمه شرح ابن میثم

287- امام (ع) فرمود:

النَّاسُ أَبْنَاءُ الدُّنْيَا- وَ لَا يُلَامُ الرَّجُلُ عَلَى حُبِّ أُمِّهِ

ترجمه

«مردمان فرزندان دنيايند، و انسان را به محبت مادر نمى شود ملامت كرد».

شرح

اين گفتار سرزنش مردم در مورد دلبستگى به دنياست، كلمه «أبناء» استعاره براى مردم آورده شده است، از آن جهت كه تولّد مردم از دنياست و علاقه طبيعى به دنيا دارند.

و عبارت: و لا يلام...

سرزنشى براى مردم است، چنان كه در مورد كسى كه او را سرزنش مى كنى و مى گويى، طبيعت تو سرزنش كردنى است و به سمت چيزى كه در سرشت تو است بر تو ملامتى نيست

( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 671)

شرح مرحوم مغنیه

303- النّاس أبناء الدّنيا، و لا يلام الرّجل على حبّ أمّه.

المعنى

يلتقي هذا مع النظرية القائلة: ان الإنسان ابن الظروف المحيطة به، و ان لها أعظم الأثر في تكوين مشاعره، و انه لا يتغير إلا إذا تغيرت ظروفه الاقتصادية و الاجتماعية.. حتى الجماد تكيفه البيئة و تجعله ملائما لطبيعتها، و لا تنافر أبدا بين الدين و هذه النظرية، لأن رسالة الأنبياء تحمل الدعوة الى تغيير الأوضاع و الاصلاح من الجذور.

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4، ص 399)

شرح شیخ عباس قمی

352- النّاس أبناء الدّنيا، و لا يلام الرّجل على حبّ أمّه.«» و قال عليه السلام في موضع آخر: «الناس بزمانهم أشبه منهم بآبائهم».«

( . شرح حکم نهج البلاغه، »ص255)

شرح منهاج البراعة خویی

(292) و قال عليه السّلام: النّاس أبناء الدّنيا، و لا يلام الرّجل على حبّ أمّه.

المعنى

قد شاع التعبير عن الوطن بالامّ، و هذا تعبير يعمّ بين الشعوب و يمدح العقلا من جميع الملل هذه المحبّة و يفتخرون بها و يدعون أبناء الشعب على اعتناقها، و قد روى في الحديث «حبّ الوطن من الايمان».

و الدّنيا هي الوطن أو ما يحتويها و بهذا الاعتبار يكون النّاس أبناء الدّنيا على وجه الحقيقة لأنّ الأب و الامّ ألصق كلّ أعضاء دنيا كلّ انسان، بل لا دنيا للناس ما داموا أطفالا إلّا الأب و الامّ.

و الظاهر أنّ مقصوده عليه السّلام بيان حقيقة الرابطة بين النّاس و الدّنيا، و أنها رابطة ودّيّة و لا ملامة فيها بطبعها، و إنّما يذمّ حبّ الدّنيا بالنظر إلى سوء أعماله فيما لا ينبغي كما مرّ منه عليه السّلام في الانتقاد على من ذمّ الدّنيا بحضرته، فما ذكره ابن ميثم من أنّه توبيخ للناس على حبّ الدّنيا مورد نظر، كسائر ما أفاده في هذا المقام.

الترجمة

فرمود: مردم زادگان دنيايند و كسي را سرزنش نشايد بدوستي مادرش.

  • مردمان فرزند و دنيا مامشانسرزنش بر حبّ او لائق مدان

( . منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج 21، ص 393 و 394)

شرح لاهیجی

(339) و قال (- ع- ) النّاس أبناء الدّنيا و لا ينام الرّجل على حبّ امّه يعنى و گفت كه مردمان پسران دنيايند و ملامت كرده نمى شود مرد را بر دوست داشتن مادر خود

( . شرح نهج البلاغه نواب لاهیجی، ص 320)

شرح ابن ابی الحدید

309: النَّاسُ أَبْنَاءُ الدُّنْيَا- وَ لَا يُلَامُ الرَّجُلُ عَلَى حُبِّ أُمِّهِ قد

قال ع في موضع آخر الناس بزمانهم أشبه منهم بآبائهم

- و قال الشاعر

و نحن بني الدنيا غذينا بدرها و ما كنت منه فهو شي ء محبب

( . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید) ج 19، ص 209)

شرح نهج البلاغه منظوم

[294] و قال عليه السّلام:

النّاس أبناء الدّنيا، و لا يلام الرّجل على حبّ أمّه.

ترجمه

مردم فرزندان جهانند، و مرد بر مهر مادرش نكوهش نمى شود.

نظم

  • بگيتى هر چه خلق از مردمانندهمه فرزندهاى اين جهانند
  • پسر را سرزنش بر مهر مادرنكرده هيچ مردى اى برادر
  • كنون اى جان مكن اشكال اينجا گه نبود زشت عشق و مهر دنيا
  • اگر گرديد كس دور از سعادتبديها در نهادش گشت عادت
  • از آن بد طينت آمد زشتخوئى توقّع كس نمى دارد نكوئى
  • بمردى نيك اگر اين بد بدى كردوز آن بد نيك فرياد ار برآورد
  • بدو گويند كم كن اين تجزّع ندارد از فلانى كس توقّع
  • مگو فرمايش حضرت دليل استكه اين فرمايشش از اين قبيل است
  • بقرآن و باخبار و بآثار نكوهش از جهان گرديده بسيار
  • خدا فرموده دنيا چون سراب استاز اين سرچشمه شور و تلخ آب است
  • اساسش گفته لهو و لعب و بازى است حقيقتهاش پوچ است و مجازيست
  • پيمبر نيز از آن كرده مذمّتبترساند از محبّتهاش امّت
  • كسى كه مرد عقبا هست و تقوا است كجا دل بسته و پابند دنيا است
  • جهان زالى سپيدش ابروان استكفش رنگين ز خون شوهران است
  • چه مايه زد بشير اين بد زن انگشت چه شيرانى كه اين سگ گربه سان گشت
  • جوانمردان كه بيدار و غيورانداز اين لغزنده پل اندر عبوراند

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 10، صفحه ی 80 و 81)

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

آيين زمامداری در سيره ي حكومتی اميرالمومنين علی عليه السلام

آيين زمامداری در سيره ي حكومتی اميرالمومنين علی عليه السلام

فتوحات خلفای پیش از امیرمومنان علی علیه السلام سرزمینی وسیع و پهناور برای حکومت ایشان به ارث گذاشت (که شامل تمام کشورهای کنونی شبه جزیره، ایران، عراق، شامات کنونی، مصر و...) زمامداری موفقیت آمیز ایشان برآن سرزمین با ابزار و سایل و سطح فرهنگی آن زمان می تواند بهترین الگوی زمامداری برای ما شیعیان ایشان باشد.
برخورد با استهزاء گران از ديدگاه قرآن

برخورد با استهزاء گران از ديدگاه قرآن

آياتي كه در قرآن از استهزا به ميان آورده بيشتر مربوط به حوزۀ عقيده و دين بوده كه در آن دشمنان، انبياي الهي، مومنان، وحي، آيات قرآن، احكام عبادي، معاد، پيامبران و حتي خداوند را به تمسخر گرفته و از استهزا به عنوان حربه اي براي رويارويي با دين الهي بهره مي جستند
تربيت توحيدی در سیره اهل بیت پیامبر (صلوات الله علیهم)

تربيت توحيدی در سیره اهل بیت پیامبر (صلوات الله علیهم)

سیرۀ پیامبر و اهل بیت صلوات الله علیهم در تربیت اعتقادی در زمینۀاصل توحید دارای مراحل سه گانۀ تبیین، توصیف و تثبیت بوده است.اولا:در مواجهه با اکثریت مردم اصل وجود خدا را مفروض گرفته اما در برابر عقاید انحرافی از دلایل روشن و قوی استفاده می کردند. ثانیا: در مقام معرفی خدا تاکید بر بیان صفات خدا می کردند با رعایت سطح فکری مخاطب. ثالثا: برای ارتقا و رشد ایمان فرد را به ارتباط با خدا و حفظ و تقویت ارتباط با خدا دعوت می کردند.
No image

تربيت فرزند در سيره معصومان (عليهم السلام)

بانگاهی هر چند اجمالی به آیات و روایاتی كه در مورد فرزند وارد شده، می توان به نگرش عمیق اسلام درباره فرزند و جایگاهش در اندیشه اسلامی پی برد. فرزندان نعمت های الهی نزد والدین اند، هم می توان آنها را بر انجام اعمال ناشایست و خلاف فطرت الهی شان به خاك ذلّت و پستی نشاند.

پر بازدیدترین ها

No image

سیره پیامبر و اهل بیت صلوات الله علیهم در تربیت اعتقادی درباره معاد

یكی از مهمترین اصول اعتقادی كه در متون دینی اهمیت ویژه ای برای آن قائل شده اند مسألة حیات پس از مرگ و زندگی اخروی است كه اصطلاحا به نام معاد شناخته می شود. یك نظر اجمالی به آیات قران مجید نشان می دهد كه در میان مسایل عقیدتی هیچ مسأله ای در اسلام بعد از توحید به اهمیت مسألة معاد و اعتقاد به حیات بعد از مرگ و حسابرسی اعمال بندگان و پاداش و كیفر و اجرای عدالت نیست. در قرآن حدود 1200 آیه دربارة معاد وجود دارد.
No image

انفاق و سخاوت در سیره ی معصومین (ع)

اهل بیت عصمت و طهارت معدن جود و سخا بوده و هیچ کسی را از در کریمانه ی خود خائب و مأیوس رد نمی کنند، هر چند که آن سائل دشمنشان بوده باشد. البته در بذل و بخششهای معصومین ع نکات بسیار مهم و ارزشمندی مورد عنایت و توجه ایشان بوده که شایان توجه و درس آموزی برای هر انسان آزاده ای است.
No image

سیره پیامبر و اهل بیت صلوات الله علیهم در تربیت اعتقادی در موضوع نبوت

نبوت از اصول مسلم اسلام در نزد فریقین است . این امر تا حدود زیادی از تلاش برای اثبات آن و حل شبهات دربارة آن می کاهد . اما پیامبر و اهل بیت صلوات الله علیهم درمواجهه با منکران و سؤال کنندگان در این باره به اثبات اصل لزوم نبوت ، بیان فلسفة نبوت و همچنین اثبات نبوت پیامبر اسلام از راه معجزه که مخصوص خود پیامبر بود و حکایت معجزات ایشان و دیگر دلایل عقلی می پرداختند.
No image

سيره پيامبر و اهل بيت صلوات الله عليهم در مقابله با شبهات اعتقادی

برای رسیدن به کمال اعتقادی نمی توان تنها به آموزش عقاید حقه اکتفا کرد بلکه باید در هر زمان سلاح مقابله با شبهات اعتقادی را نیز در دست داشت. پیشگیری از وقوع شبهات و نجات انسان ها از ورطه شبهات یکی از اقدامات مهم و اساسی معصومین در تربیت اعتقادی بوده است. از اثراتي كه در نهج البلاغه براي وجود پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله شمرده شده است يكي هم از بين بردن شبهات است.
Powered by TayaCMS