(2)
عکس العمل مردم در برابر راه خدا متفاوت، گاهی مثبت و گاهی منفی است و هرکدام دارای درجات و مراحلی می باشد؛
الف: برخوردهای مثبت:
- گروهی در انتظار فهم راه خدا وپیمودن آن هستند. «عسی ربّی ان یهدینی سواءالسبیل»(3)
- گروهی به خاطر خدا هجرت می کنند. «و من یهاجر فی سبیل اللَّه»(4)
- گروهی به خاطر در راه خدا بودن محاصره می شوند. «احصروا فی سبیل اللَّه»(5)
- گروهی در راه خدا آزار را تحمّل می کنند. «اوذوا فی سبیلی»(6)
- گروهی منادی دعوت دیگران به راه خدا می شوند. «ادع الی سبیل ربّک»(7)
- گروهی در راه خدا هرگز سست نمی شوند. «فما وهنوا لما اصابهم فی سبیل اللَّه»(8)
- گروهی در راه خدا می جنگند. «یقاتلون فی سبیل اللَّه»(9)
ص:196
1- 1281. تفسیر کنزالدقائق.
2- 1282. ذیل آیه 88 سوره نحل.
3- 1283. قصص، 22.
4- 1284. نساء، 100.
5- 1285. بقره، 273.
6- 1286. آل عمران، 195.
7- 1287. نحل، 125.
8- 1288. آل عمران، 146.
9- 1289. نساء76.
- گروهی کشته می شوند. «قتلوا فی سبیل اللَّه»(1)
ب: برخوردهای منفی:
- گروهی خیال می کنند در راه خدا هستند. «یحسبون انهم مهتدون»(2)
- گروهی راه خدا را کج می خواهند. «یبغونها عوجا»(3)
- گروهی راه خدا را بر دیگران می بندند. «یصدّون عن سبیل اللَّه»(4)
- گروهی برای بستن راه خدا پولها خرج می کنند. «ینفقون اموالهم لیصدوا عن سبیل اللَّه»(5)