(7)
مصیبت هایی که از طرف اوست، تصرف مالک حقیقی و خداوند در مملوک خود است. اگر انسان بداند که خداوند حکیم و رحیم است و او نیز بنده ای بوده که قبلاً هیچ نبوده؛ «لم یک شیئاً»(8) و حتّی بعد از مراحلی هم چیز قابل ذکری نبوده است؛ «لم یکن شیئاً مذکورا»(9)
ص:342
1- 2194. ذیل آیه 155 سوره بقره.
2- 2195. آل عمران، 146.
3- 2196. بقره، 153.
4- 2197. فرقان، 75.
5- 2198. زمر، 10.
6- 2199. بحار، ج 45، ص 46.
7- 2200. ذیل آیه 156 سوره بقره.
8- 2201. مریم، 67.
9- 2202. انسان، 1.
خواهد پذیرفت که من باید در اختیار او باشم. او مرا از جماد به نبات، و از نبات به حیوان و از مرتبه ی حیوانیّت به انسانیّت سوق داده و این حوادث را برای رشد و ارتقای من قرار داده است. همان گونه که ما دانه ی گندم را زیر فشار، آرد می کنیم و بعد نیز در آتش تنور، تبدیل به نان می کنیم تا مراحل وجودی او را بالا بریم.
شعار صابران «انّا لِلّه و انّا الیه راجعون» است. در حدیث می خوانیم: هرگاه با مصیبتی مواجه شدید، جمله ی «انّا لِلّه و انّا الیه راجعون» را بگویید.(1) گفتن «انّا لِلّه» و یاد خدا به هنگام ناگواری ها، آثار فراوان دارد:
الف: انسان را از کلام کفر آمیز و شکایت باز می دارد.
ب: موجب تسلیت و دلداری و تلقین به انسان است.
ج: مانع وسوسه های شیطانی است.
د: اظهار عقاید حقّ است.
ه : برای دیگران درس و الگو شدن است.
مردم در برابر مشکلات و مصایب چند دسته اند:
الف: گروهی جیغ و داد می کنند. «اذا مسّه الشّر جزوعاً»(2)
ب: گروهی بردبار و صبور هستند. «وبشّر الصابرین»
ج: گروهی علاوه بر صبر، شکرگزارند. «اللّهم لک الحَمد حَمد الشّاکرین لَک علی مُصابهم»(3)
این برخوردها، نشانه ی معرفت هرکس نسبت به فلسفه ی مصایب و سختی هاست. همانگونه که کودک، از خوردن پیاز تند، بی تابی می کند و نوجوان تحمّل می کند، ولی بزرگسال پول می دهد تا پیاز خریده و بخورد.
ص:343
1- 2203. درّالمنثور، ج 1، ص 377.
2- 2204. معارج، 20.
3- 2205. فقره آخر زیارت عاشورا.