حکمت 302 نهج البلاغه : ضرورت اطمینان به وعده های الهی

حکمت 302 نهج البلاغه : ضرورت اطمینان به وعده های الهی

متن اصلی حکمت 302 نهج البلاغه

موضوع حکمت 302 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 302 نهج البلاغه

302 وَ قَالَ عليه السلام لَا يَصْدُقُ إِيمَانُ عَبْدٍ حَتَّى يَكُونَ بِمَا فِي يَدِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ أَوْثَقَ مِنْهُ بِمَا فِي يَدِهِ

موضوع حکمت 302 نهج البلاغه

ضرورت اطمينان به وعده هاى الهى

(اعتقادى) و درود خدا بر او، فرمود: ايمان بنده اى درست

ترجمه مرحوم فیض

302- امام عليه السّلام (در باره توكّل بخدا) فرموده است 1- راست نيست ايمان و گرويدن بنده تا اطمينانش بآنچه در دست (توانائى) خداوند سبحان است بيشتر باشد بآنچه در دست خويش دارد (اعتمادش در روزى و بهره خود بعطاء و بخشش خدا بيشتر باشد از اعتماد بمال و دارائى كه در دست دارد چون آنچه در دست دارد ممكن است از بين برود و آنچه نزد خدا است هميشه باقى و برقرار است).

( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1234)

ترجمه مرحوم شهیدی

310 [و فرمود:] ايمان بنده راست نباشد، جز آن گاه كه اعتماد او بدانچه در دست خداست بيش از اعتماد وى بدانچه در دست خود اوست بود.

( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 416)

شرح ابن میثم

294- و قال عليه السّلام:

لَا يَصْدُقُ إِيمَانُ عَبْدٍ- حَتَّى يَكُونَ بِمَا فِي يَدِ اللَّهِ- أَوْثَقَ مِنْهُ بِمَا فِي يَدِهِ

المعنى

صدق الايمان بالشي ء يقينه و كماله. و من كماله حسن الرجاء للّه و التوكّل عليه حتّى يكون أوثق بما في يد اللّه منه بما في يده. و ذلك لتيقّن وصول رزقه من اللّه و جزمه بذلك الاقوى من جزمه و وثوقه بما في يده لجواز تلفه و عدم ثباته. و هى مرتبة عالية من مراتب التوكّل.

( . شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 398)

ترجمه شرح ابن میثم

294- امام (ع) فرمود:

لَا يَصْدُقُ إِيمَانُ عَبْدٍ- حَتَّى يَكُونَ بِمَا فِي يَدِ اللَّهِ- أَوْثَقَ مِنْهُ بِمَا فِي يَدِهِ

ترجمه

«ايمان بنده اى درست نيست تا به آنچه در نزد پروردگار است، مطمئنتر باشد از آنچه در دست خود دارد».

شرح

درستى ايمان و اعتقاد به چيزى همان يقين نسبت به آن چيز و كمال يقين است. و از نشانه هاى كمال يقين خوشبينى به خدا و توكّل بر اوست به حدّى كه بر آنچه نزد خداست مطمئنتر باشد تا بر آنچه كه نزد اوست. از آن رو كه ايمان و اعتقاد او به رسيدن روزى از جانب خدا و اطمينان به آن، بيشتر است از قطع و اطمينان او به آنچه در دست خودش مى باشد چون اين در معرض تلف و ناپايدار است. و اين حالت مرتبه عالى از مراتب توكّل است.

( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 675)

شرح مرحوم مغنیه

310- لا يصدق إيمان عبد حتّى يكون بما في يد اللّه أوثق منه بما في يده.

المعنى

قال الشارحون: المراد بأوثق الوثوق بالرزق من اللّه. و قال الشيخ محمد عبده: المراد به الوثوق بثواب اللّه على عمل الخيرات. و نحن مع هذا الشيخ لقول الإمام: «لا يصدق إيمان» فإن التصديق بيوم الحساب و الوثوق بالجزاء فيه هو أصل الأصول في الإيمان، و بدونه لا إيمان بحق، و سبق منا القول: ان الإيمان باللّه وحده دون الإيمان باليوم الآخر- لا يجدي نفعا.

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4، ص 401 و 402)

شرح شیخ عباس قمی

247- لا يصدق إيمان عبد، حتّى يكون بما في يد اللّه [سبحانه ] أوثق منه بما في يده.«» هذا كلام في التوكّل.

قال بعض العلماء: لا يشغلك المضمون لك من الرزق عن المفروض عليك من العمل، فتضيّع أمر آخرتك، و لا تنال من الدّنيا إلّا ما كتب اللّه لك.«»

( . شرح حکم نهج البلاغه، ص197)

شرح منهاج البراعة خویی

(299) و قال عليه السّلام: لا يصدق إيمان عبد حتّى يكون بما في يد اللَّه سبحانه أوثق منه بما في يده.

المعنى

الايمان هو الاعتقاد الجازم باللّه بماله من صفات الكمال، و بما وعد به عباده على كلّ حال، و من أوثق وعوده ضمانته لرزق عباده و تعهّده باعطاء عوض ما أنفق في سبيله، و قد قبله قرضا في آيات من كتابه بأضعاف مضاعفة فضنّ العبد بالانفاق خصوصا الواجب منه و إمساكه بما في يده قلّة توكّل و اعتماد على ما فى يد اللَّه، و كونه أوثق بما في يده ممّا هو في يد اللَّه تعالى، مع أنّ ما في يده معرض للتلف و الهلاك و ما في يد اللَّه مصون من كلّ آفة.

الترجمة

فرمود: ايمان بنده درست نباشد تا بدانچه در دست خدا است اعتماد بيشتر داشته باشد از آنچه در دست خود اوست.

  • گر نباشد بنده اى را اعتماد بر رسيد رزق از ربّ العباد
  • بيشتر از آنچه در دستش بودمتصف بر صدق ايمان كى شود

( . منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج 21، ص 398)

شرح لاهیجی

(346) و قال (- ع- ) لا يصدق ايمان عبد حتّى يكون بما فى يد اللّه اوثق منه بما فى يده يعنى و گفت (- ع- ) كه راست نمى شود ايمان داشتن بنده تا اين كه باشد وثوق و اعتماد دارنده تر بآن چيزى كه در دست خدا است از آن چيزى كه در دست او است يعنى اعتمادش بكرم خداء قادر بيشتر باشد از اعتمادش بمال و دولتى كه در دست تصرّف او است زيرا كه اين جائز الزّوالست و ان ممتنع الزّوال

( . شرح نهج البلاغه نواب لاهیجی، ص 320)

شرح ابن ابی الحدید

316: لَا يَصْدُقُ إِيمَانُ عَبْدٍ- حَتَّى يَكُونَ بِمَا فِي يَدِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ- أَوْثَقَ مِنْهُ بِمَا فِي يَدِهِ هذا كلام في التوكل و قد سبق القول فيه- و قال بعض العلماء- لا يشغلك المضمون لك من الرزق- عن المفروض عليك من العمل- فتضيع أمر آخرتك- و لا تنال من الدنيا إلا ما كتب الله لك- . و قال يحيى بن معاذ في جود العبد- الرزق عن غير طلب- دلالة على أن الرزق مأمور بطلب العبد- . و قال بعضهم متى رضيت بالله وكيلا- وجدت إلى كل خير سبيلا

( . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید) ج 19، ص 216)

شرح نهج البلاغه منظوم

[301] و قال عليه السّلام:

لا يصدق ايمان عبد حتّى يكون بما فى يد اللّه سبحانه أوثق منه بما فى يده.

ترجمه

ايمان بنده درست و كامل نيست جز آن موقع كه اطمينانش به آن چه در دست خدا است بيشتر باشد تا آنچه در دست خودش ميباشد (چون آنچه در دست خدا است باقى و آنچه در دست بنده است در معرض فنا است).

نظم

  • بود ايمان شخص آن گاه محكمكه هر چه دارد از دينار و درهم
  • چنان داند كه آنها را نداردبدارائى ايزد دل سپارد
  • فراوان گر چه دارد زرّ و گوهربگنج حق دلش باشد قويتر
  • كه مالش نيستى را در تلاقى استولى گنج خدا همواره باقى است
  • شود بر بندگان هر چه مخارج يكى درهم ز مالش نيست خارج

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 10، صفحه ی 86 و 87)

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

 

جدیدترین ها در این موضوع

آیت الله حاج میرزا محمد غروی تبریزی (آیت اخلاص)

آیت الله حاج میرزا محمد غروی تبریزی (آیت اخلاص)

او يكي از علماي واقعي و زاهد بود و تا آخر عمر، تدريس را ترك نكرد . در سرما و گرما و با كهولت سن، راه طولاني را پياده به مدرسه طالبيه مي آمد . چند بار شاگردانش عرض كردند: «حاج آقا چرا سوار تاكسي نمي شويد؟» فرمود: «من كه توان آمدن دارم، چرا مال امام را خرج كنم؟
حضرت آیت الله حاج میرزا علی هسته ای اصفهانی

حضرت آیت الله حاج میرزا علی هسته ای اصفهانی

مرحوم هسته اي اصفهاني، موقعي كه آوازه و شهرت مرحوم آيت الله شهيد شيخ فضل الله نوري در ايران منتشر شده بود، وارد تهران شد و ابتدا به دروس برخي از اساتيد مشهور تهران رفت، ولي آنان را قابل استفاده براي خود نديد و دروس آنان را قابل مقايسه با اساتيد اصفهان ندانست.
مرحوم حاج عباسعلی حسینی

مرحوم حاج عباسعلی حسینی

در این بخش سیره ی تبلیغی مرحوم حاج عباسعلی حسینی بیان شده است.
حاج شیخ حسن حجتی واعظ

حاج شیخ حسن حجتی واعظ

رحوم حجتي واعظ، سخنوري بصير، شجاع، بليغ و فصيح بود . هنوز هم بعد از چهل سال از خاموش شدن اين خورشيد درخشان شمال، در افواه و السنه مردم سخن از ملاحت و شيريني سخنان وي مي رود .
No image

امام خمینی (ره) آینه مهر و قهر

امام در طول شبانه روز حتي يك دقيقه وقت تلف شده و بدون برنامه از قبل تعيين شده نداشتند . با توجه به شرايط سني و ميزان فعاليتي كه داشتند، باز هم ساعات خاصي را در سه نوبت - هر كدام، نيم تا يك ساعت - به اهل منزل اختصاص داده بودند كه هر كدام از ما كه مايل بوديم خدمت ايشان مي رسيديم و مسائل خودمان را مطرح مي كرديم.

پر بازدیدترین ها

No image

آیت الله آقا سید محمدتقی معصومی اشکوری رحمه الله

مرحوم آيت الله معصومي اشكوري مردي بزرگ وصاحب كشف و شهود بود و آن گونه كه مشهور است و خود آن جناب در كتاب دو چوب و يك سنگ ذكر كرده است، اسم اعظم را مي دانست و داراي كراماتي عجيب و غريب بوده و عارف به معارف شيعه، عالم به علوم ادب و فقه و اصول و منطق و كلام و علوم غريبه بوده و آن گونه كه مشهور است، داراي طي الارض بوده است .
No image

مهاجرت های شهید سید مجتبی نواب صفوی

در این بخش به "مهاجرت های شهید سید مجتبی نواب صفوی" در راستای بیان سیره تبلیغی علماء وارسته پرداخته شده است.
No image

زندگی، اندیشه، اخلاق و مبارزات شهید مفتح

كتر مفتح بخشي از رسايل شيخ انصاري را نزد آيت الله مجاهد تبريزي فرا گرفت و دروس خارج فقه و اصول را در محضر آيت الله بروجردي آموخت . در فلسفه، حكمت و عرفان، محضر علامه طباطبايي و آيت الله رفيعي قزويني را مغتنم شمرد . مدتي نيز از محضر حضرت آيت الله گلپايگاني و حضرت آيت الله مرعشي نجفي بهره برد.
No image

امام خمینی (ره) از منظر دانشمندان جهان

بعد از پيروزى انقلاب اسلامى ايران، يكى از افرادى كه براى بررسى و ديدار از انقلاب ايران به كشور شما سفر كرد، يك وكيل دادگسترى مغربى و دبير كل حزب اتحاد سوسياليستى مراكش بود كه در بازگشت نوشت: «انقلاب و رهبرى امام به نحوى است كه غربى ها حتما در مورد آن نمى توانند تئورى هاى درستى ارائه كنند.»
No image

شیخ مرتضی زاهد ره

در این بخش سیره ی تبلیغی شیخ مرتضی زاهد (ره) بیان شده است.
Powered by TayaCMS