(1)
1. «کلوا و اشربوا و لاتسرفوا»(2) بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید.
2. «لا تَجعل یدک مَغلولهً الی عُنقک و لاتبسُطها کلّ البَسط»(3) در انفاق، نه دست بر گردن قفل کن - دست بسته باش - و نه چنان گشاده دستی کن که خود محتاج شوی.
3. «الّذین اذا أنفقوا لم یسرفوا و لم یقتروا و کان بین ذلک قواماً»(4) مومنان، به هنگام انفاق نه اهل اسرافند و نه اهل بخل، بلکه میانه رو هستند.
4. «لا تجهر بصلوتک و لاتخافت بها وابتغ بین ذلک سبیلاً»(5) نماز را نه بلند بخوان ونه آهسته، بلکه با صدای معتدل نماز بخوان.
5. نسبت به والدین احسان کن؛ «و بالوالدین احساناً»(6) امّا اگر تو را از راه خدا بازداشتند، اطاعت از آنها لازم نیست. «ان جاهداک علی ان تشرک بی... فلاتطعهما»(7)
6. پیامبر هم رسالت عمومی دارد؛ «و کان رسولاً نبیّاً»(8) و هم خانواده خویش را دعوت می کند. «و کان یأمر اهله بالصلوه»(9)
7. اسلام هم نماز را سفارش می کند که ارتباط با خالق است؛ «اقیموا الصلوه» و هم زکات را توصیه می کند که ارتباط با مردم است. «اتوا الزکوه»(10)
8. نه محبت ها شما را از گواهی حقّ منحرف سازد؛ «شهداء لِلّه و لو علی انفسکم»(11) و نه دشمنی ها شما را از عدالت دور کند. «و لا یَجرِمنّکم شَنئان»(12)
9. مؤمنین هم دافعه دارند؛ «أشداء علی الکفار» و هم جاذبه دارند. «رحماء بینهم»(13)
10. هم ایمان و باور قلبی لازم است؛ «آمنوا» و هم عمل صالح. «عملوا الصالحات»(14)
11. هم اشک و دعا و درخواست پیروزی از خدا لازم است؛ «ربّنا افرغ علینا صبراً»(15) و هم
ص:349
1- 2246. ذیل آیه 6 سوره حمد.
2- 2247. اعراف، 31.
3- 2248. اسراء، 29.
4- 2249. فرقان، 67.
5- 2250. اسراء، 110.
6- 2251. بقره، 83.
7- 2252. لقمان، 15.
8- 2253. مریم، 51.
9- 2254. مریم، 15.
10- 2255. بقره، 43.
11- 2256. نساء، 135.
12- 2257. مائده، 8.
13- 2258. فتح، 9.
14- 2259. بقره، 25.
15- 2260. بقره، 250.
صبوری وپایداری در سختی ها. «عشرون صابرون یغلبوا مأتین»(1) شب عاشورا امام حسین علیه السلام هم مناجات می کرد و هم شمشیر تیز می کرد.
12. روز عرفه و شب عید قربان، زائر خانه ی خدا دعا می خواند و روز عید باید در قربانگاه با خون آشنا شود.
آری، اسلام دین یک بعدی نیست که تنها به جنبه ای توجّه کند و جوانب دیگر را فراموش کند، بلکه در هر کاری اعتدال ومیانه روی وراه مستقیم را سفارش می کند.