حکمت 295 نهج البلاغه : ارزش دنيا دوستى

حکمت 295 نهج البلاغه : ارزش دنيا دوستى

متن اصلی حکمت 295 نهج البلاغه

موضوع حکمت 295 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 295 نهج البلاغه

295 وَ قَالَ عليه السلام النَّاسُ أَبْنَاءُ الدُّنْيَا وَ لَا يُلَامُ الرَّجُلُ عَلَى حُبِّ أُمِّهِ

موضوع حکمت 295 نهج البلاغه

ارزش دنيا دوستى

(اخلاقى، تربيتى) و درود خدا بر او، فرمود: مردم فرزندان دنيا هستند و هيچ كس را بر دوستى مادرش نمى توان سرزنش كرد.

ترجمه مرحوم فیض

295- امام عليه السّلام (در سرزنش دوستداران دنيا) فرموده است 1- مردم پسران دنيا هستند، و مرد را به دوست داشتن مادرش سرزنش نمى كنند (اين از قبيل آنست كه گويند چون كردار بد و كارهاى زشت طبيعىّ و جبلّى فلانى گشته او را نبايد سرزنش نمود).

( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1232)

ترجمه مرحوم شهیدی

303 [و فرمود:] مردم فرزندان دنيايند، و فرزندان را سرزنش نكنند كه دوستدار ما در خود چرايند.

( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 415)

شرح ابن میثم

287- و قال عليه السّلام:

النَّاسُ أَبْنَاءُ الدُّنْيَا- وَ لَا يُلَامُ الرَّجُلُ عَلَى حُبِّ أُمِّهِ

المعنى

و هو توبيخ للناس على حبّ الدنيا. و لفظ الأبناء مستعار لهم باعتبار تولّدهم منها و ميلهم إليها بالطبع. و قوله: و لا يلام. إلى آخره. لوم لهم. و هذا كما تقول لمن توبّخه مثلا على اللؤم: إنّ طبيعتك اللؤم و لا لوم عليك فيما جبّلت عليه.

( . شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 396)

ترجمه شرح ابن میثم

287- امام (ع) فرمود:

النَّاسُ أَبْنَاءُ الدُّنْيَا- وَ لَا يُلَامُ الرَّجُلُ عَلَى حُبِّ أُمِّهِ

ترجمه

«مردمان فرزندان دنيايند، و انسان را به محبت مادر نمى شود ملامت كرد».

شرح

اين گفتار سرزنش مردم در مورد دلبستگى به دنياست، كلمه «أبناء» استعاره براى مردم آورده شده است، از آن جهت كه تولّد مردم از دنياست و علاقه طبيعى به دنيا دارند.

و عبارت: و لا يلام...

سرزنشى براى مردم است، چنان كه در مورد كسى كه او را سرزنش مى كنى و مى گويى، طبيعت تو سرزنش كردنى است و به سمت چيزى كه در سرشت تو است بر تو ملامتى نيست

( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 671)

شرح مرحوم مغنیه

303- النّاس أبناء الدّنيا، و لا يلام الرّجل على حبّ أمّه.

المعنى

يلتقي هذا مع النظرية القائلة: ان الإنسان ابن الظروف المحيطة به، و ان لها أعظم الأثر في تكوين مشاعره، و انه لا يتغير إلا إذا تغيرت ظروفه الاقتصادية و الاجتماعية.. حتى الجماد تكيفه البيئة و تجعله ملائما لطبيعتها، و لا تنافر أبدا بين الدين و هذه النظرية، لأن رسالة الأنبياء تحمل الدعوة الى تغيير الأوضاع و الاصلاح من الجذور.

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4، ص 399)

شرح شیخ عباس قمی

352- النّاس أبناء الدّنيا، و لا يلام الرّجل على حبّ أمّه.«» و قال عليه السلام في موضع آخر: «الناس بزمانهم أشبه منهم بآبائهم».«

( . شرح حکم نهج البلاغه، »ص255)

شرح منهاج البراعة خویی

(292) و قال عليه السّلام: النّاس أبناء الدّنيا، و لا يلام الرّجل على حبّ أمّه.

المعنى

قد شاع التعبير عن الوطن بالامّ، و هذا تعبير يعمّ بين الشعوب و يمدح العقلا من جميع الملل هذه المحبّة و يفتخرون بها و يدعون أبناء الشعب على اعتناقها، و قد روى في الحديث «حبّ الوطن من الايمان».

و الدّنيا هي الوطن أو ما يحتويها و بهذا الاعتبار يكون النّاس أبناء الدّنيا على وجه الحقيقة لأنّ الأب و الامّ ألصق كلّ أعضاء دنيا كلّ انسان، بل لا دنيا للناس ما داموا أطفالا إلّا الأب و الامّ.

و الظاهر أنّ مقصوده عليه السّلام بيان حقيقة الرابطة بين النّاس و الدّنيا، و أنها رابطة ودّيّة و لا ملامة فيها بطبعها، و إنّما يذمّ حبّ الدّنيا بالنظر إلى سوء أعماله فيما لا ينبغي كما مرّ منه عليه السّلام في الانتقاد على من ذمّ الدّنيا بحضرته، فما ذكره ابن ميثم من أنّه توبيخ للناس على حبّ الدّنيا مورد نظر، كسائر ما أفاده في هذا المقام.

الترجمة

فرمود: مردم زادگان دنيايند و كسي را سرزنش نشايد بدوستي مادرش.

  • مردمان فرزند و دنيا مامشانسرزنش بر حبّ او لائق مدان

( . منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج 21، ص 393 و 394)

شرح لاهیجی

(339) و قال (- ع- ) النّاس أبناء الدّنيا و لا ينام الرّجل على حبّ امّه يعنى و گفت كه مردمان پسران دنيايند و ملامت كرده نمى شود مرد را بر دوست داشتن مادر خود

( . شرح نهج البلاغه نواب لاهیجی، ص 320)

شرح ابن ابی الحدید

309: النَّاسُ أَبْنَاءُ الدُّنْيَا- وَ لَا يُلَامُ الرَّجُلُ عَلَى حُبِّ أُمِّهِ قد

قال ع في موضع آخر الناس بزمانهم أشبه منهم بآبائهم

- و قال الشاعر

و نحن بني الدنيا غذينا بدرها و ما كنت منه فهو شي ء محبب

( . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید) ج 19، ص 209)

شرح نهج البلاغه منظوم

[294] و قال عليه السّلام:

النّاس أبناء الدّنيا، و لا يلام الرّجل على حبّ أمّه.

ترجمه

مردم فرزندان جهانند، و مرد بر مهر مادرش نكوهش نمى شود.

نظم

  • بگيتى هر چه خلق از مردمانندهمه فرزندهاى اين جهانند
  • پسر را سرزنش بر مهر مادرنكرده هيچ مردى اى برادر
  • كنون اى جان مكن اشكال اينجا گه نبود زشت عشق و مهر دنيا
  • اگر گرديد كس دور از سعادتبديها در نهادش گشت عادت
  • از آن بد طينت آمد زشتخوئى توقّع كس نمى دارد نكوئى
  • بمردى نيك اگر اين بد بدى كردوز آن بد نيك فرياد ار برآورد
  • بدو گويند كم كن اين تجزّع ندارد از فلانى كس توقّع
  • مگو فرمايش حضرت دليل استكه اين فرمايشش از اين قبيل است
  • بقرآن و باخبار و بآثار نكوهش از جهان گرديده بسيار
  • خدا فرموده دنيا چون سراب استاز اين سرچشمه شور و تلخ آب است
  • اساسش گفته لهو و لعب و بازى است حقيقتهاش پوچ است و مجازيست
  • پيمبر نيز از آن كرده مذمّتبترساند از محبّتهاش امّت
  • كسى كه مرد عقبا هست و تقوا است كجا دل بسته و پابند دنيا است
  • جهان زالى سپيدش ابروان استكفش رنگين ز خون شوهران است
  • چه مايه زد بشير اين بد زن انگشت چه شيرانى كه اين سگ گربه سان گشت
  • جوانمردان كه بيدار و غيورانداز اين لغزنده پل اندر عبوراند

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 10، صفحه ی 80 و 81)

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

پر بازدیدترین ها

No image

حکمت 443 نهج البلاغه : روش برخورد با مردم

حکمت 443 نهج البلاغه به روش برخورد با مردم اشاره می کند.
No image

حکمت 436 نهج البلاغه : ارزش تداوم کار

حکمت 436 نهج البلاغه به موضوع "ارزش تداوم کار" اشاره می کند.
No image

حکمت 74 نهج البلاغه : دنيا شناسى

حکمت 74 نهج البلاغه به موضوع "دنيا شناسى" می پردازد.
No image

حکمت 114 نهج البلاغه : استفاده از فرصت ها

حکمت 114 نهج البلاغه موضوع "استفاده از فرصت‏ها" را بیان می کند.
No image

حکمت 11 نهج البلاغه : آيين دوست يابى

حکمت 11 نهج البلاغه موضوع "آيين دوست يابى" را مطرح می کند.
Powered by TayaCMS