حکمت 299 نهج البلاغه : ره آورد دوستى پدران

حکمت 299 نهج البلاغه : ره آورد دوستى پدران

متن اصلی حکمت 299 نهج البلاغه

موضوع حکمت 299 نهج البلاغه

ترجمه مرحوم فیض

ترجمه مرحوم شهیدی

شرح ابن میثم

ترجمه شرح ابن میثم

شرح مرحوم مغنیه

شرح شیخ عباس قمی

شرح منهاج البراعة خویی

شرح لاهیجی

شرح ابن ابی الحدید

شرح نهج البلاغه منظوم

متن اصلی حکمت 299 نهج البلاغه

299 وَ قَالَ عليه السلام يَنَامُ الرَّجُلُ عَلَى الثُّكْلِ وَ لَا يَنَامُ عَلَى الْحَرَبِ و معنى ذلك أنه يصبر على قتل الأولاد و لا يصبر على سلب الأموال

موضوع حکمت 299 نهج البلاغه

ره آورد دوستى پدران

(اخلاق اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: دوستى ميان پدران، سبب خويشاوندى فرزندان است، و خويشاوندى به دوستى

ترجمه مرحوم فیض

299- امام عليه السّلام (در علاقه بمال و دارائى) فرموده است 1- مرد بر مرگ فرزند مى خوابد (شكيبا ميشود) و بر ربوده شدن مال و دارائى نمى خوابد (بيتابى نموده براى آن تلاش مى نمايد سيّد رضىّ «عليه الرّحمة» فرمايد:) معنى اين فرمايش آنست كه مرد بر كشته شدن فرزندان صبر مى نمايد و بر ربوده شدن دارائيها صبر نمى كند (زيرا بازگشتن اولاد پس از مرگ ممكن نيست و باز گشتن دارائى امكان دارد).

( . ترجمه وشرح نهج البلاغه(فیض الاسلام)، ج 6 ، صفحه ی 1233)

ترجمه مرحوم شهیدی

307 [و فرمود:] فرزند مرده تواند خفت، و مال ربوده ديده بر هم نتواند نهفت. [و معنى آن اين است كه او بر كشته شدن فرزند شكيبايى دارد و بر ربوده شدن مال طاقت نيارد.]

( . ترجمه نهج البلاغه شهیدی، ص 416)

شرح ابن میثم

291- و قال عليه السّلام:

يَنَامُ الرَّجُلُ عَلَى الثُّكْلِ وَ لَا يَنَامُ عَلَى الْحَرَبِ قال الرضى: و معنى ذلك أنه يصبر على قتل الأولاد و لا يصبر على سلب الأموال.

اللغة

و أقول: الحرب: سلب الأموال.

المعنى

و إنّما كان كذلك و إن كان المال و الولد محبوبين للطمع في استخلاص المال بالنهوض له و الحرب عنه، دون الثكل.

( . شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 397)

ترجمه شرح ابن میثم

291- امام (ع) فرمود:

يَنَامُ الرَّجُلُ عَلَى الثُّكْلِ وَ لَا يَنَامُ عَلَى الْحَرَبِ

لغت

حرب: غارت و چپاول اموال

ترجمه

«مرد بر سوگ فرزند صبر مى كند اما بر چپاول ثروتش صبر نمى كند».

شرح

سيد رضى مى گويد: معناى اين سخن آن است كه مرد كشته شدن فرزند را تحمّل مى كند امّا بر چپاول اموالش صبر نمى كند.

توضيح آن كه هر چند فرزند و مال هر دو مورد علاقه اند، با اين همه، ديگران به مال چشم دارند و مى خواهند آن را از چنگ صاحبش بيرون كنند و به غارت ببرند، اما مرگ فرزند چنين نيست.

( . ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج 5، ص 673)

شرح مرحوم مغنیه

307- ينام الرّجل على الثكل و لا ينام على الحرب.

المعنى

الثكل: فقد الأولاد، و الحرب- بفتح الراء- سلب المال، و الأول بقضاء اللّه و قدره، و الرضا به و الصبر عليه عقل و ايمان، و الثاني ظلم و اعتداء، و السكوت عنه ذل و هوان.

( . فی ضلال نهج البلاغه، ج 4، ص 400)

شرح شیخ عباس قمی

369- ينام الرّجل على الثّكل، و لا ينام على الحرب.«» قال السيّد: و معنى ذلك أنّه يصبر على قتل الأولاد، و لا يصبر على سلب الأموال.«» قال كمال الدين بن ميثم: الحرب: سلب الأموال. و إنّما كان كذلك، و إن كان المال و الولد محبوبين، للطمع في استخلاص المال بالنهوض له و الحرب عنه، دون الثكل.«»

( . شرح حکم نهج البلاغه، ص267)

شرح منهاج البراعة خویی

(296) و قال عليه السّلام: ينام الرّجل على الثّكل، و لا ينام على الحرب. قال الرّضيّ رحمه اللَّه: و معنى ذلك أنّه يصبر على قتل الأولاد، و لا يصبر على سلب الأموال. قال ابن ميثم: و إنّما كان كذلك و إن كان المال و الولد محبوبين، للطمع في استخلاص المال بالنهوض له و الحرب عنه، دون الثكل.

أقول: في تفسير الرّضي الثكل بقتل الأولاد غموض، كما أنّ في تعليل ابن ميثم حكمه عليه السّلام بما ذكره إبهام. و الظاهر أنّ كلامه عليه السّلام خرج مخرج الكناية عن شدّة محبّة الناس للمال، و حرصهم على حفظه، و الدّفاع عنه.

الترجمة

مرد داغديده خواب دارد، و مرد مال ربوده خواب ندارد.

( . منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج 21، ص 396)

شرح لاهیجی

(343) و قال (- ع- ) ينام الرّجل على الثّكل و لا ينام على الحرب يعنى و گفت (- ع- ) كه مى خوابد مرد بر مردن فرزند و نمى خوابد بر بردن مال سيّد (- ره- ) مى گويد كه معنى اين سخن آنست كه مرد صبر ميكند بر قتل اولاد و صبر نمى كند بر ربودن اموال

( . شرح نهج البلاغه نواب لاهیجی، ص 320)

شرح ابن ابی الحدید

313: يَنَامُ الرَّجُلُ عَلَى الثُّكْلِ وَ لَا يَنَامُ عَلَى الْحَرَبِ قال السيد- و معنى ذلك أنه يصبر على قتل الأولاد- و لا يصبر على سلب الأموال كان يقال المال عدل النفس- . و

في الأثر أن من قتل من دون ماله فهو شهيد

- و قال الشاعر

لنا إبل غر يضيق فضاؤها و يغبر عنها أرضها و سماؤها

فمن دونها أن تستباح دماؤنا

و من دوننا أن تستباح دماؤها

حمى و قرى فالموت دون مرامها و أيسر أمر يوم حق فناؤها

( . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید) ج 19، ص 213)

شرح نهج البلاغه منظوم

[298] و قال عليه السّلام:

ينام الرّجل على الثّكل، و لا ينام على الحرب و معنى ذلك أنّه يصبر على قتل الأولاد، و لا يصبر على سلب الأموال

ترجمه

بشر با مرگ فرزند بخواب رود، و با تاراج رفتن مالش خوابش نبرد. سيّد ره فرمايد: معنى فرمايش حضرت اين است كه مرد در كشته شدن فرزندش بردبار و شكيبا است، و لكن در دادن مالش ناشكيب است.

نظم

  • بلائى بر بشر گر دست يابدچو شب آيد رود آسوده خوابد
  • و گر از چنگ او مالى بدر شدز شب تا صبح خواب وى هدر شد
  • مصيبت هر قدر جانكاه باشدچو باشد مال پرّ كاه باشد
  • چو اندر چنگ انسان زرّ و مال استكجا از محنت و رنجش ملال است
  • بشر چون بى زر و خوار و فقير استمصيبت هر چه كم باشد كثير است
  • و گر از جنبه مالى توانا استبلا گو باش و دارا را چه پرواست
  • اجل گر از پدر فرزند بربود رضى گويد پدر شب خواهد آسود
  • بتاراج ار كه از كف رفت مالشبشب بيخواب و افسرده است حالش

( . شرح نهج البلاغه منظوم، ج 10، صفحه ی 84)

این موضوعات را نیز بررسی کنید:

پر بازدیدترین ها

No image

حکمت 443 نهج البلاغه : روش برخورد با مردم

حکمت 443 نهج البلاغه به روش برخورد با مردم اشاره می کند.
No image

حکمت 436 نهج البلاغه : ارزش تداوم کار

حکمت 436 نهج البلاغه به موضوع "ارزش تداوم کار" اشاره می کند.
No image

حکمت 74 نهج البلاغه : دنيا شناسى

حکمت 74 نهج البلاغه به موضوع "دنيا شناسى" می پردازد.
No image

حکمت 114 نهج البلاغه : استفاده از فرصت ها

حکمت 114 نهج البلاغه موضوع "استفاده از فرصت‏ها" را بیان می کند.
No image

حکمت 11 نهج البلاغه : آيين دوست يابى

حکمت 11 نهج البلاغه موضوع "آيين دوست يابى" را مطرح می کند.
Powered by TayaCMS